Arts met hersenkanker test eigen experimentele behandeling: 'Tumor nog niet terug'
Toen de Australische arts Richard Scolyer (57) vorig jaar te horen kreeg dat hij een ongeneeslijke hersentumor had, besloot hij een behandeling te ondergaan die gebaseerd is op zijn eigen onderzoek naar huidkanker. 10 maanden later is de tumor nog altijd weg. Dat is hoopvol, maar wil volgens neurochirurg Arnaud Vincent van het Erasmus MC nog niet zeggen dat de behandeling effectief is. "Ik zou graag willen zien hoe het over 2 of 3 jaar met hem gaat."
"Eerlijk gezegd was ik zenuwachtiger dan bij welke eerdere scan ook", zei Scolyer over zijn laatste MRI-scan tegen de BBC. Vandaag maakte de Australiër via Instagram bekend dat zijn hersentumor 10 maanden na de start van zijn behandeling nog altijd niet terug is.
Kwaadaardig
Dat is best bijzonder, want Scolyer heeft een van de meest agressieve hersentumoren die er is. Dit wordt een glioblastoom genoemd en daar bestaan verschillende varianten van. Scolyer heeft de meest voorkomende soort, IDH wildtype. "Je kunt een glioblastoom vergelijken met alvleesklierkanker", zegt neurochirurg en hoogleraar Arnaud Vincent van het Erasmus MC tegen RTL Nieuws.
"Deze vorm van kanker is zo kwaadaardig omdat de tumor er op de scan uitziet als een bolletje, maar in werkelijkheid uitlopers heeft. Het deel dat we zien kunnen we operatief verwijderen, maar door die uitlopers groeit de tumor uiteindelijk weer aan."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
De overlevingskansen van mensen met een glioblastoom zijn dan ook niet goed, 80 procent van de patiënten overlijdt binnen 13 tot 15 maanden. "We kunnen de kans op verlenging vergroten met bestraling en chemo na de operatie, maar het blijft altijd rond die 13 tot 15 maanden. Slechts 20 procent leeft langer dan twee jaar. Dat zijn vaak jongere mensen die een betere conditie hebben", legt Vincent uit.
In Nederland krijgen jaarlijks zo'n 1400 mensen te horen dat ze een tumor hebben die in de hersenen is ontstaan, ongeveer 900 daarvan hebben een glioblastoom. Veruit de meeste patiënten zijn 60-plus.
Baanbrekend
Voordat de Australische Scolyer zelf patiënt werd, deed hij samen met zijn collega Georgina Long baanbrekend onderzoek naar melanomen. Ze ontdekten dat combinatie-immunotherapie, waarbij het immuunsysteem van het lichaam wordt gebruikt om kankercellen aan te vallen, goed werkt wanneer deze voor een tumor-verwijderende operatie wordt toegepast. Het onderzoek leverde ze de titel Australiër van het jaar 2024 op.
Toen de arts vorig jaar 'de ergste van de ergste' diagnose kreeg, gebruikte collega Long hun eigen melanoom-onderzoek in de hoop een effectieve behandeling voor Scolyers hersenkanker te vinden.
En zo werd Scolyer de eerste hersenkankerpatiënt ooit die immunotherapie voor een operatie kreeg. Daarnaast kreeg hij ook een vaccin dat is afgestemd op de kenmerken van zijn tumor. Na een zware behandeling waarbij hij last had van epileptische aanvallen, problemen met de lever en een longontsteking, voelt hij zich naar eigen zeggen beter dan ooit.
'Meer tijd om te genieten'
"Het is lang geleden dat ik me zo goed heb gevoeld", zegt hij tegen de BBC. De arts voegde daaraan toe dat hij - net als vroeger - weer iedere dag hardloopt. "Het betekent zeker niet dat mijn hersenkanker genezen is, maar het is gewoon fijn om te weten dat de ziekte nog niet is teruggekomen zodat ik nog wat meer tijd heb om met mijn vrouw en kinderen van het leven te genieten."
Scolyer en Long hopen dat de behandeling van Scolyer levensverlengend zal zijn en dat er in de toekomst klinisch onderzoek gedaan kan worden naar hun methode.
Of de behandeling Scolyers leven daadwerkelijk zal verlengen, is volgens neurochirurg Vincent in dit stadium nog moeilijk te zeggen. "Hij is nu 10 maanden verder en relatief jong. Met een normale behandeling zou hij na een jaar ook nog kunnen leven", legt hij uit.
"Ik zou graag willen zien hoe het over 2 of 3 jaar met hem gaat. Want hoewel 20 procent langer dan twee jaar leeft, is dat bij IDH wildtype dat hij heeft vaak niet het geval."
Effect nog niet aangetoond
In het Erasmus MC, maar ook wereldwijd, wordt momenteel veel onderzoek gedaan naar de effecten van immunotherapie op verschillende vormen van kanker, zegt Vincent. "We weten dat het helpt bij melanomen en vormen van longkanker, maar verder is het effect nog niet aangetoond."
De neurochirurg benadrukt dat er tijd nodig is om goed onderzoek te doen en er niet te vroeg gejuicht moet worden. "Ik wil niet pessimistisch zijn, maar er zijn in het verleden veel hoopvolle medicijnen geweest die uiteindelijk niet de oplossing waren."
