Stressvrij op vakantie: zó doe je dat!
Zomervakantie. Tijd voor een aantal dagen of misschien zelfs een paar weken welverdiende rust. De afgelopen maanden hakten er bij velen van ons in: door corona werkten we gedwongen thuis en heerste er veel onzekerheid. Hoe zorg je dat je na zo’n chaotische periode toch helemaal in de vakantiemodus komt?
Volgens Thijs Launspach, psycholoog en schrijver van het boek ‘Werk kan ook uit’, ervaarden sommigen het thuiswerken als prettig, mede door de verkorte reistijd en de mogelijkheid om zelf je tijd in te delen. Maar het bood niet voor iedereen uitkomst. Mensen die naast hun werk een zorgtaak hebben, kregen de handen nog voller dan voorheen.
Ook extraverte mensen bleken het moeilijk te vinden, omdat ze sociale interactie misten. De coronacrisis zorgde voor extra stress, vindt Launspach: “We moesten ons aanpassen en maakten ons zorgen over onze gezondheid en die van anderen. En over onze toekomst. Financiële onzekerheid, maar ook eenzaamheid speelden een rol.”
Even op vakantie gaan of uit het drukke werkleven stappen, kan helpen om helemaal tot rust te komen. “De afgelopen vijf maanden zat ik in mijn thuiskantoor onafgebroken op dezelfde plek, op dezelfde manier te werken. Ik kijk enorm uit naar mijn vakantie, ik ben dan een andere versie van mezelf omdat ik een heel andere kant van mezelf aanspreek dan wanneer ik aan het werk ben. Dat kan een fijne afwisseling zijn”, zegt Launspach.
Een vakantie helpt tegen stress, mits je ‘m op de juiste manier benut. Ook gaat het niet vanzelf: “Gooi niet direct je hele programma vol. Dat heeft geen zin. Of als je weet dat je niet tegen onzekerheid kan, denk dan niet: we zien wel wat er gebeurt als we aankomen op bestemming. Pas je programma aan op je stressniveau.”
Positieve stress
In zijn boek schrijft Launspach dat stress echt niet altijd negatief hoeft te zijn. In tegendeel zelfs: soms is het positief. Denk maar eens aan een deadline. Grote kans dat je vlak voor die deadline beter presteert dan een geruime tijd daarvoor. Je kunt nét een beetje extra inspanning leveren waardoor je de deadline haalt. “Een beetje stress op z’n tijd is dan ook heus niet per se slecht en zorgt juist voor uitdaging. Maar pas op dat het niet omslaat naar chronische – en dus negatieve – stress. Dan kun je er gezondheidsklachten van krijgen.”
Hoe je dat precies doet? Begin eerst eens met goed voor jezelf te zorgen. Houd jezelf in de gaten door dingen aan te voelen en ernaar te handelen. Krijg je lichte hoofdpijn als je te hard of te veel werkt? Dan is dat jouw stress-signaal. Je kunt het niet altijd voorspellen, dus wees constant alert op wat je voelt. Is het leuke spanning of ongezonde mate van stress?
Zorg altijd voor een goed slaap- en eetpatroon en plan momenten in dat je niet werkt of even helemaal geen prikkels hebt. Ademhalingsoefeningen, mediteren of andere ontspanningsoefeningen dragen altijd een beetje bij tegen stress. “Om het zo simpel mogelijk te houden, kun je bijvoorbeeld eens beginnen met elke dag een paar minuten naar buiten staren of een stukje te wandelen om je hoofd leeg te maken.”
Alsof je op je handen zit
Of je nou wel of geen vakantie hebt, het is nooit goed om constant aan het werk te zijn of je mail de hele dag geopend te hebben. Zet daarom als je vakantie hebt, je mail eens he-le-maal uit. Dan pas laat je je werk écht los. “Het is niet zo gek dat je je de eerste dagen van de vakantie nog niet zo prettig voelt. Dit heeft te maken met je dopaminehuishouding. Je zit nog in de werkmodus en je lichaam is gewend om alle taakjes af te willen ronden en daar een kleine beloning voor te krijgen”, legt Launspach uit.
Niet je mail kunnen lezen en beantwoorden voelt misschien nutteloos. “Alsof je op je handen zit. Neem daarom zo lang vakantie, dat je die omschakeling wel maakt. Als ondernemers kan het geruststellend zijn om een auto-responder aan te zetten op hun mail. Dan weet ze dat iemand altijd een antwoord terugkrijgt.”
Wat je absoluut wilt voorkomen, is gestrest op vakantie gaan. Probeer je daarom niet meer op de hals te halen dan nodig is – en pas je programma aan op de rust die jij wilt ervaren. Wil je ontspannen tijdens je vakantie? Plan dan hooguit twee activiteiten op een dag. “Zorg daarnaast dat je vooraf weet waar je aan toe bent, ook dit kan extra rust geven.”
Ga offline
Zet alle notificaties van je social media uit. Dit is sowieso al een goed idee om rust te creëren in je hoofd, maar zeker op vakantie. Doe dingen waarbij je zowel actieve vrije tijd hebt als passieve vrije tijd, dus activiteiten waar je energie van krijgt zoals leuke dingen met je vrienden of partner, maar doe ook dingen waardoor je tot rust komt. “Lees een boek, los een kruiswoordpuzzel op of maak een wandeling door een mooi natuurgebied”.
Een laatste, maar zeker niet onbelangrijke tip om je vakantie een stressvrij succes te maken, is om er altijd rekening mee te houden dat het nooit helemaal precies wordt wat je ervan verwacht. Zeker in coronatijd. “Onze verwachtingen zijn vaak hooggespannen en om die reden bestaat er een grote kans dat ze tegenvallen. Verwacht dit jaar niet dat het de allermooiste, indrukwekkendste vakantie allertijden wordt. Dan zijn je verwachtingen reëler en je ervaringen ongetwijfeld het best.”