Win, win, win zeggen gokreclames, maar er zijn vooral verliezers: 'Verslaving op de loer'
Vanaf 1 oktober is online gokken legaal en om dat kenbaar te maken, mogen bedrijven die een vergunning hebben reclame maken. De online gokbranche belooft nu zelf minder reclame te gaan maken. De bedrijven reageren daarmee op aanhoudende kritiek op de hoeveelheid gokreclames op tv en online. Verslavingsdeskundigen zijn er niet gerust op.
Sinds de legalisering van het online gokken 2,5 maand geleden, is er een toename van meer dan 50 procent gespeelde uren per maand, ten opzichte van het aantal uren dat voor 1 oktober aan gokken werd besteed. Dit blijkt uit cijfers van Similarweb, een bedrijf dat webverkeer analyseert en een bewerking deed van gegevens van de Kansspelautoriteit.
Die toename staat haaks op de doelstellingen van het Nederlandse kansspelbeleid, waarbij de overheid door het legaliseren het online gokken uit het illegale circuit wil halen en hierdoor problemen als oplichting, verslaving en geen controle op leeftijd probeert te voorkomen.
Een grotere Nederlandse gokmarkt was niet de bedoeling, maar het gebeurt nu wel. Verslavingskunde Nederland, een netwerk waar alle grote verslavingszorginstellingen bij zijn aangesloten, vermoed dat de toename komt door de gokreclames die met de legalisering van het online gokken hun intrede deden. Het netwerk schreef daarom een brief aan de Tweede Kamer, waarin wordt gepleit voor een reclameverbod of zwaar beperkende maatregelen.
'Verleid om weer te gokken'
"We maken ons zorgen om alle gokreclames", zegt Floor van Bakkum van Verslavingskunde Nederland.
Van Bakkum spreekt veel mensen die een gokverslaving hebben gehad. Van hen hoort ze hoe heftig het is weerstand te bieden tegen hun verslaving met zoveel gokreclames op tv. "Ze hebben veel moeite gedaan om te herstellen en worden dan nu makkelijk verleid om weer te gaan gokken."
'23 jaar gokverslaafd'
Ex-gokverslaafde Feite Hofman ziet dit ook. Op zijn zestiende begon hij met gokken. Zijn verslaving duurde 23 jaar. "Als schooldirecteur heb ik de schoolbudgetten erdoorheen gegokt."
Nu begeleidt hij zelfhulpgroepen. Bekijk hieronder wat hij van de gokreclames vindt:
Reclameregels
De gokreclames moesten al aan bepaalde regels voldoen, zo mochten ze pas na 21.00 uur worden uitgezonden en mochten ze niet gericht zijn op jongvolwassenen en kwetsbaren. Gisteravond kwamen de gokbedrijven zelf met een reclamecode met aanvullende regels. Hiermee beloven ze hun eigen reclame-uitingen te beperken. De Stichting Reclame Code zal er op toezien dat de bedrijven zich hier aan houden.
Welke regels schrijft de reclamebranche zich nu zelf voor?
- Per reclameblok mogen maximaal drie tv-reclames worden getoond. Omroepen kunnen zelf bepalen of zij nog minder uitzenden.
- De lengte van de reclames wordt begrensd tot maximaal 30 seconden.
- Reclames mogen niet meer worden gesplitst in twee reclames, met een zogenoemde tag-on die later in het reclameblok nog een keer terugkomt.
- Reclames zijn niet toegestaan bij programma's of zenders die meer dan 25% bereik hebben onder jongvolwassenen en/of minderjarigen.
- Op het internet mogen tussen 06:00 uur en 21:00 uur geen reclame uitgezonden worden voor online gokken. Dit tijdslot gold al voor tv.
Dat de gokbedrijven nu zelf met een reclamecode komen maakt Van Bakkum er niet gerust op. "We hebben ook geen goede ervaring met de zelfreguleringscode van de alcoholindustrie."
Jongeren makkelijker verleid
De verslavingszorginstellingen maken zich vooral zorgen om jongvolwassenen tussen de 18 en 24 jaar, die nu met de legalisering van het gokken en de bijbehorende reclames makkelijker in aanraking komen met bijvoorbeeld online pokeren of weddenschappen van grote voetbalwedstrijden.
"Met de reclamespotjes wordt gokken genormaliseerd. Veel reclames zien er jolig uit en het lijkt alsof je altijd maar wint. Het geeft een positief beeld van gokken."
Een beeld dat volgens haar juist jongvolwassenen aanspreekt. Helemaal omdat de reclames worden uitgezonden rond programma's die een groot bereik hebben, zoals voetbalwedstrijden.
'Reclameverbod'
Verslavingskunde Nederland ziet daarom het liefst een reclameverbod op online gokken, of op zijn minst zware beperkende maatregelen.
De branchevereniging van de online gokaanbieders, VNLOK, vraagt de verslavingszorg hen nu de tijd te geven om te laten zien dat zij hun code kunnen waarmaken. "We hebben de intentie om meer te doen dan de wet van ons vraagt, geef ons de tijd om te laten zien dat dit werkt."