Slechte band met je schoonmoeder? Integendeel: 'Ze was bij mijn bevalling'

Al vanaf het begin van Nance's relatie was de band met haar schoonmoeder goed. Nance (29) trok zelfs tijdelijk bij haar schoonouders in toen haar eigen huis werd verbouwd. Anderhalf jaar geleden verhuisde zij met haar man en zoontje vanuit de Randstad naar Twente; en haar schoonouders verhuisden mee.

Samen op een erf

"Toen wij plannen hadden om te verhuizen, vroegen we weleens gekscherend aan mijn schoonouders: 'Zouden jullie dat wat vinden?' Dat werd steeds serieuzer. Nu wonen we samen op een erf, in twee aparte huizen. Dat bevalt heel goed."

Nance ziet dan ook vooral de voordelen van zo dicht bij elkaar wonen. Zij en haar man hebben een zoontje van 2 jaar en een zoontje van 6 weken, die hun opa en oma vaak zien en zo een hechte band met hen opbouwen. Als haar schoonouders in de toekomst hulpbehoevender worden, is het handig dat zij in de buurt wonen. En ze vinden het gezellig: zo hebben ze samen een grote moestuin waarin ze vaak samen aan het werk zijn. "Mijn schoonmoeder kan mij dan veel leren. Wij hadden in ons vorige huis alleen een balkon, zij hadden al een moestuin."

Waarom het – al vanaf het begin – zo goed gaat tussen Nance en haar schoonouders? Volgens Nance zijn daar een paar belangrijke redenen voor: "Zij vertrouwen erop dat wij liefdevolle en betrokken ouders zijn. Dat we daarin andere keuzes maken dan zij, accepteren ze daarom. En andersom vertrouwen wij erop dat zij liefdevolle en betrokken ouders en grootouders zijn."

Duidelijke afspraken 

"Omdat ik als contextueel therapeut weet hoe complex familierelaties kunnen zijn, hebben we daarnaast goede afspraken gemaakt over onze rollen: wij zijn de ouders, zij de opa en oma. Discussies over dat ik iets niet goed doe of zij zich te veel met ons gezin zou bemoeien, hebben we dus niet. Daarnaast zijn we heel eerlijk tegen elkaar. Als er iets is, dan zeggen we dat. Zo aten we veel samen, totdat onze tweede zoon werd geboren. Nu willen we graag wat vaker alleen eten als gezin. Dat hebben we besproken en daardoor is het voor iedereen oké."

'Ik heb het gewoon goed getroffen'

Ook Miriam (42) heeft een hele goede band met haar schoonmoeder. Ze vroeg haar zes jaar geleden zelfs om bij de bevalling van haar derde kind te zijn. "Bij de eerste twee was mijn moeder erbij, bij de derde voelde het goed om mijn schoonmoeder te vragen. Het was voor haar natuurlijk heel bijzonder om haar kleinkind geboren te zien worden, en ik vond het heel mooi om dit met elkaar te delen." 

Miriam kende haar schoonmoeder al voordat ze een relatie kreeg met haar zoon. "Ik vond haar altijd al heel aardig, dat veranderde niet toen mijn man en ik een relatie kregen. We wonen ver van elkaar, maar Facetimen zo vaak mogelijk. Ook zijn we samen een aantal keer op wintersportvakantie geweest, en op moeilijke momenten kan ik mijn hart bij haar uitstorten."

Een week oppassen 

"Mijn derde dochter Noor, bij wie zij bij de Ze bemoeit zich niet met wat ik doe, maar is er echt voor ons. bevalling was geweest, is meervoudig beperkt en zij – en ook mijn schoonvader – is heel betrokken. Ik bel haar altijd als we in het ziekenhuis zijn geweest of nieuwe uitslagen van onderzoeken hebben.Zo was ik eens geopereerd en ging mijn man in dezelfde week door zijn rug. Mijn schoonouders kwamen gelijk naar ons toe en bleven een week om voor de kinderen te zorgen."

Waarom die band zo goed is, weet Miriam niet. "Ik ben niet met iedereen hecht. Ik ben zo'n type dat je of heel leuk vindt, of helemaal niet. Maar met mijn moeder ben ik ook zo close. Ik denk dat we allemaal belang hechten aan familiebanden. En ik heb het gewoon goed getroffen. Dat zei ook een ex van mijn man die ik eens tegenkwam: 'Jij hebt geluk met je schoonouders.' Als ik verhalen van anderen hoor over hun schoonmoeders die zich overal mee bemoeien, dan denk ik ook wel: daar zou ik ook niet mee overweg kunnen. Mijn schoonmoeder doet dat gelukkig niet."

Weet wat je plek is

Volgens relatietherapeut Cécile Schlangen is dat een van de belangrijkste factoren voor een goede relatie tussen mensen en hun schoonouders: dat iedereen, en vooral de schoonouder, weet wat zijn plek is in de relatie. "Als een schoonouder zich bijvoorbeeld gaat bemoeien met het huishouden of de opvoeding van de kinderen, dan stapt diegene van zijn plek als (schoon)ouder of opa of oma en op de plek van jou of je partner. Dan gaat het geheid verkeerd."

Bovendien moeten ouders hun kind kunnen loslaten. "Daarom zien we dat als het fout gaat, dat meestal is tussen een moeder en de partner van haar zoon, of een vader en de partner van zijn dochter. Een moeder moet in staat zijn om te accepteren dat iemand anders een plek inneemt naast haar zoon en ze daar ruimte voor moet maken. En vaders moeten erop vertrouwen dat degene voor wie hun 'prinses' kiest, goed genoeg is voor haar."

Als schoonzoon of -dochter moet je vooral jezelf zijn in de relatie met je schoonouders, vindt Schlangen. "Maar probeer je ook een beetje te voegen. Kijk bijvoorbeeld wat hun gewoonten zijn tijdens een verjaardag en pas je daaraan aan. Op die manier geef je jezelf een plek in de familie waar je toch ook deel van gaat uitmaken. En als iets anders gaat dan jij gewend bent: stel dan nieuwsgierige vragen, zonder te veroordelen. Op die manier krijg je begrip voor elkaar."

'Waardeer haar als moeder en oma'

Schlangen heeft zelfs nog goed contact met de moeder van haar ex-man. "Ik ben 25 jaar getrouwd geweest met de vader van mijn kinderen. Zijn moeder zie ik nog een paar keer per jaar, omdat ik haar waardeer als de moeder van mijn ex-partner en de oma van mijn kinderen."

En nu ze zelf schoonmoeder is – haar kinderen van 25 en 29 hebben allebei een relatie – zet ze zich ook in voor een goede band met de partners van haar kinderen. "Ik vertrouw erop dat ik mijn kinderen goed heb opgevoed en ze dus de juiste keuzes maken, ook als het om partners gaat. En als dat niet goed uitpakt, dan is het een ervaring waar ze van kunnen leren. Kinderen mogen en moeten hun eigen fouten moeten."

Overigens gaat het opbouwen van een band met je schoonouders vaak automatisch, zegt Schlangen. Dat is dus niet iets waar je je zorgen over hoeft te maken als je je schoonmoeder nog niet hebt ontmoet. "Het gaat in heel veel gevallen goed. Er is een hardnekkig stereotiepe beeld van de vreselijke schoonmoeder, maar het percentage bij wie het misgaat is echt een stuk kleiner dan het percentage bij wie het goed gaat."