Een sociaal leven en toch eenzaam: 'Ik lig aan het einde van de dag alleen in bed'
Een leuk gezin, een druk sociaal leven, een goede baan, en toch eenzaam. Het komt vaak voor. Mensen met een partner en kinderen zijn even vaak eenzaam als alleenstaanden. "Ik weet niet hoe ik met mijn eenzaamheid om moet gaan. Ik heb veel sociaal contact, maar kan m'n ei nergens kwijt."
Voor de buitenwereld leidt de 42-jarige Yoon* een druk leven. Ze is ondernemer, verkoopt vintage kleding en is visagist, ze heeft twee dochters en ze gaat daarnaast ook nog naar allerlei cursussen. Toch zit ze aan het einde van de dag in haar eentje op de bank, en is er niemand met wie ze haar dag door kan spreken.
Geen hulp
"Toen mijn kinderen met hun vader op vakantie waren en ik ziek was, had ik weinig te eten omdat ik niet naar buiten kon. Er was niemand die boodschappen voor mij kon doen. Dat geeft een heel eenzaam gevoel", vertelt Yoon. "Of die keer dat ik las dat iemand langere tijd dood in zijn huis had gelegen. Dan denk ik: dat kan mij ook gebeuren. Ik weet niet hoe ik met die gevoelens om moet gaan."
Het begon al toen ze een kind was, vertelt ze. "Ik ben geboren in Zuid-Korea. Omdat mijn vader was overleden, kwam ik in een weeshuis terecht. Op mijn zevende werd ik geadopteerd. Maar de relatie met mijn adoptieouders is nooit goed geweest, ze wilden een oer-Hollands kind van me maken, maar dat ben ik gewoon niet."
Iets ontbreekt
Contact met haar ouders heeft ze inmiddels niet meer, waardoor ze op haar dochters na geen familie heeft. "Mijn man en ik zijn gescheiden. Mijn dochters zijn nu de helft van de tijd bij mij, ze zijn alles voor me. Maar ik heb niemand om naartoe te gaan als er wat mis is. Geen vader- of moederfiguur. Daardoor voelt het echt alsof er iets ontbreekt."
Het komt vaak voor dat mensen eenzaam zijn omdat ze een bepaalde relatie missen in hun leven, zegt Eric Schoenmakers, docent bij hogeschool Fontys en gepromoveerd op eenzaamheid. "Als maatschappij denken we dat iemand eenzaam is als die vaak alleen is, terwijl dat niet per se zo is. Veel eenzame mensen zijn heel sociaal en spreken veel anderen op een dag, maar missen een bepaalde, goede relatie, bijvoorbeeld met hun ouders."
Twee oorzaken
"Er zijn ook mensen die al hun energie in hun sociale leven en hun werk stoppen, en daardoor het contact met hun partner verliezen." Je kunt dus voor de buitenwereld alles hebben, en toch eenzaam zijn. Eenzaamheid kan volgens Schoenmakers twee oorzaken hebben. "De eerste is een gebeurtenis in je leven. Een scheiding, een partner die overlijdt of bijvoorbeeld een verhuizing waardoor je contacten kwijtraakt."
ZIE OOK: Eenzaamheid, zo komt het en dit doe je er aan
"De tweede oorzaak ligt in jezelf. Je hebt bijvoorbeeld minder goede sociale vaardigheden, je vindt jezelf geen leuk mens, of je mist de regie over je leven. Je denkt dat je niet zelf kunt beïnvloeden hoe je leven loopt. Dat kan ervoor zorgen dat je niet alle relaties in je leven hebt die je zou willen hebben."
Oorzaken en gevolgen van eenzaamheid
Volgens het CBS speelt gezinssamenstelling geen rol bij eenzaamheid. Alleenstaanden zijn even vaak eenzaam als paren, met en zonder kinderen. Opleidingsniveau maakt wel uit: mensen die alleen de basisschool hebben afgerond, zijn zo'n vier keer zoo vaak eenzaam als hoger opgeleiden. Ouderen zijn ook vaker eenzaam.
Eenzaamheid kan grote gevolgen hebben voor je gezondheid. Als je langdurig erg eenzaam bent, is dat volgens recente onderzoeken zelfs te vergelijken met de effecten van roken, zegt Schoenmakers. "Je gaat makkelijker drinken, je slaapt slecht, je hebt last van stress, je beweegt niet genoeg en je komt niet tot rust. Dat heeft gevolgen voor je bloeddruk, je kunt er hartkwalen van krijgen en ook van in een depressie raken."
Uit schulp gekropen
Sinds deze zomer probeert Yoon haar eenzaamheid zelf op te lossen. "Toen mijn dochters met hun vader op vakantie waren en ik me realiseerde dat mijn leven om hen draait en ik best eenzaam ben, dacht ik: dit moet anders. Dus ik ben uit m'n schulp gekropen."
"Ik heb me opgegeven voor een managementcursus, en voor zingen. Het zijn dingen die ik echt leuk vind, en ik word er creatiever van. Maar als ik dan 's avonds thuis kom, lig ik toch in m'n eentje in bed. Een cursus lost dat niet op."
Op zoek naar een relatie
Hoe je je eenzaamheid wel op moet lossen? Volgens Schoenmakers is het belangrijk om op zoek te gaan naar wat voor contact je precies mist. "Je kunt niet aan alle eenzaamheid iets doen. Als je je eenzaam voelt nadat je partner is overleden, dan zal je daar niet zo snel een oplossing voor vinden. Maar als je jong bent en je weet dat je eenzaam bent omdat je geen partner hebt, dan kun je op zoek gaan naar een partner."
Toch is het lastig om de oorzaak van je eenzaamheid te vinden. Daarvoor zal je ook met andere mensen over je eenzaamheid moeten kunnen praten, denkt Schoenmakers. En daar zit het probleem. "Er zijn niet echt hulpverleners voor eenzaamheid. De huisarts kan niet goed helpen. Je kunt met een psycholoog gaan praten, maar als eenzaamheid je enige probleem is, zal je zorgverzekering die gesprekken niet vergoeden."
Luisterend oor
Daarom is het belangrijk dat eenzaamheid met iedereen besproken kan worden, en dat het minder een taboe is. "Als je tegen iemand vertelt dat je eenzaam bent, krijg je waarschijnlijk gelijk allemaal adviezen, dat je je aan moet sluiten bij een clubje ofzo. Terwijl dat echt niet is wat je dan nodig hebt, je hebt een luisterend oor nodig", zegt Schoenmakers.
Om eenzaamheid op te lossen, moeten we met z'n allen beter leren luisteren. "Als mensen veilig over hun eenzaamheid kunnen vertellen, kunnen ze hun eigen probleem verkennen. Pas als ze weten wat hun probleem is, kunnen ze het oplossen. Iedereen moet bereid en in staat zijn om het gesprek over eenzaamheid te voeren."
* Niet haar echte naam. Die is bekend bij de redactie.
Meer op rtlnieuws.nl: