Hans werd jarenlang gepest voordat hij zelf de pester werd: 'Waar was ik mee bezig?'

Hans was zes jaar oud toen het kleineren begon. "Ik was wat dikker dan gemiddeld en mijn moeder maakte mijn kleren. Dat was natuurlijk niet cool. Daarbij was ik onzeker. Een makkelijk doelwit voor mijn pesters. Bijna mijn hele basisschoolperiode sloten ze mij buiten, scholden ze me uit en werd ik geschopt en geslagen. Op de middelbare school ging dit nog een paar jaar door."

'Zo hard geslagen dat ik flauwviel'

Iedere dag ging Hans met lood in zijn schoenen naar school, om aan het eind van de dag zo snel mogelijk weer naar huis te rennen. "Ze sloten me altijd buiten van groepen, waardoor ik me ontzettend alleen voelde. Nooit mocht ik meedoen met voetbal. Ik werd niet gevraagd, of weggeduwd als ik het probeerde. Ook zetten ze me regelmatig voor gek. Eén keer ben ik zo hard geslagen dat ik flauwviel op het schoolplein."

Hoewel Hans zich bewust was van de pijn die pesten kan aanrichten, werd hij na 10 jaar slachtoffer te zijn geweest zelf ook een pestkop. In de vierde klas van de middelbare school vond hij zijn slachtoffer. "Ik merkte dat als ik zelf ook pestte, dat ik met rust gelaten werd. Want dan hoorde ik eindelijk bij een groep. Natuurlijk was het een groep waar ik me niet goed over voelde, maar het was op dat moment een overlevingsreactie die voortkwam uit zelfverdediging."

Wat híj al die tijd moest doormaken, uitte hij op zijn slachtoffer. "Het was een jongen van mijn leeftijd. Hij had het thuis niet breed en straalde weinig zelfvertrouwen uit. Ik gebruikte nooit fysiek geweld, maar maakte wel constant kleinerende opmerkingen. Mijn verbale geweld was misschien wel net zo pijnlijk, als het niet erger was."

Nog steeds spijt

Een jaar ging voorbij. "Ik besefte al vanaf het begin wat voor impact mijn woorden hadden, maar het drong pas echt tot me door toen ik na een gymles weer een lullige opmerking maakte. De jongen keek zó teleurgesteld en verdrietig naar me, dat ik mezelf wel voor mijn kop kon slaan. Waar was ik mee bezig? Dat was de laatste keer dat ik zo’n opmerking maakte. Het kon echt niet wat ik deed."

Hans voerde nooit een normaal gesprek met zijn pestslachtoffer. Tot op de dag van vandaag heeft hij daar spijt van. "Ik heb die jongen nadien nog geprobeerd op te zoeken, maar zonder resultaat. Mocht hij dit lezen, wil ik graag zeggen dat het me spijt. Het voelt zo slecht. Weten dat ik iemand bewust pijn deed, op het moment dat degene op zijn allerzwakst was."

De impact van het pesten liet nog lang zijn sporen na. "In de jaren nadat het pesten stopte, bleef ik onzeker waardoor ik me op een bepaalde manier ging gedragen. Op mijn werk vonden collega's me een lul of vonden het niet fijn om met me te werken, maar in plaats van me uit te schelden of buiten te sluiten, gaven ze me op normale wijze feedback. Ik leerde daardoor dat ik me niet anders hoef voor te doen of verdedigend hoef op te stellen, want ik word geaccepteerd zoals ik ben."

Gewoon triest

Tegenwoordig gaat het goed met Hans. "Die etterbakken pakken mij niet meer. Ik ben inmiddels 36 jaar gelukkig met dezelfde vrouw en barst van het zelfvertrouwen. Laatst zag ik één van mijn oude pesters, degene die mij bewusteloos sloeg. Hij keek nog precies hetzelfde naar me als vroeger: met die minachting. Het is gewoon triest."

"Door wat ik heb doorstaan ben ik nu een sterker persoon – en ik hoop dat er met het delen van mijn verhaal meer aandacht komt voor de gevolgen die pesten met zich meebrengt. Ik ben oké, maar er zijn ook veel volwassenen die tot op de dag van vandaag nog steeds kampen met problemen uit hun pestverleden. Ze kunnen er niet over praten en willen er niet over nadenken. Sommigen raken aan de drugs, of nog erger: plegen zelfmoord."

Hans heeft twee kinderen, een dochter (19) en een zoon (23), die ook werden gepest. "Het is verschrikkelijk om dat als ouder te zien. Soms weet ik niet wat ik moet doen, behalve het bespreekbaar maken. Die pester moet van zijn podium af. Dat kan alleen als school daar actief naar handelt. Een lijstje met regels aan de muur is niet genoeg. Zo’n antipestbeleid dient uitgevoerd te worden, misschien wel met een reeks activiteiten. Voorlichting, training, noem het maar. Alleen dán pakken we die pesters aan."

Iedereen gelijkwaardig

De leermomenten die Hans opdeed, deelt hij graag met de wereld. "Beoordeel mensen op hun acties en daden. Niet op hun zijn. Hoe iemand eruit ziet of waar degene vandaan komt, dat doet er niet toe. We moeten stoppen met zwart en wit denken. Iedereen is gelijkwaardig aan elkaar."

"Ik heb niks meer om me voor te schamen, maar wel veel om te delen. Ik hoop daarmee bij te dragen aan dat kinderen, maar ook volwassenen eens stoppen met deze onzin. Ieder jaar worden 8000 extra verzuimdagen opgenomen vanwege pesten. En waarom? Laat een ander gewoon in zijn of haar waarde. Diversiteit is het mooiste wat er is."

Project Pesten

Hans Gelissen is één van de ruim 100 deelnemers van het fotoproject van Susan Leurs: 'Project Pesten'. Een project dat bestaat uit portretten van mensen die gepest werden of zelf hebben gepest, met als doel mensen aan het denken te zetten over wat ze zelf kunnen doen om dit gedrag te veranderen. "We zijn beschaafd, maar kennelijk missen we de sociale vaardigheden elkaar te accepteren zoals we zijn. Hoe dat dan ook is. Denk mee over hoe je in jouw omgeving iets kunt doen om het pesten tegen te gaan."

De portretten zijn gebundeld in een boek. Om het boek uit te kunnen geven, is Leurs nog op zoek naar sponsoren. Bij interesse, kun je hier contact met haar opnemen.