Onderzoek: olifanten noemen elkaar bij naam
Amerikaanse biologen hebben met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) ontdekt dat Afrikaanse olifanten elkaar waarschijnlijk roepen met individuele namen die ze voor hun kuddegenoten verzinnen. Dat dieren elkaar bij naam noemen, is nooit eerder aangetoond. "Dit soort onderzoek krijgt een enorme impuls door AI", zegt bioloog Joeri Zwerts van de Universiteit van Utrecht.
Onderzoekers van Colorado State University maakten in ruim een jaar tijd honderden geluidsopnames van twee kuddes wilde olifanten in Kenia. Met behulp van kunstmatige intelligentie zochten ze naar patronen in de brommende geluiden die de dieren naar elkaar maken. Dat leverde 117 'namen' op, die in totaal 470 keer gebruikt werden.
Wapperende oren
Toen de biologen opnames afspeelden waarvan ze vermoedden dat een kuddegenoot een naam riep, reageerde de olifant in kwestie door met zijn oren te wapperen. Toen er een andere naam werd afgespeeld, was de reactie een stuk minder enthousiast.
"Het onderzoek toont niet alleen aan dat olifanten specifieke roepen gebruiken voor ieder individu, maar ze een oproep ook kunnen herkennen en erop reageren, terwijl ze andere oproepen negeren", zegt hoofdonderzoeker Michael Pardo in een persbericht. Of alle olifanten dezelfde naam gebruiken voor hun groepsgenoot, hebben de onderzoekers nog niet kunnen ontrafelen.
In deze video hoor je het geroep van de olifanten:
In de olifantenroepen werden volgens de onderzoekers niet altijd namen gebruikt. Als dat wel het geval was, gebeurde dat vaak over een lange afstand en wanneer volwassen olifanten de jongen toespraken. De volwassen olifanten gebruikten ook vaker de namen dan de kalveren, wat erop wijst dat het jaren kan duren om dit te leren. Net als bij mensen eigenlijk.
Anders dan dolfijnen
Dat is bijzonder. Want hoewel olifanten niet de enige dieren zijn die elkaar op individueel niveau kunnen roepen, is er toch een verschil met bijvoorbeeld dolfijnen, zegt universitair docent animal behavior and cognition Anne Marijke Schel van de Universiteit van Utrecht. "Iedere dolfijn heeft een signature wissle, een specifiek geluid dat alleen zij maken. Dolfijnen roepen elkaar door dat geluid te imiteren, dat is in dit geval niet zo", legt ze uit.
Schel is enthousiast over de uitkomsten van de studie. "Hoewel de onderzoekers een slag om de arm houden, is deze studie een mooie start om verder onderzoek te doen." Dat olifanten namen voor elkaar lijken te verzinnen, roept volgens de primatoloog interessante vervolgvragen op. "Hoe wordt die naam bijvoorbeeld bepaald? En hoe leren olifanten wat hun naam is?"
Bioloog Joeri Zwerts van de Universiteit van Utrecht noemt de namenstudie 'supergaaf'. "Dit soort onderzoek krijgt een enorme impuls door kunstmatige intelligentie. Door deze nieuwe technieken zijn afzonderlijke geluiden te herkennen en herleiden. Het is een volgende stap in het begrijpen van ecologie en de communicatie tussen olifanten", legt hij uit.
Conflict met de mens
En als we meer weten over olifanten, kunnen we volgens de bioloog als mens ook beter samenleven met het dier. "Ik verwacht dat onderzoek als dit zal zorgen voor nieuwe technieken om conflicten tussen mens en olifant in dichtbevolkte gebieden te beperken. Dan kunnen we bijvoorbeeld bepalen of hele populaties op gewassen afkomen of slechts enkele individuen. Als je vast kunt stellen om welke olifant het gaat, kan je een conflict gerichter oplossen."
