Grimmige sfeer verwacht tijdens klimaattop in november: EU gaat Rusland negeren
Nederland en andere landen uit de Europese Unie zullen Rusland tijdens de komende VN-klimaattop in Egypte negeren, laten vertegenwoordigers weten in aanloop naar de top van volgende maand. Behalve de oorlog in Oekraïne noemt de Nederlandse klimaatgezant ook de spanningen tussen China en het Westen 'niet bevorderlijk' voor het slagen van de top.
De Nederlandse delegatie hoopt nog altijd dat concrete stappen worden gezet om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad, maar verwacht ook meer spanningen tijdens de onderhandelingen in Sharm-el-Sheikh, waar 193 landen aanwezig zullen zijn voor de zogeheten COP27.
"Ik denk dat we een grimmige politieke sfeer gaan zien", zei klimaatgezant Jaime de Bourbon de Parme in de Tweede Kamer.
Geen handen schudden
Achter de schermen laten diplomaten weten dat zij de Russische delegatie tijdens de top zullen negeren. Er zullen geen handen worden geschud en er zal geen koffie worden gedronken. Rusland heeft volgens Nederland als VN-lid weliswaar het volste recht om aan tafel te zitten, maar de Russen zullen voor hun voorstellen geen enkele steun krijgen.
Eerder dit jaar werden Rusland en bondgenoot Belarus ook al geweerd uit de zogeheten Umbrella Group, een onderhandelingscoalitie waar onder meer de Verenigde Staten en Canada in zitten.
Onderhandelaars verwachten niet dat die houding tot problemen zal leiden tijdens het opstellen van een slotverklaring, waar alle landen akkoord mee moeten gaan. Daar zal gastland Egypte voor moeten zorgen.
Nare sfeer met China
Cruciaal tijdens de top wordt ook de opstelling van China. Eerdere klimaatbijeenkomsten verliepen volgens Nederlandse vertegenwoordigers in een nare sfeer, vooral omdat Chinese diplomaten toch weer vraagtekens stelden bij gemaakte afspraken. "Ze leken erop uit om ambities terug te schroeven", zei klimaatgezant De Parme in de Kamer. De hoop is dat in Sharm-el-Sheikh toch toenadering kan worden gevonden, de sfeer zou onderling inmiddels weer gemoedelijker zijn.
China en het Westen botsen vaker op klimaattoppen. Tijdens de vorige top, in Glasgow, dwong het land samen met India op het laatste moment af dat de slotverklaring werd afgezwakt op het punt van steenkool. 'Uitfaseren' werd het minder stellige 'afbouwen'.
Dialoog over compensatie
Erg optimistisch zijn de verwachtingen vooraf daarom niet, maar de top in Sharm-el-Sheikh kan volgens Nederland nog altijd een succes worden. Het belangrijkste daarvoor is dat er voldoende steun blijft voor het doel van maximaal 1,5 graad opwarming. Ook hopen vertegenwoordigers in Egypte duidelijke resultaten te zien van eerder gemaakte klimaatafspraken, zoals die uit Glasgow vorig jaar, en dat hier meer geld voor wordt vrijgemaakt.
Nederland dringt verder aan op gesprekken over 'schade en verlies', waarbij landen die onevenredig hard geraakt worden door klimaatverandering aanspraak kunnen maken op compensatie, gefinancierd door vervuilende landen uit bijvoorbeeld het Westen. Daarvoor zou steeds meer momentum bestaan, al blijft het thema volgens diplomaten erg ingewikkeld.
De klimaattop in de Egyptische badplaats wordt gehouden van 6 tot 18 november. Namens Nederland zijn in ieder geval premier Rutte, minister Jetten voor Klimaat, minister Kaag van Financiën en minister Schreinemacher van Buitenlandse Handel aanwezig.