Russische vloot in het nauw door Oekraïense aanvallen
Op land verloopt de oorlog voor Oekraïne moeizaam, maar op zee is er succes op succes. Gisteren meldde het Oekraïense leger dat er opnieuw een Russisch oorlogsschip tot zinken is gebracht. Het is de zoveelste slag die wordt toegebracht aan de Russische Zwarte Zeevloot, die ooit werd afgeschilderd als onoverwinnelijk. Volgens Oekraïne is intussen al 20 procent van die vloot vernietigd.
Met varende zeedrones vol explosieven zou het Russische raketschip Ivanovets vernietigd zijn. Volgens de Oekraïners kon de bemanning het schip op tijd verlaten. Daarna explodeerde het.
Telkens weer lukt het Oekraïne om Russische marineschepen tot zinken te brengen, terwijl de Oekraïners zelf notabene geen marine hebben. Opmerkelijk, vindt ook defensie-expert Peter Wijninga van The Hague Centre for Strategic Studies: "De succesvolle aanvallen op zee zijn zeker een lichtpuntje voor Oekraïne, in een tijd dat het minder goed gaat met de oorlog op land.”
Antischeepsraketten, kruisraketten en zeedrones
Al een paar maanden na het begin van de oorlog werd de Moskva tot zinken gebracht, het vlaggenschip van de Zwarte Zeevloot. De kruiser werd geraakt door twee Neptunus antischeepsraketten, die door Oekraïne zelf ontwikkeld zijn. Het was een historische en iconische overwinning voor Oekraïne.
Daarna is het alleen maar doorgegaan en het laatste halfjaar lijkt er zelfs sprake van een stroomversnelling. Zo werden er bijvoorbeeld een groot landingsvaartuig en een kostbare onderzeeër vernietigd terwijl ze in een dok lagen voor onderhoud. En het hoofdkwartier van de Zwarte Zeevloot in Sevastopol op de Krim werd getroffen door kruisraketten. 34 hoge Russische marineofficieren werden gedood. Volgens Oekraïne is ook de commandant van de Zwarte Zeevloot gesneuveld, admiraal Viktor Sokolov.
"Dat Oekraïne in staat is om keer op keer Russische marineschepen te vernietigen is best wel bijzonder", zegt Wijninga. "Ze gebruiken raketten, maar ook zeedrones. Dat zijn op afstand bestuurde vaartuigen die lijken op speedboten, gevuld met honderden kilo’s explosieven. Oekraïne maakt die zeedrones zelf, het land heeft van oudsher een grote wapenindustrie. Er is daardoor veel technische kennis aanwezig om dit soort nieuwe wapens te maken."
Zwarte Zeevloot gedwongen tot terugtrekken
Rusland is door de aanvallen echt in het nauw gebracht. Wijninga: "De acties van Oekraïne hebben ertoe geleid dat Rusland de Zwarte Zeevloot voor een deel heeft terugtrokken uit het noordwestelijke gedeelte van de Zwarte Zee en uit Sevastopol, van oudsher de belangrijkste Russische marinehaven op de Krim. Naar een haven veel verder weg. Daardoor is het voor Oekraïne bijvoorbeeld veilig genoeg geworden om schepen met graan te laten varen vanuit Odesa. Die export van graan is heel belangrijk voor Oekraïne."
Het tot zinken brengen van Russische schepen zal Oekraïne niet direct de overwinning brengen. Maar het is wel belangrijk, ook op langere termijn. "Het uitschakelen van de Russische marineschepen maakt deel uit van een bredere strategie van Oekraïne", betoogt Wijninga. "Namelijk om de Krim als uitvalsbasis voor Rusland te neutraliseren. Vanaf hier worden bijvoorbeeld in Iran gemaakte Shahed-drones afgevuurd op Oekraïense steden. En vanaf de Krim worden de Russische troepen bevoorraad die de zuidelijke provincies van Oekraïne bezetten."
"Een eventueel toekomstig Oekraïens offensief richting die zuidelijke provincies is eigenlijk alleen levensvatbaar als die Russische bevoorrading via de Krim wordt afgesneden", vervolgt Wijninga. "Ik verwacht in de toekomst dan ook meer Oekraïense acties op en rond de Krim. Bijvoorbeeld aanvallen op de bruggen van Rusland naar het schiereiland."
Maar zover lijkt het voorlopig nog niet te zijn. Het Oekraïense grondoffensief is vastgelopen. En de Russische troepen proberen op te rukken. De komende maanden lijkt het Oekraïense leger het vooral druk te hebben met verdedigen.