Viatris

Honderden klachten, maar toch blijven apothekers astmapuffers verstrekken

Door Meike van Roosmalen & Linda Samplonius··Aangepast:
© ANPHonderden klachten, maar toch blijven apothekers astmapuffers verstrekken
RTL

Bij bijwerkingencentrum Lareb zijn de afgelopen maanden honderden klachten binnengekomen over een astmapuffer van fabrikant Viatris. De inhalator veroorzaakt bij veel gebruikers een hoestprikkel, waardoor het medicijn niet goed werkt en patiënten in veel gevallen juist zieker worden.

In december trok Lareb aan de bel bij apothekers, zorgverzekeraars en toezichthouder. Een officieel onderzoek loopt inmiddels, maar nog steeds krijgen longpatiënten dit middel mee en komen er nieuwe klachten binnen. 

Afgelopen februari kreeg astmapatiënt Rianne van der Molen van haar apotheek een puffer mee van een ander merk: Viatris, in plaats van haar vertrouwde Foster. Eenmaal thuis bleek deze nieuwe puffer niet goed te werken: "Ik begon na het inhaleren meteen te hoesten. Lag dat aan mij? Ik probeerde van alles uit, maar de hoest bleef", vertelt Rianne. 

Groot tekort aan pufjes voor astmapatiënten: 'Vooral zorgen om kinderen'
Lees ook

Groot tekort aan pufjes voor astmapatiënten: 'Vooral zorgen om kinderen'

Na een week merkte ze dat ze bleef hoesten na het inhaleren en ze merkte zelfs dat ze weer benauwder werd. Iets wat dit medicijn juist tegen moest gaan. Ze ging terug naar haar apotheek, maar die nam haar klacht volgens haar niet serieus. Tot Rianne erachter kwam dat er al een aantal maanden veel klachten over haar nieuwe inhalator waren: "Allemaal mensen met precies dezelfde klachten. Ik heb enorm moeten zeuren om mijn oude merk weer terug te krijgen."

Rianne is dus niet de enige die slechte ervaringen heeft met de astmapuffer van fabrikant Viatris. Al sinds de zomer van 2023 komen er veel vergelijkbare klachten binnen bij bijwerkingencentrum Lareb. Directeur Agnes Kant: "Het was evident dat er wat aan de hand was. Daarom trokken wij in december al aan de bel en hebben we apothekers, zorgverzekeraars en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) geïnformeerd. Toen ging het al om 148 klachten."

Meteen hoesten

Meldingen bij bijwerkingencentrum Lareb gaan vooral over de hoestprikkel die patiënten krijgen, direct na het inhaleren. Omdat ze meteen moeten hoesten, komt het medicijn niet goed genoeg in de longen terecht. Dat zorgt er in meer dan de helft van de gemelde gevallen voor dat mensen zieker en benauwder worden. 

Patiënten beschrijven aan Lareb: 'een scherpe stof die vrijkomt bij inhalatie die tot ernstig hoesten leidt' en 'het heeft iets scherps wat een forse hoestprikkel geeft, met traanogen en neiging tot braken, na enkele dagen vermindert dit niet'.

Links de oorspronkelijke puffer van Foster en rechts de puffer van Viatris, waarover veel klachten zijn
Links de oorspronkelijke puffer van Foster en rechts de puffer van Viatris, waarover veel klachten zijn

Driekwart van de patiënten is inmiddels weer overgestapt naar het oorspronkelijke medicijn dat zij kregen, Foster. 

Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) besluit een onderzoek naar dit medicijn te starten. Dat college bepaalt of een medicijn wel of niet toegestaan is op de Nederlandse markt. Het onderzoek van het CBG loopt op dit moment nog. Ze verwachten binnen een maand met een conclusie te komen.

Nog steeds nieuwe klachten

Maar nog steeds blijken longpatiënten deze puffer van fabrikant Viatris van hun apotheker te krijgen, want Lareb krijgt nog dagelijks nieuwe klachten binnen. Inmiddels staat de teller op 446 meldingen. 

Ook het Longfonds maakt zich daar boos over. Directeur Károly Illy legt uit dat veel longpatiënten eerder het alternatief van fabrikant Foster hadden, zonder klachten: "Het wisselen van longmedicatie mag niet zomaar. Daar hebben we vorig jaar strenge afspraken over gemaakt. En nu gebeurt dat blijkbaar toch."

Waarom toch deze puffer verstrekt?

Uit een rondgang langs zorgverzekeraars en apothekers blijkt dat niemand antwoord kan geven op de vraag waarom deze specifieke astmapuffer toch nog aan patiënten meegegeven wordt, ondanks de aanhoudende klachten. Geen enkele zorgverzekeraar blijkt deze fabrikant aangewezen te hebben als preferent, wat betekent dat apothekers het verplicht mee zouden moeten geven. Ook zijn er geen tekorten aan het alternatief Foster. 

Om welk medicijn gaat het?

Het gaat om pufjes voor longpatiënten met astma of COPD. In die pufjes zitten de werkzame stoffen beclometason (ontstekingsremmer) en formoterol (luchtwegverwijder). In Nederland gebruikten in 2023 308.270 patiënten dit medicijn. 

Deze inhalator werd oorspronkelijk op de markt gebracht door Chiesi Pharmaceuticals, onder de merknaam Foster. Sinds augustus 2022 is ook het generieke middel van fabrikant Viatris toegestaan in Nederland. Inmiddels is ook een variant van fabrikant Focus Care, Vincion, beschikbaar in ons land. 

Annemieke Horikx van apothekersvereniging KNMP legt uit: "We wachten de conclusies van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen af. Zo lang dat niet geconstateerd heeft dat er iets mis is met dit medicijn, is het nog gewoon toegestaan voor de Nederlandse markt." Ze geeft wel aan dat ze de hoeveelheid klachten over dit middel substantieel vindt. 

Volgens apotheker Horikx blijkt uit cijfers dat dit jaar steeds minder puffers van fabrikant Viatris aan patiënten worden gegeven: "Het is nu nog maar 6 procent van het geheel, terwijl dat vorig jaar nog een derde was. Dat komt waarschijnlijk omdat steeds meer zorgverzekeraars één van de alternatieven als voorkeur hebben aangewezen."

Fabrikant Viatris is ook om een reactie gevraagd, maar heeft vooralsnog niet gereageerd op vragen van RTL Nieuws.

Tips en ervaringen?

Heb jij ervaring met deze medicijnen of heb je een andere tip/vraag hierover? Mail dan naar meike.van.roosmalen@rtl.nl 

Lees meer over
LarebLongfondsAstmaLink in bioNederland