'Waarom liet je ons achter?' Michaels zeven kinderen mogen alles vragen in zijn podcast

"Wat vond je ervan dat ik niet op jouw bruiloft was?" En: "Waarom ging je vier jaar naar Engeland en liet je ons in Nederland achter?" Het zijn twee vragen die Michael Ligeon (52) kreeg van zijn eigen kinderen. Hij nam de gesprekken op en maakte er een podcast van: Zeuven. "Ik wilde het gesprek aangaan met mijn kinderen, en andere ouders stimuleren om hetzelfde te doen."
19 was Michael toen hij voor het eerst vader werd, van zoon Kevin (nu 33). Daarna volgden er nog zes kinderen, met in totaal drie verschillende moeders. Dylan (31) met dezelfde moeder, daarna Giorgio (31) en Janet (28) met moeder nummer 2. En tot slot Benjamin (15), Joaquin (13) en Christian (12), met zijn vrouw Karin.
Keuzes uit het verleden
"Ik ben me nu heel erg bewust van dat de keuzes die ik in het verleden heb gemaakt, invloed hebben gehad op hun levens", zegt Michael. "Ik heb daar bij de oudste vier niet voldoende oog voor gehad en hun gevoelens onvoldoende erkend. Met de wijsheid die ik nu heb, zou ik het anders hebben gedaan."
Zo ging Michael in 1996 met zijn nieuwe partner voor vier jaar naar Engeland, om te werken. "Giorgio ging mee, maar de oudste twee heb ik bij hun moeder achtergelaten in Nederland. Dat soort keuzes doen wat met een kind. Ik had mijn redenen, en de beste intenties, maar dat betekent niet dat het geen littekens achterlaat bij hen."
"Ik wilde het gesprek niet pas voeren als ik op mijn sterfbed lig, nu kunnen we er nog sterker uitkomen met elkaar."
Steeds vaker dacht Michael: ik moet over dit soort keuzes het gesprek aangaan met mijn kinderen. "Ik wilde dat doen als het nog goed gaat met iedereen, niet pas op mijn oude dag op mijn sterfbed. Nu kunnen we er nog sterker uitkomen met elkaar, en een hechter en mooier leven opbouwen samen."
Compliment als vader
1,5 jaar geleden vroeg hij daarom aan al zijn kinderen of zij hem in een podcast alle vragen wilden stellen die zij hebben. "Allemaal durfden ze het aan. Dat is een mooi compliment aan mij als vader, dat ze het vertrouwen in mij hebben om dit soort dingen met mij te bespreken. Het bijzondere is: mijn dochter, met wie de band het minst goed is, zei het eerst ja. Er waren duidelijk dingen die ze al langer van mij wilde weten maar nog niet had gevraagd."
Hoe het ging? De kinderen bedachten al hun vragen zelf, en leverden die in bij het productieteam. Daarna ging Michael met één kind zitten, en kon dat kind alle vragen op hem afvuren. "Ik wist niet wat de vragen waren. Dat was soms wel even schrikken. Maar het leverde hele mooie gesprekken op. Zo vroegen Kevin en Dylan naar mijn verhuizing toen zij tieners waren. Ik woonde toen niet ver van hun moeder, en om de week woonden ze bij mij – soms ook wat langer."
In de steek gelaten
"De jongens hadden toen duidelijk behoefte aan tijd met hun vader. Maar ik had schulden, en wilde mijn huis verkopen zodat ik met Karin – inmiddels mijn vrouw – kon samenwonen. Daarom trok ik in bij Karins ouders, zonder dat met de jongens te bespreken. Ik kon zo mijn schulden aflossen, dus het was niet per se een slechte keuze, maar zij voelden zich wel door mij in de steek gelaten. Waarom heb ik dat gedaan, vroegen ze. Dan moet je ook erkennen: ik heb dat niet goed aangepakt."
Een andere pittige vraag kwam van dochter Janet, die al van kleins af aan met haar moeder, stiefvader en broer Giorgio – en later nog een halfbroertje en -zusje – in Amerika woont. "Zij vroeg hoe ik het vond dat ze niet op mijn bruiloft was geweest. Ik had haar gevraagd om mij weg te geven, maar ze had die dag een herexamen voor haar opleiding geneeskunde, en daar had ze maar één kans voor. Ik snapte dat ze daarvoor koos, maar het riep bij mij ook wel pijnlijke vragen op over haar leven. Wat als zij gaat trouwen, wil ze dan dat ik erbij ben? Kan ik de vader-dochterdans doen? Of doet ze dat liever met haar Amerikaanse vader?"
Taboe doorbreken
Waarom al die kwetsbare gesprekken een podcast moesten worden, en niet binnenskamers konden worden gehouden? "Daar zijn meerdere redenen voor", zegt Michael. "Allereerst vind ik het waardevol om de gesprekken te kunnen terugluisteren en terugkijken. In die zin is het een mooi cadeau aan de kinderen en mezelf."
"Daarnaast weet ik dat er genoeg ouders en kinderen zijn die ook graag een gesprek met elkaar zouden voeren over de impact van bepaalde keuzes. Hen hoop ik te inspireren en activeren: doe het, het levert iets heel moois op. En tot slot is het een stukje cultuur: in de Surinaamse cultuur is het niet de norm dat kinderen hun mening geven tegenover hun ouders. Ouders maken beslissingen, en daar hoor jij je als kind naar te voegen."
"Toen ik op mijn 19de vader werd, was ik ook niet in staat om deze gesprekken te voeren. Gelukkig heb ik me wel zo ontwikkeld dat het nu kan. Ik hoop het taboe dat daarop heerst ook voor andere – Surinaamse en niet-Surinaamse – ouders te doorbreken."
"Bij de oudere kinderen zit er natuurlijk wel wat oud zeer. Zij zijn ook loyaal naar hun moeders, die er wel altijd voor hen zijn geweest."
Deze week is de teaser van de podcast – waarvan maandag de eerste aflevering online komt – verschenen. En al gelijk komen er veel reacties op, zegt Michael. "Niet alleen van Surinamers. Mijn buurman belde bijvoorbeeld gisteren aan nadat hij de teaser had gezien. Hij deelde zijn verhaal met mij. Toen stonden we daar allebei met tranen in onze ogen, twee volwassen mannen die samen spraken over wat het betekent om een kind uit een vorige relatie te hebben."
Trotse tantes in Suriname
"En tantes uit Suriname hebben al gebeld om te vertellen dat ze trots zijn dat ik dit doe. Missie geslaagd, denk ik dan – al hoop ik met de afleveringen zelf natuurlijk nog meer te bereiken."
Zeker voor de gesprekken met de oudste vier, die nu volwassen zijn, zijn soms wel tissues nodig, zegt Michael. "Bij hen zit er natuurlijk ook wel wat oud zeer. Ze zijn ook loyaal naar hun moeders, die er wel altijd voor hen zijn geweest. Het maakte gesprekken soms ook lastig, want ik wilde niet praten over de rol van hun moeders bij bepaalde keuzes. In de teaser zat bijvoorbeeld ook iets wat één van de jongens niet leuk vond richting zijn moeder. Dat hebben we aangepast. Het is mijn keuze om het gesprek aan te gaan, ik moet daarin verantwoordelijkheid nemen voor mijn gedrag. Niet mijn exen, of hun moeders, in een slecht daglicht stellen."
Luchtigere gesprekken
De jongste drie hadden vooral vragen over hun relatie, en hoe hij het vond om vader te zijn van zoveel kinderen. "Dat waren wat luchtigere gesprekken, onze band is ook anders omdat zij al hun hele leven met mij en hun moeder samen in één huis wonen. Maar ook dat waren hele mooie gesprekken." Lachend: "Eén van hen vroeg of we toen geen condooms hadden, ik denk dat we die vraag eruit hebben geknipt."

Vooral voor de jongsten is het spannend dat er nu een podcast uitkomt, zegt Michael. "Zij zitten op het voortgezet onderwijs, dus nu de publicatiedatum dichterbij komt, is er wel wat spanning over wat andere kinderen ervan vinden en hoe zij gaan reageren. Maar ze staan er wel achter."
Dochter opzoeken in Amerika
Voor Michael heeft het vooral veel opgeleverd in de band met zijn kinderen. "Met Janet, met wie het als enige nog niet wil lukken om een hechte relatie op te bouwen, heb ik echt stappen kunnen zetten in onze relatie. Met alle vier de oudsten voer ik nu veel diepgaandere gesprekken dan voor de opnamen, alsof er een deur is opengegaan die dat mogelijk heeft gemaakt. Ze benoemden ook dingen die ik al vergeten was, maar die op hen duidelijk impact hebben gehad. Ja, er zijn mij heel wat spiegels voorgehouden. Maar het was het allemaal waard."
Met Janet heeft hij nu bijvoorbeeld afgesproken dat hij in november naar Amerika komt, om tijd door te brengen met haar en Giorgio en te zien hoe zij daar leven. "Dat heb ik niet eerder gedaan. Janet zei: waarom komen jullie niet met z'n allen? Maar ik heb het met Karin besproken en we vonden dat dit echt een moment moet zijn tussen mij en hen. Die reis met het hele gezin gaat er ook komen, maar nu is het aan mij om te laten zien dat ik onze relatie wil versterken."
Naar de publicatie van de eerste aflevering van de podcast komende maandag kijkt hij nu vooral met 'enthousiasme en gezonde spanning'. "Karin en ik dachten toen we plannen maakten voor de podcast dat veel mensen iets in mijn verhaal zouden herkennen. Dat blijkt nu de teaser uit is zo te zijn. En ik hoor ook in de Surinaamse gemeenschap veel mensen die zeggen: dit is wat we nodig hebben. Ik ben echt niet de eerste Surinaamse man die een goed gesprek voert met zijn kinderen over keuzes die hij in zijn leven heeft gemaakt. Maar wel de eerste die dit in het openbaar doet. En ik kan – aan Surinamers en niet-Surinamers – laten zien: doe het. Misschien moet je even door de pijn heen, maar het levert zowel jou als je kinderen zoveel op."
Klik hier voor meer Lifestyle