Een ijsbad maakt gelukkig - en nog meer voordelen van (extreme) kou

Je lichaam blootstellen aan (extreme) kou om het sterker te maken. Dat is de gedachte van koud afdouchen, in een ijsbad gaan zitten of gebruikmaken van cryotherapie. Of, als je het jezelf heel makkelijk wilt maken, door zonder jas naar buiten te gaan.

Maar jezelf overgeven aan kou, waarom zou je? Bart Eigenhuis, expert op het gebied van kou- en ademtherapie, is adem- en koudetrainer. Hij motiveert dagelijks mensen om de uitdaging met kou aan te gaan. "A cold shower a day, keeps de doctor away. Je wordt niet ziek van kou, maar van een virus. Juist door je lichaam bloot te stellen aan kou, zul je merken hoe sterk het is." Volgens Eigenhuis moeten we ons lichaam meer uitdagen: we zijn verwend geworden en dat maakt dat we niet meer in staat zijn om de kracht van ons eigen lichaam te voelen.

Volgens de kou-expert kan het ervaren van (extreem) lage temperaturen je immuunsysteem versterken. Je lichaam maakt meer witte bloedlichaampjes aan, wat je weerstand verhoogt. En hoe beter je immuunsysteem werkt, hoe minder snel je ziek wordt. "Ook onderdrukt kou ontstekingseiwitten, waardoor ontstekingsreacties worden verminderd." Uit onderzoek van het AMC blijkt zelfs dat dagelijks koud afdouchen leidt tot 29 procent minder ziekteverzuim. Dit effect is er al als je minimaal 30 seconden onder de koude kraan gaat staan. 

Dit zijn de 5 voordelen van je lichaam aan kou blootstellen

1. Het werkt verfrissend en verhelderend

Stel je je lichaam bloot aan kou, door middel van bijvoorbeeld een koude douche, dan vindt er een ‘reset’ van je lichaam plaats. Je ervaart een schrikreactie waarbij adrenaline vrijkomt. Je gaat even kort ‘aan’, wat zowel fysiek als mentaal goed is. Je hartslag en ademhaling gaan tijdelijk omhoog, gevolgd door ontspanning van je hele lichaam en geest.

’s Ochtends is dit heel waardevol. Je wordt energiek wakker en hebt nog voor je dag begint iets ‘overwonnen’. Dit geeft een energieboost en deze motivatie blijf je de rest van de dag voelen. "Ook na een lange, stressvolle dag kan een koude douche prettig zijn. Even je lichaam ontgiften van alle negatieve energie. Het is verfrissend en verhelderend. Resetten betekent ook spanning loslaten", volgens Eigenhuis.

2. Er komen gelukshormonen vrij 

Door je open te stellen voor kou, treed je uit je comfortzone. De kans is groot dat je kou niet leuk vindt, omdat je de voordelen er nog niet van hebt ondervonden. Zodra je de voordelen van kou hebt ervaren, merk je al gauw dat je lichaam het aankan en dat het niet zo erg is als je dacht. "Je leert loslaten. Je kunt er van alles van vinden in je hoofd, maar je lichaam weet wat het moet doen, dus vertrouw daarop. Laat spanning los en vertrouw op je eigen lichaam. Na de confrontatie met kou komen gelukshormonen vrij en voel je je goed. Na een koude douche voel je je heerlijk. De emoties die je voelt na een ijsbad zijn onbeschrijfelijk."

3. Je krijgt een betere bloedsomloop

Wanneer je lichaam in aanraking komt met kou, knijpen je bloedvaatjes samen. Je traint de elasticiteit van je bloedvaten, wat ervoor zorgt dat je bloed beter gaat stromen. Dit is bevorderlijk voor je hart, omdat je slagaders beter ondersteund zijn. Je rusthartslag daalt aanzienlijk na een aantal weken, omdat je hart minder hard hoeft te werken. "Wanneer je lichaam kou ervaart, trekken de bovenliggende bloedvaten zich terug en zorgt je lichaam ervoor dat je organen op 37 graden blijven", legt Eigenhuis uit.

4. Je huid wordt minder droog

Heb je een droge huid? Dan bestaat er een grote kans dat je (te) warm doucht. Je kunt beter koud douchen, omdat je huid daardoor minder snel uitdroogt. Door warm te douchen, was je vetcellen van je lichaam af, die er juist voor zorgen dat je huid vettig en zacht aanvoelt. "Sommige mensen smeren de hele dag crèmes. In plaats daarvan adviseer ik altijd dat ze beter koud kunnen douchen", zegt Eigenhuis.

5. Je kunt je lichaam beter warm maken

Kou activeert bruin vet. Dit is goed vet in tegenstelling tot wit vet, dat energie opslaat - en waar je dus van aankomt. Bruin vet gebruikt energie om je lichaam warm te maken. Hoe meer je traint op kou, hoe meer bruin vet je lichaam aanmaakt. "Iedereen wordt geboren met veel bruin vet, dat dient als overlevingsmechanisme. Gebruik je dit vet niet of weinig, dan neemt het af. Dit gebeurt als we ons lichaam niet meer blootstellen aan kou. We kunnen dit trainen door de kou meer op te zoeken", zegt Eigenhuis.

Zelf koudetherapie toepassen

Iedereen kan gemakkelijk op zijn manier kennismaken met kou. Natuurlijk hoef je niet direct in een ijsbad te gaan zitten. Ten eerste is die stap erg groot - en daarnaast is dat ook helemaal niet nodig om de gezondheidsvoordelen te ondervinden. Eigenhuis: "Begin eens een paar weken met koud afdouchen. Eerst een week lang 15 seconden, dan 30 seconden en dan 45 seconden. Daarna kun je eens kijken of je direct kun starten met 30 seconden koud douchen."

De grootste truc is om de kou te omarmen en er positief naar te kijken. "Kou is je vriend!" zoals Eigenhuis zegt. Draai de thermosstaat op helemaal koud. Adem krachtig in en stap onder de douche. Zodra je de koude straal voelt, adem je zolang mogelijk uit en probeer je ademhaling te reguleren. "Of ga ’s ochtends vroeg eens in je bikini of zwembroek in de tuin staan", adviseert Eigenhuis.

Cryosauna of cabine?

Ook kun je naar een cryosauna of een cryocabine, al is het effect dat je daar ervaart anders dan bij een ijsbad. Bij een ijsbad word je omsloten door koud water. "Je moet je ontzettend focussen op jezelf om te kunnen blijven zitten. Hier leer je pas echt wat loslaten en vertrouwen op je eigen lichaam is", aldus Eigenhuis.

Volgens Eigenhuis is cryo is ook zinvol, maar anders. Een cryocabine betreed je met meer bescherming van handen, voeten en gezicht: je lichaam wordt deels beschermd. "Je ervaart daar niet die explosie van je bloedvaten die opengaan en de enorme hoeveelheid energie die vrijkomt als je uit het ijsbad stapt: de zogenaamde ijsbadkick".