Kinderen die vaak naar schermen kijken zijn impulsiever
Kinderen die buitensporig vaak naar schermen kijken zijn impulsiever dan kinderen die minder aan beeldschermen worden blootgesteld. Die impulsiviteit kan bijdragen aan onder meer ongezond eetgedrag, overgewicht en slaapproblemen. "Af en toe is prima, zolang het met mate is."
Dat blijkt uit een wetenschappelijk onderzoek waar meer dan 8000 kinderen van 8 tot 18 jaar aan hebben meegedaan uit negen Europese landen. Psycholoog Juul Coumans, verbonden aan de Open Universiteit, werkte als onderzoeker mee aan de studie.
Grootschalig onderzoek
"Dit onderzoek is grootschalig opgezet om uitgebreide kennis te achterhalen over leefstijl en gezondheid, en ook de ontwikkelingen in de loop van de tijd te volgen, aangezien deelnemers gedurende een bepaalde periode werden gevolgd", zegt Coumans tegen RTL Nieuws.
Voor dit onderzoek werd de blootstelling van kinderen aan televisie, computer, smartphone en internet gemeten aan de hand van een vragenlijst. "Cognitief functioneren werd gemeten met zowel een vragenlijst als computertaken", vertelt de onderzoeker.
"In deze studie is gekeken naar een specifieke vorm van impulsiviteit, namelijk impulsiviteit bij het ervaren van negatieve emoties zoals boosheid", zegt Coumans. "Wanneer kinderen zich bijvoorbeeld verdrietig voelen, kunnen ze geneigd zijn om impulsiever gedrag te vertonen."
Wie impulsief gedrag laat zien, heeft weinig remmingen. Je doet wat in je opkomt, zonder erbij na te denken welke gevolgen dit heeft.
Negatieve emoties
Uit het onderzoek blijkt dat die impulsiviteit toeneemt naarmate kinderen vaker achter een scherm zitten. "Kinderen die meer blootgesteld werden aan smartphones en het gelijktijdig gebruiken van media, vertoonden een hogere mate van impulsiviteit bij het ervaren van negatieve emoties", aldus Coumans. De resultaten waren bij meisjes overigens duidelijker merkbaar dan bij jongens.
Een verhoogde impulsiviteit kan van invloed zijn op het gedrag, maar kan ook aan de basis liggen van tal van andere problemen. "Ongezond eetgedrag, overgewicht, slaapproblematiek, criminaliteit, alcohol- en drugsgebruik", somt Coumans op.
Overmatig schermgebruik kan op deze manier de algehele gezondheid, welzijn en ontwikkeling van kinderen beïnvloeden. "Af en toe is het prima om iets ontspannends te doen, zolang het maar met mate gebeurt", zegt Coumans.
Kijk naar eigen gedrag
Dat is voor veel ouders makkelijker gezegd dan gedaan. In veel gezinnen is het beperken van schermgebruik bij kinderen een dagelijkse strijd. Als ouders die strijd aan willen gaan, is het belangrijk dat ze daarbij eerst naar hun eigen kijkgedrag kijken, stelt opvoedingsdeskindige Marina van der Wal. "Want hoe kunnen mensen kinderen leren met schermen om te gaan als ze dat zelf niet zo goed kunnen?" zegt ze.
"Alle uitkomsten van onderzoeken die voor onze kinderen gelden, gelden op enigerlei wijze ook voor volwassenen", aldus Van der Wal.
Volgens de opvoedingsdeskundige is het belangrijk om duidelijke grenzen te hebben, en vooral ook om te weten waaróm je die grenzen stelt.
Investeer in je gezin
"Wat voor mij heel belangrijk is, is dat ouders niet alleen maar zeggen: 'Je mag zo lang op de tablet, dit is de regel, slik het maar'", zegt Van der Wal.
Volgens haar moet bij het stellen van die grenzen duidelijk zijn wat de toegevoegde waarde is van tijd met én zonder scherm. "Dan kun je zeggen: 'hier ligt de grens', en dan kan je dat niet alleen rationeel, maar ook vanuit je hart en overtuiging brengen."
Het eigen gedrag van de ouders is daarbij het belangrijkste. "Investeer in je gezin", zegt ze. "Dat willen kinderen uiteindelijk ook. Een van de grootste ergernissen van kinderen en pubers is ook dat hun ouders zo vaak boven zo'n schermpje zitten."