Rutte in 2023 veel vaker in het buitenland: 'In Europa effectievere premier'
Demissionair premier Rutte was dit jaar veel vaker in het buitenland te vinden, zo blijkt uit een inventarisatie door de politieke redactie van RTL Nieuws. De premier heeft een uitstekende positie op het internationale toneel, zien experts. Hij maakt grote kans om de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO te worden.
De agenda van Rutte is geheim, maar achteraf deels openbaar. Uit onze inventarisatie blijkt: Rutte verbleef in 2023 in totaal 59 dagen of dagdelen in het buitenland. Dat is 28 procent meer dan in 2022.
Toppen, werkbezoeken, handelsmissies
Vanuit zijn functie gaat Rutte vaak naar de Europese Raad, VN-toppen en NAVO-bijeenkomsten. Maar hij bezocht ook presidenten en premiers apart, zoals Biden (VS), Zelensky (Oekraïne), Scholz (Duitsland), Netanyahu (Israël) en Sunak (VK).
Op handelsmissie ging hij naar Brazilië, Vietnam, Arizona en Californië, maar ook naar internationale conferenties zoals het World Economic Forum en de Bilderberg-conferentie.
Oorlog in Oekraïne en Midden-Oosten
"Ik denk dat het klopt, zegt demissionair premier Rutte in een reactie. "Er is natuurlijk ook iets aan hand: de oorlog in Oekraïne, sinds 7 oktober de verschrikkingen in Midden-Oosten."
Rutte bestrijdt dat hij het buitenland belangrijker vindt dan Nederland. "Nee. Alles wat je in het buitenland doet, is om het Nederlands belang zo goed mogelijk te vertegenwoordigen."
Zijn reputatie is internationaal uitstekend, zeggen deskundigen. "Nationaal heeft hij veel kritiek gekregen door Groningen en de toeslagenaffaire, maar je zou kunnen zeggen dat hij in Europa een effectievere premier is geweest dan in Nederland zelf", zegt diplomatiek expert Robert van de Roer.
Volgens Van de Roer is Rutte internationaal verder gekomen dan voorgangers als Balkenende, Lubbers en Kok. "Zeker als je kijkt naar kennis, ervaring, netwerk, effectiviteit van Rutte, die is moeilijk te evenaren."
'Het mooiste meisje van de klas'
"Nu hij in Nederland bijna klaar is, lonkt voor Rutte de internationale politiek", zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "Op de NAVO-top in Litouwen werd Rutte door een topdiplomaat omschreven het mooiste meisje van de klas." Hij is een grote kanshebber om de nieuwe NAVO-secretaris-generaal te worden.
Rutte ontkende jarenlang elke interesse voor een internationale functie, maar na de val van het kabinet heeft hij aangegeven belangstelling te hebben. Bij het radioprogramma Spuigasten noemde hij eind oktober de NAVO-baan 'heel interessant' en hij zou daarin 'nog wat kunnen bijdragen'. Rutte krijgt nu bij elke persconferentie vragen over zijn NAVO-toekomst, dus daar wil hij inmiddels geen publieke uitspraken over doen.
Volgens Van de Roer kan Rutte de NAVO-baan bijna niet ontgaan. "Rutte staat bekend om zijn oplossingsgerichtheid, en dat is met de oorlog in Oekraïne van groot belang", zegt Van de Roer. "De grote landen steunen hem, Amerika voorop. Ook de grote West-Europese landen steunen hem."
Lobby voor Rutte?
Rutte bestrijdt dat hij zoveel reizen maakt om voor zichzelf te lobbyen. "Dat hoor ik vaker, maar dan heeft een handelsmissie naar Arizona of naar Vietnam niet zoveel zin", aldus Rutte. "Lobbyen werkt niet, als ik lobby voor mezelf. Dat moeten anderen doen."
Volgens Van der Roer hoeft Rutte zichzelf niet internationaal te verkopen: zijn jarenlange ervaring en reputatie als 'oliemannetje' is alom bekend. "Hij hoeft geen campagne te voeren. Goede waar verkoopt zichzelf."