Waarom we niet mogen stoppen met drinken: 'Je pakt iemand zijn teddybeer af'

Een grapje op sociale media: tijdens de vorige lockdown sloegen we massaal wc-rollen in, deze lockdown weten we niet hoe snel we het drankschap moeten plunderen. Hahaha. Grappig toch? Want alcohol is sociaal geaccepteerd, sterker nog, alcohol is 'gezellig', soms zelfs 'chique' ('een mooie Cabernet' of 'een frisse Pinot Grigio') en hoort er nou eenmaal gewoon bij. Evenals die kater, die zo nu en dan de kop opsteekt. Weet je wat niet sociaal geaccepteerd is? Stoppen met alcohol drinken en vervolgens nooit meer een druppel aanraken.

Dat weet Jacqueline van Lieshout (45) als geen ander. Vier jaar geleden, na een weekendje Terschelling met haar man, besloot ze dat het tijd was om voorlopig te stoppen met drinken. "Mijn man had net een medische ingreep gehad en wij gingen een weekendje weg. En vakantie betekende bij ons: al tijdens de lunch aan de wijn. Aan het einde van het weekend voelde mijn man zich zo beroerd dat hij zelfs even dacht 'dat hij doodging'. Toen we thuis aan de arts gekscherend vertelden dat we op Terschelling 'in een bad van Sauvignon Blanc hadden gelegen', keek zij ons aan of we wel goed bij ons hoofd waren", zegt Jacqueline tegen RTL Nieuws.

Vanaf toen was het gedaan met de 'gewoon gezellige borrelaar' Jacqueline. Maar waar een roker die wil stoppen doorgaans alle benodigde aanmoedigingen en hulp uit zijn omgeving krijgt, loopt iemand die wil stoppen met drinken tegen een muur van onbegrip op. "Mensen kijken je vaak raar aan en vinden het 'ongezellig' of vragen 'Waarom? Had je een probleem dan?' of zeggen 'Doe dan gewoon gezellig maar ééntje mee'. Alsof ik het zelf niet al lastig genoeg vond om te stoppen."

"In het begin zat ik te onderhandelen in mijn hoofd: als ik er nou één per week neem? Of zes keer per jaar bij een speciale gelegenheid iets drink? Maar toen ik op vrijdagmiddag niet wist hoe ik moest ontspannen zonder een wijntje te nemen – wat ik tot die tijd altijd deed – en met kerst stond te huilen boven de soep omdat die lekkere rode wijn van mijn broer aan mijn neus voorbij ging, besefte ik dat ik nog maar even langer moest stoppen."

22 kilo afgevallen

Nu wil Jacqueline nooit meer drinken. Zelfs niet een heel klein beetje. "Ik vertel mijn verhaal niet omdat ik de anti-alcohol-apostel wil uithangen of met een belerend vingertje naast mensen wil staan die wel alcohol drinken. Nee, ik wil mensen inspireren met mijn verhaal, want door te stoppen met drinken voel ik me onvoorstelbaar fantastisch. Ik heb een grotere persoonlijke ontwikkeling doorgemaakt in de afgelopen vier jaar dan in de 25 jaar daarvoor. Als je stopt met drinken dan ga je terug naar je fabrieksinstellingen. Je hebt ineens weer zin in alles, weer volop energie en bovendien ben ik 22 kilo afgevallen zonder daarvoor een bleekselderijdieet te hebben gevolgd."

Volgens Jacqueline zijn we ons er nog steeds niet van bewust wat alcohol allemaal aanricht en zijn we het normaal gaan vinden dat we slecht slapen en in het weekend hoofdpijn hebben en nauwelijks uit ons bed komen. "We zijn geen alcoholisten want dat zijn mensen die onder een brug slapen, overal drank verstoppen of in ieder geval naar AA-meetings gaan. De meeste mensen zijn 'gewone drinkers' maar wat betekent dat? Als alcohol nu uitgevonden zou worden dan zou het direct worden verboden. Het is tenslotte een harddrug."

Twee jaar geleden schreef Jacqueline het boek 'Ontwijnen' over hoe het haar lukte om te stoppen met drinken en ontwikkelde de gelijknamige online cursus waarmee ze de 'gewone drinkers' - vooral vrouwen die zich in haar herkennen - begeleidt in het laten staan van alcohol. In haar nieuwe boek 'De Geest uit de Fles' – dat in december verschijnt – beschrijft ze waarom we zo verknocht zijn aan onze borrel en waarom het idee van een alcoholvrij leven zoveel weerstand oproept.

In het kort: "Alcohol is onze lievelingsverslaving. Het is de teddybeer van volwassenen die we lekker tegen ons aandrukken als we willen ontspannen. Het is een snelle platlegger, een quick fix. Ik zie het al na twee glazen alcohol bij anderen. Dan zijn ze al heel anders, amicaler en komen ze al veel dichterbij." Als jij daar als nuchter persoon bij staat, dan denk je misschien 'zo ben ik toch niet als ik drank op heb?' Maar jawel, zo ben jij ook", verzekert Jacqueline.

Dorstig paard bij de slijterij

Want zo was zij ook. Ook zij dook op vrijdagmiddag het liefst 'effe in de fles' of fietste met 'haast verliefde gevoelens' naar het terras om daar lekker aan de wijn te gaan. En ook zij had een hekel aan mensen die vertelden hoe slecht het was om alcohol te drinken. Of aan 'nippers', waardoor ook zij moest wachten op een volgend glas. "Mensen krijgen een spiegel voorgehouden, en die is confronterend. Zij weten dondersgoed dat ook zij te veel en te vaak drinken."

Bovendien zit alcohol en het idee van 'gezellig drinken' zo in ons systeem en onze cultuur, dat je dat er maar moeilijk uit krijgt. Jacqueline: "Je krijgt dat idee van jongs af aan mee: als papa en mama een biertje of wijntje drinken dan ontspannen ze, dan is het gezellig. En als je dan ook nog voorgehouden krijgt dat je vanaf je achttiende ook 'mag' drinken, dan snap ik dat je tegen die tijd als een dorstig paard bij de slijterij staat."

En dus willen mensen niet horen hoe slecht alcohol is. Of over de link tussen het ontwikkelen van borstkanker en alcoholconsumptie en eigenlijk ook niet over hoe goed iemand zich voelt die helemaal geen alcohol meer drinkt. "Dat willen we allemaal niet horen. Want 'alcohol is slecht en ongezond', zo zijn we niet geprogrammeerd. Bovendien hebben we allemaal wel een gezonde 80-jarige oom die vrolijk iedere dag nog drinkt. Dus hoe erg kan het zijn?", zegt Jacqueline.

Toch ziet zij wel degelijk een verandering in de maatschappij: "Kijk naar het 0.0-schap in de supermarkt. Dat wordt steeds groter en is ook steeds vaker leeg. Dat is heel positief." En gaat ze stug door met het vertellen van haar verhaal en het begeleiden van de gewone drinker. Haar eerste advies voor het beginnen met stoppen? "Wees niet te streng voor jezelf: elk glas dat je laat staan is winst. Maar weet ook: drastisch minderen levert acute gezondheidswinst op."

De Geest uit de Fles – alcoholvrij in een benevelde wereld verschijnt op 18 december. Het boek kun je hier alvast reserveren.