Besmettingen met listeriabacterie nemen flink toe, soms met ernstige gevolgen

Hoe het kan dat er meer mensen besmet raken, kan het RIVM niet verklaren. Wel ziet de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) dat ook het aantal producten met listeria is toegenomen. Drie jaar geleden waren dat er 74, vorig jaar waren het er 192. Dit jaar ligt dat aantal al op 179. 

Kan gevaarlijk zijn

Listeria is een bacterie die een voedselinfectie kan veroorzaken. De kans op besmetting met listeria is klein, maar de gevolgen kunnen groot zijn. Vooral voor zwangere vrouwen, ouderen, mensen met een verzwakt afweersysteem en pasgeboren baby's. Zij kunnen door de bacterie ernstige ziekten krijgen als bloedvergiftiging, hersenvliesontsteking, ontsteking van de binnenwand van het hart, maagdarminfecties en infecties van huid en ogen.

Bij zwangeren kan een infectie leiden tot een miskraam of vroeggeboorte. Mensen die gezond zijn en een normale afweer hebben, merken niets van de besmetting of hebben slechts milde griepachtige verschijnselen.

'Besmetting moeilijk te achterhalen'

Wanneer er een besmetting is geconstateerd in voedsel, moet het desbetreffende bedrijf een publiekswaarschuwing doen. De NVWA plaatst deze waarschuwingen soms ook op de eigen site, maar niet altijd.

​Dat is volgens consumentenorganisatie Foodwatch verwarrend. "Daarmee is het voor consumenten onmogelijk te achterhalen of er een bacterie in producten zit", zegt een woordvoerder.  "Er is dus geen helder overzicht van alle besmette producten. Je moet als consument allemaal sites afgaan om erachter te komen of je voedsel veilig is. Dat is niet te doen. Wij willen dat er één website komt met een overzicht van alle besmette producten. In andere landen is dit er al."

Je kunt flink ziek worden van de bacterie listeria:

Besmetting gebeurt bijna altijd via eten, vooral door producten die al lang in je koelkast liggen en niet verhit worden van tevoren.

In de koelkast

Listeria is vooral te vinden in langdurig gekoeld bewaarde producten die zonder verhitting worden gegeten, zoals rauwmelkse kaas, voorverpakte gerookte vis en rauwe dierlijke producten. Maar ook vleeswaren, gekoelde paté, hotdogs, gekoelde sandwiches en rauwkostsalades kunnen de bacterie bevatten. Listeria vermenigvuldigt zich goed in een vochtige omgeving en overleeft ook in de diepvries.

Omdat het na de besmetting 1 tot 90 dagen kan duren voordat iemand klachten krijgt, is het vaak lastig te achterhalen wat de oorzaak van de besmetting is. In 2015 was er een listeria-uitbraak in Europa. Pas in juni dit jaar werd bekend dat een fabriek in Hongarije de bron was. Op 27 juni waren alle besmette producten uit de winkel verdwenen.