Als je na je 40ste pas weet wat je wilt: 'Ik voelde me schuldig, ik had toch goud in handen?'

Petra Deken (48) was destijds zo’n veertiger die erachter kwam dat haar werk haar niet genoeg voldoening meer gaf. Maar: wat moest ze dan? Petra: "Ik had eigenlijk nooit een helder beeld bij wat ik later wilde worden en dacht: dat komt vanzelf wel. Dat ik had gekozen voor een studie communicatiemanagement omdat het zo lekker breed was, zegt eigenlijk al zoveel. Ik wilde mezelf niet beperken, maar maakte daardoor helemaal geen keuze. En dat is in mijn werkende jaren na mijn studie niet anders geweest. Ik was een echte generalist."

Petra ging aan de slag in verschillende banen, maar bleef zoekende: "Ik rolde steeds maar weer ergens in en hopte van de ene baan naar de andere. Later als freelancer was dat niet anders. Als beginnend ondernemer was ik al blij dat ik gevraagd werd voor opdrachten. Wat het dan precies was, maakte niet zoveel uit."

Het omslagpunt kwam toen Petra moeder werd: "Ik was negenendertig en had net een kind gekregen. Toen mijn dochter naar school ging, dacht ik: 'Nu is het weer tijd voor mij. Ik ga nu iets doen wat ik écht leuk vind. Maar wat dan? Ik kwam er niet uit."

Marlies van der Hout (48, eigenaar Jouwsuccespraktijk) herkent dit. Ook zij was jaren succesvol aan het werk, maar vond daarin niet de voldoening die ze graag wilde. Marlies: "Ik ben eigenlijk wel een páár keer op het punt gekomen. Eerst werkte ik als vertaalster Duits, later als communicatieadviseur voor een PR-bureau en daarna in de Jeugd-GGZ. Toen dacht ik al: ik wil graag iets anders. Ik liet me omscholen tot kindercoach en zette binnen een paar jaar tijd een goedlopende praktijk op. De eerste jaren genoot ik, maar na een jaar of vijf merkte ik dat het mij niet gelukkig meer maakte. Ik had soms geen zin om aan het werk te gaan of was zelfs stiekem een beetje blij als er een klant cancelde."

Het gouden ei gevonden

Toch heeft het toen nog twee jaar geduurd voordat Marlies de knoop doorhakte. "Ik voelde me schuldig. Met mijn praktijk als kindercoach had ik goud in handen, ik deed iets wat zovelen graag wilden. Maar ik werd er niet echt meer gelukkig van en voelde dat de hele tijd aan me knagen. Net zoals moeders die na het krijgen van een kind op een roze wolk zouden moeten zitten, maar dat niet zo voelen. Ik voelde me haast ondankbaar omdat ik iets opgaf dat zo goed ging. Ik sprak erover met mijn man, wist dat iets moest veranderen. Maar wat? Toch had ik er wel de hele tijd het vertrouwen in dat het zich uiteindelijk wel zou uitkristalliseren wat ik echt zou willen. En dat gebeurde ook. Collega’s vroegen mij steeds hoe ik mijn praktijk zo succesvol had gekregen en ik gaf ze daarin advies. Opeens werd het me duidelijk: waarom begon ik mijn bedrijf niet in het helpen van andere kindercoaches? Het was alsof ik het gouden ei had gevonden, mijn coachervaring en mijn communicatieachtergrond kwamen hier perfect samen."

Willem de Lange is emeritus hoogleraar, onderzoeker en publicist op het gebied van arbeidsorganisatie. Hij benadrukt dat het altijd belangrijk is om je af te vragen: wat is mijn plan B? "Misschien ben je helemaal niet direct van plan om te switchen van carrière, maar ook een vaste baan kan op een bepaald moment eindig zijn. Daarom pleit ik ervoor dat iedereen zich altijd blijft bezinnen en ervoor waakt om stil te blijven staan. Hoe je dat doet? Door jezelf te blijven ontwikkelen, nieuwe dingen te leren. Doe opleidingen en cursussen, zowel binnen als buiten je eigen vakgebied. Je moet nog tot je zevenenzestigste of misschien nog wel langer doorwerken. Denk je dat je het werk dat je nu doet dan nog steeds leuk vindt?"

'Wat wil ik nou eigenlijk?'

Petra kwam er via een online coach achter hoe zij een switch kon gaan maken. "Ik vroeg me steeds af: 'Wat wil ik nou eigenlijk?' Ik had al veel trajecten gevolgd om daarachter te komen. Toch vond ik het antwoord in een eenvoudige oefening van een coach die online voorbij kwam. Daarin stond: 'Vraag jezelf af: waar hou je van? In plaats van: wat wil ik gaan doen?' En toen was de vraag opeens veel gemakkelijker te beantwoorden en kwam alles samen. Ik bleek in staat een hele lijst te maken met de dingen waarvan ik hou: werken met ondernemers, mijn creativiteit en marketingkennis inzetten, projecten beginnen en pionieren, ideeën uitdenken en uitwerken, sparren met gelijkgestemden."

"Steeds meer kreeg mijn idee vorm. Ik wilde andere vrouwelijke ondernemers gaan helpen met het uitwerken van hun idee en het opzetten van hun bedrijf. Zij hebben vaak verschillende plannen maar het echt concreet maken en omzetten naar iets kansrijks, is voor veel mensen best lastig. Ik kon dat wel. En vanuit mijn marketingachtergrond kan ik ze ook helpen met hun bedrijf goed in de markt te zetten. Ik ben nu twee jaar bezig (met PINCK.) en het voelt nu alsof alles samenkomt. Ik voel me rustiger, energieker, ben een blijer mens, partner en moeder. Ik zou iedereen aanraden: wees niet bang en zet de stap gewoon. Je wilt niet op je zestigste met spijt terugkijken, dat zou eeuwig zonde zijn."

Hoogleraar De Lange kan dit alleen maar onderstrepen: "Neem zelf het initiatief. Een goed voorbeeld zie ik in mijn zoon van eind dertig. Hij werkte in de horeca en in de detailhandel, maar heeft nu het idee dat techniek hem leuker lijkt. Hij is nu bezig om de switch te maken. Hij mocht twee dagen bij een installatiebureau meelopen. Een dag met de buitendienst en een dag met de binnendienst, zodat hij zich een beeld kon vormen van het werk. In overleg met het bureau wordt nu gekeken naar de beste optie. Zoiets zouden meer mensen moeten doen."

Ook bij Marlies heeft haar switch goed uitgepakt: "Ik voel me totaal anders. Ik kom blij thuis na een dag werken, heb veel meer energie. Dat ziet mijn gezin ook. Ik ben blij met de stap die ik heb genomen. En ik vind het ook belangrijk om mijn kinderen van dertien en vijftien te laten zien dat je zelf de regie hebt, dat je moet doen wat jij leuk vindt. Ik hoop dat zij dit later hierdoor ook zo kunnen ervaren. Ik kijk nu weer elke dag uit naar de afspraken met mijn klanten."

Doe een beroepskeuzetest

Volgens De Lange kun je ook nog altijd een beroepskeuzetest doen. "Waarom zou je dat als veertiger niet doen? Ook is het een goed idee om te praten met vrienden en kennissen. Zo kom je erachter wat zij doen en waardoor zij worden geïnspireerd en brengt dat jou misschien ook op ideeën. En daarnaast: kijk ook eens buiten de directe arbeidssfeer, maar naar je hobby’s en passies. Ik ken bijvoorbeeld iemand die van wielrennen houdt en zijn eigen fiets onderhield. Hij is fietsenmaker geworden. Of probeer binnen je eigen vak meer van je passie aan te brengen. Ik ben bijvoorbeeld econoom geworden omdat mijn ouders me afraadden journalistiek te gaan studeren. Maar binnen mijn vak ben ik wel veel aan het schrijven geslagen. Zo combineer ik twee in één."

Ga voor een 9!

Vraag jezelf af:

• Welk cijfer geef ik mijn werk? Welk cijfer verlang ik van mijn werk?
• Als ik dit werk blijf doen, ga ik dan over tien jaar ook (nog altijd) met plezier naar mijn werk?
• Waar liggen mijn talenten? Kan ik mijn kwaliteiten kwijt in mijn werk?
• Waar word ik echt warm van, in mijn werk en daarbuiten?
• Wat moet ik doen om het cijfer voor mijn werk op een 9 te krijgen?
• Ga ik ervoor?

Bron: Willem de Lange