Mia: 'Is onze relatie nog te redden na de affaire van mijn man?'
Ik vraag dit voor een vriend: elke week behandelen we een vraag over je gezondheid die je niet snel aan je eigen arts durft te stellen. De man van Mia heeft een korte affaire opgebiecht. Hij wil hun relatie nu redden, maar Mia betwijfelt of dit nog wel gaat lukken.
De man van Mia heeft vorig jaar aan haar opgebiecht dat hij een aantal keer met een vrouw is vreemdgegaan. Mia (43): "Hij noemde het een 'korte affaire' met een en dezelfde vrouw. Het ging in die tijd ook niet zo lekker tussen ons. We hadden het druk, waren snel geïrriteerd naar elkaar en vooral veel met onze kinderen bezig. Eerlijk gezegd vond ik het heel lekker als Ruud er even niet was. We tolereerden elkaar maar om nou te zeggen dat de liefde ervanaf spatte? Nee."
Mia en Ruud hadden met elkaar afgesproken dat wanneer er een ander in het spel zou zijn, ze dat eerlijk tegen elkaar zouden zeggen. "Dat heeft Ruud een tijd geleden dus gedaan. Hij is heel stellig: hij heeft spijt, wil ons niet kwijt en alles proberen om onze relatie te redden. Maar ik weet het niet. Het vertrouwen is bij mij echt weg. Als hij het huis uitgaat, denk ik meteen aan zijn affaire. Als hij seks wil, vrees ik dat hij aan die andere vrouw denkt. Ik weet echt niet of onze relatie nog te redden is. We zijn beiden begin 40. Ik vind ons ook te jong om zo nog tientallen jaren door te gaan. Zijn wij nog te redden als stel?"
Eerst maar even de cijfers en de feiten. Volgens relatietherapeut en seksuoloog Jolien Spoelstra komt vreemdgaan veel voor in langdurige relaties. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) eindigt 1 op de 3 huwelijken in een echtscheiding en 38 procent van deze gestrande huwelijken is het gevolg van vreemdgaan. "Dit zijn alleen de huwelijken die het niet halen. De niet-geregistreerde langdurige relaties die eindigen, komen daar dus nog bovenop."
Second Love
Een ander confronterend cijfer: in 2019 stonden 900.000 mensen ingeschreven op de datingsite Second Love. Spoelstra: "Dat zijn dus al bijna een miljoen mensen die via een site een affaire zoeken. Er zijn daarnaast natuurlijk ook nog mensen die dit zonder site weten te regelen." Kortom, Mia is niet de enige. Vreemdgaan – niet alleen door mannen, maar zeker ook door vrouwen – komt vaak voor.
Niet vreemd dus dat relatietherapeut Spoelstra veel mensen ziet die hetzelfde is overkomen. "Een boel mensen gaan om deze reden uit elkaar, maar velen ook niet. Er is hoop. De relatie redden is zeker mogelijk, al moet je vaak wel een behoorlijke weg afleggen samen om hier weer uit te komen."
's Werelds bekendste relatietherapeut en seksuoloog Esther Perel onderscheidt drie fasen, weet Spoelstra. Ten eerste: de crisisfase. "Op het moment dat een affaire uitkomt, kom je als bedrogen partner niet alleen in een relationele maar ook vaak in een persoonlijke crisis terecht. Je partner is vaak de belangrijkste persoon in je leven. Als net die persoon jouw vertrouwen schaadt, schudden de fundamenten van je leven. Vragen als 'wie is je partner?' maar ook 'wie ben ik dan nog?' komen op en je raakt het vertrouwen in anderen en soms in jezelf kwijt."
Oprechte spijt ervaren
De partner die is vreemdgegaan heeft deze fase vaak al deels doorlopen, voorafgaand aan het opbiechten of uitkomen van de affaire. "Hun reactie is dan ook geregeld: 'ik heb alles nu verteld, laten we doorgaan'. Daarmee geven ze hun partner niet de ruimte om te rouwen, terwijl hun wereld net in puin ligt." Niet alleen dit besef en dus geduld zijn belangrijk, zegt Spoelstra, ook oprechte spijt. "Die spijt moet echt doorvoeld worden. Vaak is het namelijk zo dat iemand geen spijt heeft van het vreemdgaan zelf, maar wel van de pijn die ze een ander hebben aangedaan. Oprechte spijt ervaren bij de ander is vaak essentieel om door te kunnen gaan."
De volgende fase na een affaire is de 'inzichtsfase', oftewel de fase waarin de partners op zoek gaan naar een kloppend verhaal: hoe heeft het zo ver kunnen komen? Spoelstra legt uit: "Vreemdgaan is vaak niet de reden van een relatiecrisis, maar een symptoom ervan. In de casus van Mia lees ik dat ze elkaar 'tolereerden'. Hieruit maak ik op dat de verbintenis tussen hen al even ontbrak.
Langere tijd ongelukkig
Esther Perel zegt: 'Het slachtoffer van het overspel is niet per se het slachtoffer van het huwelijk.' Met deze ietwat provocerende uitspraak wil ze zeggen dat degene die is vreemdgegaan lang niet altijd de enige is die gemaakte afspraken niet is nagekomen. Vaak zijn beide partners al langere tijd ongelukkig of eenzaam, omdat ze er niet voor elkaar waren. Dat verhaal moet je samen helder zien te krijgen."
Als het gezamenlijke verhaal duidelijk is, kan er langzaamaan worden toegewerkt naar de derde fase: de visie. "Heel veel mensen zeggen: 'ik wil weer terug naar hoe het was, voordat ik wist dat mijn partner vreemdging'. Maar je moet niet terug naar hoe het was. Deze crisis biedt juist een mogelijkheid om je relatie in een nieuwe vorm gieten. Door bijvoorbeeld eerlijker te zijn, de communicatie te verbeteren en de connectie te vergroten."
Andere afspraken maken
Als tip voor Mia heeft Spoelstra in ieder geval om in het vervolg niet meer met elkaar af te spreken dat ze een affaire aan elkaar opbiechten, maar af te spreken dat ze elkaar aan het jasje trekken als de verbintenis weer dreigt te verdwijnen.
"Al deze stappen samen is een behoorlijk proces. Bij het ene stel duurt het een paar maanden, bij het andere jaren. Maar ik heb het zeker zien gebeuren dat stellen hieruit komen. Aan te raden is wel om een aantal sessies bij een gedegen relatietherapeut te boeken. Diegene kan jullie helpen om de juiste vragen te stellen in de vaak moeilijke gesprekken."
Rubriek: Asking for a friend
In deze wekelijkse rubriek Asking for a friend leggen we lezersvragen over gezondheid voor aan één van onze experts. Heb jij ook een prangende gezondheidsvraag voor een huisarts, verloskundige, diëtist, psycholoog of een andere gezondheidsexpert? Mail die dan naar weekendmagazine@rtl.nl en wie weet zie jij het antwoord hier op deze plek snel verschijnen.