'Houston, we have a problem': redder Apollo 13-maanmissie overleden
Thomas Mattingly is op 87-jarige leeftijd overleden. De Amerikaanse astronaut vloog in 1972 rond de maan, maar hij werd vooral bekend doordat hij twee jaar ervoor op aarde een manier bedacht waarop de befaamde maanmissie Apollo 13 tot een goed einde werd gebracht.
Mattingly's overlijden werd bekendgemaakt door de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. "Op 31 oktober hebben we een van de helden van ons land verloren", meldt NASA-directeur Bill Nelson.
Explosie aan boord
Mattingly, zoon van een piloot, was aanvankelijk marinepiloot. In 1966, toen hij 30 jaar oud was, nam de NASA hem in dienst als astronaut. In 1970 zou hij zijn eerste ruimtevlucht maken, met Apollo 13 naar de maan. Jim Lovell en Fred Haise zouden op de maan landen, Mattingly zou in een baan rond de maan op ze wachten. Drie dagen voor de lancering had Mattingly echter contact met iemand die besmet was met rodehond. Uit voorzorg werd hij van de vlucht gehaald.
De missie van Apollo 13 ging mis. Ruim twee dagen na de lancering, met de maan in zicht, was er een explosie aan boord. Daarop sprak Mattingly's vervanger aan boord, Jack Swigert, de woorden 'Houston, we hebben hier een probleem gehad', die in de populaire cultuur bekend zijn geworden als 'Houston, we have a problem'.
Mattingly, die uitgebreid had getraind voor de missie en het vaartuig als zijn broekzak kende, bedacht de oplossing. De vlucht kon doorgaan als de bemanning de maanlander, in wezen de bagage, zou opstarten. De lander had brandstof en zou zorgen voor elektriciteit, water en zuurstof. Vervolgens vloog het ruimtevaartuig rond de maan en ongeveer drie dagen na het ongeval was de bemanning veilig en wel terug op aarde.
Apollo 16
Twee jaar later ging Mattingly alsnog naar de maan, met de missie Apollo 16, de een-na-laatste vlucht naar het hemellichaam. Hij wachtte in een baan rond de maan op zijn reisgenoten John Young en Charles Duke. Tijdens de vlucht terug maakte Mattingly een ruimtewandeling op 320.000 kilometer van de aarde.
In de film Apollo 13 uit 1995 werd de rol van Mattingly gespeeld door acteur Gary Sinise, die daarna vooral bekendheid kreeg als detective Mac Taylor in de televisieserie CSI: NY.
