Warme band Trump en Orbán baart Witte Huis zorgen

Het bezoek van Orbán aan presidentskandidaat Donald Trump in Florida gisteren moet de vriendschap tussen de twee nog eens extra onderstrepen.

"Gezinnen ondersteunen, illegale migratie bestrijden en opkomen voor de soevereiniteit van onze naties. Dit is de gemeenschappelijke basis voor samenwerking tussen de conservatieve krachten van Europa en de VS", schreef Orbán voorafgaand aan zijn bezoek op X.

Geen Witte Huis, maar Mar-a-Lago

Het is veelzeggend dat de Hongaarse leider geen staatsbezoek bracht aan het Witte Huis, maar in plaats daarvan een conservatieve conferentie bezocht en vanuit daar doortrok naar Trumps landgoed Mar-a-Lago in Florida. Het bezoek komt op een dieptepunt in de betrekkingen tussen Hongarije en de VS.

President Joe Biden zei tijdens een campagnebijeenkomst in de staat Pennsylvania: "Weet je wie Trump vandaag ontmoet in Mar-a-Lago? Orbán uit Hongarije, die ronduit zegt dat hij niet denkt dat democratie werkt en op zoek is naar een dictatuur." Een dag eerder, tijdens zijn State of the Union (de jaarlijkse presidentiele toespraak voor het Amerikaanse Congres), had hij nog eens het belang van vrijheid en democratie onderstreept. Hij hekelde daarbij het wanbeleid van 'zijn voorganger' Trump.

"Biden deelt de wereld in democratieën en autocratieën", zegt verslaggever Sophie van der Meer vanuit New York. "Hij hoopt dat de westerse wereld zich verenigt in de strijd tegen Poetin. Terwijl Trump en Orbán juist zeggen te willen onderhandelen met Poetin, wat zou betekenen dat sommige eisen van Poetin moeten worden ingewilligd." 

Het Witte Huis stoort zich al lange tijd groen en geel aan het gedrag van Orbán. Vooral als het gaat om zijn nauwe samenwerking met Rusland en China. Zo was Orbán in oktober de eerste leider van een EU-land sinds de Russische invasie van Oekraïne die Poetin vriendschappelijk de hand schudde tijdens een ontmoeting in Peking.

Een provocatie die veel kwaad bloed heeft gezet bij de andere EU-landen, waaronder Nederland, maar ook zeker bij de Amerikaanse regering. Trump daarentegen noemde Orbán begin dit jaar 'een groot man' en een 'groot leider'. "Sommige mensen houden niet van hem, omdat hij te sterk is", zei Trump tijdens een campagnebijeenkomst.

Wat Biden verder steekt, is dat de regering-Orbán zich verzet tegen de economische sancties die Amerika samen met andere westerse landen heeft opgelegd aan Rusland. Ook blokkeerde Hongarije lange tijd als enige lidstaat financiële steun van de EU aan Oekraïne, om daar zelf beter van te worden.

Oekraïne gaat nu ruim twee jaar gebukt onder de agressie van Rusland, dat tot op de dag van vandaag Oekraïense burgers in woonwijken en hun nutsvoorzieningen bombardeert en volgens de VN oorlogsmisdaden heeft begaan met het bloedbad in Boetsja. Orbán heeft Poetin hier nooit om veroordeeld en noemde de Russische invasie vorig jaar het resultaat van het 'falen van diplomatie'. 

Een maand geleden zei Orbán dat Oekraïne een 'bufferzone' moet worden tussen Rusland en het Westen, waarbij bondgenoten het land veiligheidsgaranties geven, maar Oekraïne nooit zouden moeten toelaten tot de EU of de NAVO. Dat zou Rusland volgens hem 'nooit accepteren'. 

China als drukmiddel

Orbán haalde ook de banden aan met de Chinese president Xi Jinping. Die ontving hem eveneens met open armen en noemde Orbán 'een vriend' van China. Hongarije en China zijn de afgelopen tien jaar steeds nauwere economische banden aangegaan. 

Die goede relatie met China levert Orbán politieke invloed op, die hij graag gebruikt tijdens EU-onderhandelingen. Als de EU niet over de brug komt met meer geld voor Hongarije, dan wendt Hongarije zich tot China, dreigde Orbán al in 2018.

Andersom heeft Orbán zich duidelijk neergelegd bij de slechte verhoudingen met de regering-Biden. Hij zet zijn geld nadrukkelijk op een herverkiezing van Trump bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen in november. 

'Trump enige verstandige mogelijkheid'

"Het is geen gokken, maar eigenlijk inzetten op de enige verstandige mogelijkheid, dat wij in Hongarije inzetten op de terugkeer van president Trump", zei Orbán voorafgaande aan de ontmoeting met Trump. Een maand geleden zei hij onomwonden: "Wij hopen dat de huidige president zal vertrekken, en president Trump zal terugkeren."

Van der Meer: "Orbán is een antidemocratische leider die in eigen land aan de poten zaagt van de rechtstaat en vrijheid van meningsuiting. Trump noemt hem een 'sterke man' en ziet Orbán als een voorbeeld. Dat zegt wel iets over welke ideeën Trump erop nahoudt. En mogelijk hoe hij de VS wil gaan leiden, mocht hij de verkiezingen in november winnen."