Waarom mediteren juist helemaal niet zweverig is
De één is er lyrisch over, de ander vindt het zweverige onzin. Toch hebben veel mensen er baat bij: regelmatig mediteren. Vooral bij mensen met stressklachten en voor slechte slapers kan het waardevol zijn. Daarnaast verhelpt mediteren ook een hoop andere klachten. Mediteren is voor sommige mensen misschien lastig om mee te beginnen. Hoe pak je het aan en welke (bewezen) voordelen zijn er?
Jolanda Hoogkamer is meditatiecoach bij WithJoy. In dit artikel geeft ze uitleg over de voordelen van mediteren en je er eenvoudig mee begint.
Wat is mediteren?
Bij mediteren richt je je aandacht en focus op jezelf. Hierdoor word je rustig. Je ontspant je volledig en tegelijkertijd laad je je batterij weer op. “De hele dag door wordt continu je aandacht naar dingen buiten jezelf getrokken. Notificaties van je telefoon, e-mail op je computer, vergaderingen met collega’s en contact met je familie of vrienden. Waar jouw aandacht is, daar is jouw energie”, legt Hoogkamer uit.
“Als jij veel met je aandacht bij je omgeving bent, plof je aan het eind van de dag waarschijnlijk futloos op de bank of lig je in je bed nog steeds te malen over alles wat er die dag is gebeurd. Iets wat aandacht kost, vergt tegelijkertijd ook jouw energie. Mediteren zorgt ervoor dat je even stopt met het opnemen van prikkels, waardoor je energielevel weer wordt opgekrikt. Een meditatie kan een uur duren als jij dat prettig vindt, maar ook met 10 minuten mediteren kun je je hoofd al iets leeg maken.”
Hoe begin je met mediteren?
Om te mediteren hoef je echt niet in een hippe yogabroek of gekke outfit en een overdosis aan wierook in een onmogelijke kleermakerszit op een handgemaakt meditatiekussen te gaan zitten. Het belangrijkst is dat je in een ruimte bent waar je niet gestoord kunt worden. Bepaal hoe lang je wil mediteren en zet een timer, zodat je niet op de klok hoeft te kijken - of kies voor een geleide meditatie. Maak het jezelf comfortabel door in een houding te zitten of liggen die jij fijn vindt en waarin je kunt ontspannen. Haal een paar keer diep adem en sluit je ogen.
“Meditatie is het tegenovergestelde van zweverig, wat sommige mensen denken", zegt Hoogkamer. "Het is juist heel praktisch. Er zijn verschillende vormen van meditatie. Voor iedereen is er een passende vorm. Welke vorm het beste bij jou past, bepaal je door jezelf eerst af te vragen waarom je het wilt doen. Ben je naar een bepaald gevoel op zoek? Rust, ontspanning? Of wil je juist meer energie krijgen voor de rest van de dag? Of wil je meer inzicht krijgen in jezelf, om bijvoorbeeld te begrijpen hoe bepaalde patronen precies in elkaar steken? Pas als je antwoord hebt op deze vragen, kun je op zoek naar een geschikte vorm die echt bij jou past.”
Verschillende vormen van meditatie
In deze tijd, waarin er veel om je heen gebeurt, kan alleen het ervaren van stilte al een manier zijn die je helpt tot rust te komen. Als je het vreselijk vindt om in stilte te zitten, is een stiltemeditatie misschien wat te hoog gegrepen om mee te beginnen. “Stilte kan ongemakkelijk voelen als je het niet gewend bent, maar tegelijkertijd is stilte heel fijn. Voor mensen die het moeilijk vinden om in stilte te zitten, zijn er ook andere soorten meditatie.”
Een veel voorkomende variant waarmee je kunt beginnen, is een geleide meditatie. “Ben je snel afgeleid of loopt je hoofd over van gedachtes en ideeën die je maar moeilijk aan de kant kunt zetten? Dan kan een geleide meditatie heel goed werken. Je wordt als het ware meegenomen en begeleid door een fijne stem, soms onder leiding van rustgevende muziek. De stem praat je door de meditatie heen. Je zult merken dat je aan het eind helemaal zen bent.”
“Kun je moeilijk stil zitten en word je blij van dans en expressie? Dan is dans- en bewegingsmeditatie misschien iets voor jou. Vergeet hierbij alle danspasjes die je ooit leerde: je beweegt vrij op verschillende soorten muziek en volgt hierin volledig je eigen gevoel.”
“Een andere, zeer populaire vorm van meditatie is een ademhalingsmeditatie. Hierbij gebruik jij je eigen ademhaling als focuspunt en let je gedurende de meditatie heel bewust op hoe je ademhaalt.” Door dit gedurende een langere periode te doen, zul je merken dat je lichaam zich ontspant en je volledig tot rust komt.
Voordelen van meditatie volgens de wetenschap
Er zijn veel wetenschappelijke onderzoeken gedaan naar de voordelen van mediteren en de resultaten liegen niet. Zo wordt er aangetoond dat je door regelmatig te mediteren je concentratievermogen verbetert en je je daardoor beter kunt focussen. Je krijgt meer gedaan en ook zorgt het ervoor dat je beter omgaat met emoties, waardoor je meer in balans bent.
Hoogkamer voegt nog toe dat mediteren ook stress vermindert. “Het geeft ontspanning en verlaagt je bloeddruk. Door te mediteren kun je beter slapen en slaap je ook dieper. Hierdoor heb je overdag meer energie. Je immuunsysteem wordt sterker, waardoor je fysiek sterker wordt en je veel minder last hebt van verkoudheid en griep. Het voorkomt en vermindert depressies en gevoelens van angst. Dit is slechts een greep uit alle wetenschappelijk onderzochte voordelen.”