Marleen neemt nooit meer een familielid in huis: 'Haar dood was een opluchting'

"Het wrange is dat mijn tante en ik vroeger een erg goede band hadden. Rita was de zus van mijn moeder. Zij heeft mij vroeger grotendeels opgevoed, omdat mijn eigen moeder daar te weinig tijd voor had vanwege het bedrijf van mijn ouders. Rita beschouwde mij als haar dochter.

Al op jonge leeftijd trouwde ik, het was een slecht huwelijk waarin ik geestelijk en lichamelijk werd mishandeld. Uiteindelijk ben ik samen met mijn zoon weggevlucht bij mijn ex, bij Rita mocht ik een half jaar onderduiken. Al is dat dertig jaar geleden, ik zal mijn tante daar altijd dankbaar voor blijven. Ongeacht wat er later allemaal tussen ons is gebeurd."

"Tot aan vorig jaar juni woonde Rita nog zelfstandig in een aanleunwoning. Ze was al 99 jaar maar hartstikke kwiek. Ze kon alles zelf, en had zelfs nog haar eigen tanden. Maar van haar buurman hoorden mijn man en ik dat hij zich soms zorgen om haar maakte. Ze lag veel op bed en at soms dagenlang amper iets. Af en toe kwam ze een weekendje bij ons logeren. Dat ging goed, we zaten dan gezellig samen te kletsen en te handwerken."

Verhuiswagen vol

"Vorig jaar kwam Rita in de zomer een weekje logeren, en dat ging weer prima. Ik wist dat ze eenzaam was en stelde toen voor dat ze bij ons mocht komen wonen. Dat wilde ze heel graag, want ze vond mijn man en mij zo lief. Rita zegde haar huur op, wij verhuisden haar spullen – de hele verhuiswagen zat vol, zoveel had ze. Ze kreeg een eigen kamer bij ons met haar meubels en een tv.

Ergens had ik wel verwacht dat het soms lastig zou worden, mijn tante had immers heel lang alleen gewoond en was het niet meer gewend om mensen om haar heen te hebben en rekening te houden met een ander. Maar heel naïef dacht ik dat dit wel zou loslopen."

"Toen Rita bij ons introk maakten we duidelijke afspraken, bijvoorbeeld dat ze op tijd aan tafel zou zitten voor het eten: het ontbijt voor negen uur, de lunch om een uur en het avondeten om zeven uur. Kom je niet aan tafel, dan eet je ook niet mee, heel simpel. Dat vond mijn tante prima. En het ging ook goed, tot de dag dat ze officieel bij ons stond ingeschreven. Vanaf dat moment gooide ze haar kont tegen de krib. Vaak stond ze pas om elf uur ’s morgen op, en dan eiste ze op luide toon haar ontbijt. Daar begon het gedoe mee, en ik stoorde me daaraan."

Onaardig en achterbaks

"Hoewel mijn tante een eigen televisie op haar kamer had, vond ze het gezelliger om bij ons in de woonkamer mee te kijken. Mijn man kijkt graag Hart van Nederland of Shownieuws, even lekker het verstand op nul. Geen enkel probleem hoor, alles was goed, zei Rita. Maar als mijn man dan even in de keuken wat te drinken ging pakken, leverde ze commentaar achter zijn rug om: 'Wie kijkt er nou naar zoiets achterlijks?' Dat vond ik onaardig en achterbaks.

Vanaf dat moment ging het van kwaad tot erger. Elke avond opnieuw moest ik haar bijna smeken of ze nou eindelijk aan tafel kwam eten. 'Het is mijn huis, dus ik bepaal dat zelf wel', zei ze. En nee, ze was absoluut niet dementerend. Juist heel helder, als ze een vriendin aan de telefoon had kon ze in detail over haar dagen vertellen en over de actualiteit. Van alles was Rita op de hoogte. Dus verward was ze allerminst, ze had gewoon geen zin in 'regeltjes'."

"Rita was incontinent maar weigerde luierbroekjes te dragen. Ze gebruikte maandverband en gooide haar onderbroeken mét maandverband in de wasmand. Kon ik die vieze verbandjes eruit peuteren. Hoe vaak ik haar ook verzocht dat zelf te doen, ze weigerde. Rita vond dat mijn taak. Op een gegeven moment hadden we thuiszorg geregeld om haar te helpen met aankleden en wassen, want dat ging steeds lastiger. Even ging dat goed, maar dan had Rita weer kritiek op de verzorgende en werd die weggestuurd door haar. Erg frustrerend vond ik dat."

Washandje voor haar onderkantje

"De stemming in huis werd steeds slechter. Ik had zin om met mijn man onze camper in te stappen en niet meer terug te komen. Met kerst nodigde ik mijn nicht uit om te komen logeren. Op kerstavond zaten we met z’n allen bij elkaar. We gaven elkaar cadeautjes en spraken af dat we de volgende ochtend om tien uur samen van een lekker kerstontbijt zouden genieten. Die ochtend riepen we Rita aan tafel. 'Ik kom eraan!' zei ze. Vervolgens ging ze tegen alle afspraken in toch eerst een uur lang de badkamer in, terwijl wij zaten te wachten. De sfeer was meteen verziekt.

Toen Rita een keer een ongelukje had gehad met haar ontlasting, zag ik dat ze in de wastafel haar onderbroek schoonpoetste met de tandenborstel van mijn man. Toen ik mijn afschuw uitsprak, zei ze: 'Wat maakt dat uit, ik spoel die borstel zo wel schoon'. Walgelijk. Als ik een washandje gebruikt had en in de badkamer ophing om te drogen voor de volgende dag, gebruikte Rita ‘m doodleuk voor haar onderkantje. Uiteindelijk hing ik mijn washandjes maar op in mijn slaapkamer."

"Toch probeerde ik begripvol en vriendelijk te zijn. Voor Rita’s honderdste verjaardag afgelopen zomer organiseerde ik een feest voor de hele familie op een boot met eten en drinken. Daar zat best veel werk in. Maar nooit kreeg ik daarvoor een bedankje. Sterker nog: mijn tante had het een waardeloze dag gevonden, niets deugde eraan.

Al die spanningen in huis hadden hun weerslag op mij. Ik hing tussen teleurstelling en boosheid in. Elke dag zat ik te huilen, ik kon er niet meer tegen. Steeds vaker had ik ruzie met mijn man, want Rita wist ons perfect tegen elkaar uit te spelen. De hele situatie deed me ontzettend veel verdriet. Ik ging er bijna aan onderdoor en mijn man ook."

Ongemakkelijk in mijn eigen huis

"Uiteindelijk is het na Rita’s verjaardag snel bergafwaarts met haar gegaan. Ze kwam haar bed niet meer uit en had last van hallucinaties. Twee maanden geleden is ze in haar slaap overleden. Het klinkt ontzettend lullig, maar haar dood was voor mij een opluchting. De manier waarop ze mijn man en mij behandelde kon echt niet. Door haar voelde ik me ongemakkelijk in mijn eigen huis. Respect moet van twee kanten komen, en Rita was echt ondankbaar."

"Ik heb er geen spijt van dat ik mijn tante in huis heb genomen, want dat heb ik met de beste bedoelingen gedaan en ik heb haar tot het einde goed verzorgd. Maar met de wijsheid van nu had ik het nooit gedaan. Als ik alles van te voren had geweten, was ik er echt niet aan begonnen.

Hier is geen begrip voor als ik dit eerlijk tegen mensen zeg. Dat is een taboe, je moet doen alsof het geen enkel probleem is om voor een bejaard familielid te zorgen. Op reclames zie je ook alleen maar perfecte plaatjes van familie, maar dat is niet de realiteit en daar ben ik open over."

Een plekje in een tehuis

"Ik had voor mijn tante gewoon een verzorgingstehuis bij mij in de buurt moeten zoeken, waar ik haar vaak kon opzoeken. Doordat de laatste anderhalf jaar samen zo vervelend verliepen, is er veel kapot gegaan. Mijn mooie herinneringen aan haar worden overschaduwd door de nare incidenten en dat is jammer.

Ik neem niemand meer in huis, nooit meer. Het vergt simpelweg te veel van je, je bent er vierentwintig uur per dag mee bezig. Weet waar je aan begint, zou ik willen zeggen tegen anderen. Als je van elkaar houdt, kun je het beter niet doen. Tegen mijn zoon heb ik ook al gezegd dat hij mij later echt niet in huis hoeft te nemen. 'Zoek maar een plekje in een tehuis voor me', zei ik. Dat is voor iedereen beter."

De namen van Marleen en Rita zijn gefingeerde namen. Hun echte namen zijn bekend bij de redactie.

Wil je geen aflevering van deze rubriek missen? Klik dan op de Nooit Meer-tag hieronder en vervolgens linksboven op 'Volgen'.

Nooit meer? 

Wil jij ook je verhaal kwijt en vertellen wat je 'nooit meer' wil meemaken, doen of juist laten? We zijn benieuwd naar jouw verhaal. Mail ons op weekendmagazine@rtl.nl