Recordaantal migranten zuiden VS 'levensgroot probleem voor Biden'
De autoriteiten in het zuiden van de Verenigde Staten hebben de handen vol aan een ongekende toestroom van migranten die asiel willen. Het zijn er soms wel 10.000 per dag. Het lukt de regering amper de migratie te beteugelen. Met de verkiezingen van 2024 op komst heeft president Biden 'een levensgroot politiek probleem', zegt Amerika-correspondent Erik Mouthaan.
Nieuw is het natuurlijk niet; ook Bidens voorgangers Trump en Obama moesten aan de bak met de aanpak van asielzoekers. Die komen veelal uit arme landen in Midden- en Latijns-Amerika, maar ook steeds vaker uit Afrika en Azië. "We zien al jaren een enorme toestroom aan de grens, maar nu is er een piek in het aantal mensen dat zich meldt om asiel aan te vragen. Volgens de meest recente cijfers waren dat er afgelopen jaar 2,5 miljoen. "Een recordaantal", vertelt Mouthaan.
Gigantische problemen
De Amerikaanse grensbewaking US Customs and Border Protection zegt dat alleen al in de maand november 190.000 mensen de VS binnenkwamen om een asielaanvraag te doen. Al die mensen moeten ook worden opgevangen, zegt Mouthaan. "De Amerikaanse steden hebben gigantische problemen om al die mensen woonruimte en eten te bieden. De gemeente New York bijvoorbeeld kost dat 10 miljoen dollar - per dag. De burgemeester zegt dat zijn stad eraan onderdoor gaat."
In het grensgebied zijn opvangkampen of kamperen asielzoekers noodgedwongen in de buitenlucht. Zoals in Texas en Arizona, waar het 's nachts erg koud kan zijn, en overdag juist heet. "We hebben niet genoeg middelen om hiermee om te gaan. Het is een humanitaire ramp", zegt grenswacht Scott Carmon tegen de New York Times. En het gaat maar door. Immigratie-expert Adam Isacson zegt in de krant: "Als het gaat om aantallen migranten per dag, dan is december 2023 het hoogste gemiddelde dat we ooit hebben gezien."
Kortom, de crisis aan de grens laait weer op, en dus kijkt iedereen naar de man in het Witte Huis; Joe Biden. Maar die is afgelopen tijd flink klemgezet door zijn politieke tegenstanders. Met vooral voor andere landen grote gevolgen. "De Republikeinen houden nu een groot steunpakket van 61 miljard dollar tegen, voor Oekraïne en Israël. Oekraïne heeft dat geld heel hard nodig voor de oorlog tegen Rusland", zegt Mouthaan.
'Levensgroot probleem'
"De Republikeinen gijzelen dat geld als het ware. Ze willen alleen akkoord gaan met dat steunpakket als in eigen land de asielregels worden aangepast. Zodat mensen minder snel worden toegelaten, of makkelijker kunnen worden uitgezet. Biden heeft nu een levensgroot politiek probleem, want de linkerkant van zijn eigen partij wil juist een meer humanitaire aanpak van de asielcrisis. Maar hij wil graag dat akkoord sluiten met de Republikeinen."
De Amerikaanse politiek ligt nu stil, vanwege een reces. Mouthaan verwacht dat Biden in het nieuwe jaar - het verkiezingsjaar 2024 - zal toegeven en een akkoord gaat sluiten met de Republikeinen.
Verscherping
"Biden heeft al laten doorschemeren dat hij zich wel wil scharen achter verscherping van de regels. Dat zal zorgen voor veel woede aan de linkerkant van zijn partij, maar die neemt hij dan voor lief. Want hij weet dat de meeste gematigde kiezers ook willen dat er iets aan de migratie wordt gedaan. Dat wordt een groot thema bij de verkiezingen, en zijn mogelijke tegenstander Donald Trump heeft al aangekondigd dat hij de grens helemaal dicht zal doen."
Waarom er nu zo'n toename aan asielzoekers is, weten experts niet precies, schrijft de New York Times. Mogelijk heeft het te maken met het vooruitzicht dat Trump weer president wordt en hij inderdaad het land afsluit. Mogelijk speelt de hevige oorlog tussen drugsbendes in Mexico een rol, waardoor ook veel Mexicanen hun land ontvluchten. En misschien hebben ook de mensensmokkelaars hun aanpak veranderd. Die proberen kennelijk mensen steeds vaker in afgelegen gebied de grens over te krijgen. Buiten bereik van de politie.
Intussen is ook een nieuwe colonne migranten in Mexico onderweg naar de VS. Het zou gaan om een groep van enkele duizenden mensen, die lopend naar het noorden gaan om daar een beter bestaan te vinden. Ze noemen het zelf op een spandoek een 'uittocht uit de armoede'.
De Amerikaanse minister Blinken heeft nu met Mexico afgesproken dat beide landen beter gaan samenwerken om de migratiestroom in te dammen. Ook belooft Amerika zelf meer te doen om de situatie te verbeteren in een aantal landen van herkomst van de migranten; Venezuela, Cuba, Nicaragua en Haïti. Maar dat is voor de lange termijn.
Grenshek
Voor de kortere termijn wil Biden maatregelen nemen, die volgens zijn linkse critici steeds meer gaan lijken op het keiharde beleid van zijn voorganger Trump. Terwijl hij bij zijn aantreden beloofde daarmee te breken. Zo wil de regering-Biden in Texas toch een extra stuk van het hek aan de grens met Mexico aanleggen. En wil hij de asielregels zo aanpassen dat niet meer een rechter een oordeel velt, maar een speciale ambtenaar. Zo kan een asielzoeker sneller worden afgewezen. "Sommige partijgenoten zijn hier fel op tegen, maar het is echt crisis en dat voelt president Biden ook", aldus Mouthaan.
Het belooft een spannend verkiezingsjaar te worden in de VS, en het gaat al over twee weken van start. Dan zijn al de eerste van de vele voorverkiezingen, in Iowa (15 januari) en New Hampshire (23 januari). De presidentsverkiezingen zijn op dinsdag 5 november.
Veel migranten uit Zuid-Amerika zijn lang onderweg en trotseren vele gevaren. Sommigen proberen de levensgevaarlijke Darién Gap tussen Colombia en Panama over te steken. Hoe dat gaat zie je in deze video.