Verplichte theoriecursus voor nieuwe hondeneigenaar: 'Creëert bewustwording'

Op een stille zondagochtend ging Rosanne* (echte naam bij de redactie bekend) een rondje hardlopen over de dijk. "Een andere route dan normaal, want ik wilde graag tien kilometer lopen. Voor de woonboot waar ik langs rende, zat een herdershond. In een split second kwam hij overeind en hing hij in mijn arm. Zijn kop ging heen en weer en ik voelde mijn vel losscheuren", vertelt ze aan RTL Nieuws.

Het resultaat: dertien hechtingen in haar arm en een trauma. "Ik durfde niet meer alleen te gaan hardlopen en was doodsbang voor honden. Ik heb EMDR-therapie moeten volgen om daar vanaf te komen. Dat heeft gelukkig geholpen, maar een herdershond blijft een trigger. Als ik er een zie, ga ik stilstaan of loop ik om."

150.000 hondenbeten 

Rosanne is geen uitzondering. Naar schatting worden jaarlijks 150.000 Nederlanders gebeten door een hond en soms zijn de gevolgen ernstig. Zo werd er dit jaar in Emmeloord een baby doodgebeten door een hond. Gisteren diende de rechtszaak rond de acht maanden oude Robin, die werd doodgebeten door de hond van zijn grootouders. 

Hondentrainer Edwin Frakking uit Coevorden vindt het plan van minister Adema voor een verplichte (online) theoriecursus een goed idee. "Mensen zijn veel te impulsief als het om honden gaat. Dat weet ik omdat ik naast mijn hondenschool ook Duitse herders fok. Laatst kreeg ik een telefoontje van een stel dat meteen wilde komen kijken omdat hun dochtertje van 5 een hond wilde. Zulke mensen hebben zich niet in het ras verdiept", vertelt hij.

Alternatieven 

Frakking gaf jarenlang fysiek hondentraining, maar deelt zijn lessen tegenwoordig via video's op YouTube. "Dat deed ik in eerste instantie voor de hondensport, maar ik merkte dat particulieren ook behoefte hadden aan mijn trainingsvideo's. Ik geef online puppycursussen, maar ga ik bijvoorbeeld ook dieper in op hoe een hond dingen leert."

De hondentrainer ziet dat steeds meer hondeneigenaren op zoek gaan naar alternatieven voor de 'traditionele hondencursus'. "Dat begrijp ik wel, want je zet dan een groep onervaren baasjes én onervaren honden bij elkaar op een veld. Dan gaat het vaak mis en wordt een hondje gegrepen. Bovendien heeft een pup een heel korte spanningsboog. Die is al afgeleid als de juf zich voorstelt."

Gedragstherapeut en puppycoach Arnoud Busscher uit Almere gelooft dat een-op-eentraining beter werkt en geeft daarom alleen privécursussen. "Ik geef trainingen bij mensen thuis, samen met hun kinderen. Ik vertel dan niet alleen over de taal die een hond spreekt, maar kijk bijvoorbeeld ook naar wat een goede plek is voor de mand. Een hond moet altijd een plek hebben waar hij zich veilig terug kan trekken."

Ook chihuahua's bijten 

Busscher komt regelmatig bij baasjes wier hond iemand gebeten heeft. "'Hij beet uit het niets, viel ineens zonder aanleiding aan', wordt er vaak gezegd. Maar als je dan doorvraagt ontdek je dat de hond vaak al weken of zelfs maanden signalen heeft afgegeven waaruit blijkt dat hij iets eng of niet prettig vindt. Het is belangrijk dat het hele gezin die signalen leert herkennen."

Natuurlijk, de risico's bij grote, sterke honden zijn groter, maar dat betekent volgens Busscher niet dat kleine hondjes niet kunnen bijten. "Zo had ik een casus waarbij een chihuahua het gezicht van een klein meisje verminkte. Ze had hem in haar armen en hield hem nog steviger vast toen hij weg wilde. 90 procent van de honden die bijt, voelt zich bedreigd en trekt aan de noodrem."

Volgens minister Adema is een gebrek aan kennis een van de belangrijkste factoren bij het ontstaan van bijtincidenten. "Signalen waarmee een hond ongenoegen, angst of stress uit worden hierdoor te laat of niet herkend. Dit kan ertoe leiden dat de hond zich gedwongen voelt om zich op een duidelijkere manier te uiten en gaat bijten", schrijft hij aan de Tweede Kamer.

Met zijn brief reageert de minister op het verzoek dat een meerderheid van de Tweede Kamer deed op dierendag, om het aantal bijtincidenten terug te dringen. Ook reageert hij op een oproep van plastisch chirurgen, die eveneens de noodklok luidden. 

Een houderschapsbewijs 

Adema stelt dat het verplicht stellen van een cursus vóór aanschaf van een hond ook kan dienen als 'een soort houderschapsbewijs'. Hij denkt ook na over de mogelijkheid om de theoriecursus te combineren met een verplichte praktijktraining met de aangeschafte hond en wil hij onderzoeken of de verplichte cursus helpt om impulsaankopen te verminderen.

Nog meer voorstellen

Adema stelt naast de verplichte theoriecursus de volgende maatregelen voor:

• Een verbod op het houden en fokken van bijtgevaarlijke honden, tenzij deze een stamboom hebben

• Een landelijk meldpunt waar iedereen gevaarlijk gedrag van honden kan melden

• Een landelijke muilkorf- en aanlijnplicht voor honden die gevaarlijk gedrag vertonen of een bijtincident hebben veroorzaakt

• Het sneller afmaken van honden die ernstige schade hebben toegebracht

Busscher vindt het goed dat er vanuit de politiek weer meer aandacht is voor de oorzaken van bijtincidenten, maar denkt niet dat een online theoriecursus het verschil gaat maken. "Ik begrijp het idee van de minister, maar mensen zetten zo'n cursus aan en klikken door. Hoe ga je dat controleren?"

Frakking staat er positiever in. "Natuurlijk zullen er mensen zijn die er snel doorheen klikken, maar toch denk ik dat veel mensen aan het denken zet omdat ze er iets voor moeten doen. Je creëert toch een stukje bewustwording." De hondentrainer pleit daarnaast voor een verplichte fysieke cursus voor mensen die bijvoorbeeld een herdershond willen. "Bij een teckel geloof ik het wel, maar voor dit type honden is dat heel belangrijk."

Rol voor de fokkers 

De hondentrainers zien dat de meeste baasjes – zeker als ze de hond net hebben - wel gemotiveerd zijn om een hondentraining te volgen, maar ze schrikken soms van de informatie die hondeneigenaren hebben meegekregen van de fokkers. "Er wordt vaak achterhaalde informatie gedeeld waarvan we weten dat het schadelijk is, bijvoorbeeld dat je een hond moet straffen en fysiek moet ingrijpen. Fokkers zouden verplicht moeten worden om goede informatie mee te geven", zegt Busscher.

Rosanne is enthousiast over het plan voor een verplichte theoriecursus. "Een hond moet opgevoed worden, net als een kind. Daar moet je je voordat je er aan begint goed in verdiepen." Ze hoopt wel dat als de plannen van Adema worden doorgevoerd er ook gehandhaafd wordt. "De hond die mij heeft aangevallen had al eerder iemand gebeten, die is een paar vingers kwijt. De rechter heeft toen besloten dat het dier gemuilkorfd moest worden, maar daar heeft de eigenaar zich maar een paar maanden aan gehouden."

Dat zou echt beter gecontroleerd moeten worden, stelt ze. "Nu was het 'maar' mijn arm, voor hetzelfde geld had daar een kind van vier gefietst. Daar moet je gewoon niet aan denken."

Plastisch chirurgen blij met stappen kabinet 

De Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC) juicht het toe dat het kabinet stappen wil zetten om het aantal bijtincidenten terug te dringen, maar had gehoopt dat minister Adema er wel voor zou kiezen om soorten honden te verbieden, zegt Nick Brinkman in een reactie. Hij is overigens blij als er een goed landelijk meldpunt komt.

Het verplicht muilkorven en eerder laten inslapen helpt volgens Brinkman niet om het aantal slachtoffers terug te brengen. ''Als een hond na een zwaar bijtincident een spuitje krijgt, hebben wij het slachtoffer al op de operatietafel. En de meeste incidenten vinden in eigen huis plaats, als de hond geen muilkorf draagt."