Jip slaagt ondanks ernstige stofwisselingsziekte voor zijn eindexamen: 'Dit was het doel'

Natuurlijk wil Jip vertellen over de impact die zijn chronische energiestofwisselingsziekte op zijn schoolcarrière heeft, als het interview maar niet tussen drie en vijf plaatsvindt. "Dan hoor ik of ik wel of niet geslaagd ben", vertelt hij aan het begin van de middag aan RTL Nieuws. 

Of hij een goed gevoel heeft over zijn vwo-examen? "Ik ben heel gespannen. Iedereen zegt dat ik ga slagen en mijn onderbuikgevoel zegt dat ook, maar ik wil er niet te veel op vertrouwen. Als ik van het slechtste uitga, valt het straks ook niet tegen." 

Jip was niet de enige eindexamenleerling die lang in spanning zat:

De scholier begint te lachen als hij zichzelf hoort praten, want zo staat hij normaal gesproken helemaal niet in het leven. "Als het over mijn ziekte gaat, ben ik juist heel optimistisch. Ik denk nooit na over wat ik allemaal niet kan, maar kijk naar wat wel lukt."

Vatbaar voor virussen 

En dat is meer dan hij ooit had durven dromen. Jip heeft namelijk een mitochondriële aandoening, een ernstige energiestofwisselingziekte. Dat betekent dat hij veel minder energie en spierkracht heeft dan zijn leeftijdsgenoten en hij erg vatbaar voor (griep)virussen is. Veel mensen met zijn aandoening, worden niet ouder dan achttien jaar. "Ik ken veel lotgenoten die zijn overleden doordat een virus hen fataal werd."

Jip weet al zijn hele leven dat hij de ziekte heeft. "Het is erfelijk. Mijn moeder heeft het in een mildere vorm en vlak voor mijn geboorte werd het bij mijn broer ontdekt. Ik ben daarom ook meteen getest", legt hij uit. Als kind lag hij vaker in het ziekenhuis dan in zijn eigen jongenskamer, maar in zijn middelbareschooltijd viel dat naar eigen zeggen mee. "Ik ben in zeven jaar tijd drie of vier keer opgenomen, dat is voor mijn doen heel weinig."

Tentamens vanuit IC-bed 

Dat betekent niet dat hij een gewone middelbareschooltijd heeft gehad. In de eerste twee jaar zat hij meer dan 70 procent van de tijd ziek thuis. Daarna lukte het steeds vaker om wél naar school te gaan, maar zijn verzuim kwam nooit onder de 40 procent. Continu moet hij een inschatting maken van wat hij wel en niet aankan. "Dat is heel moeilijk te bepalen. Soms word ik na een feestje fris wakker, een andere keer ben ik juist een halve week ziek." 

Jip heeft het geluk dat leren hem 'makkelijk afgaat', maar deed zelf ook zijn best om bij te blijven. Hij maakte een groot deel van zijn toetsen onder toezicht vanuit huis en zelfs een keer vanuit het ziekenhuis. "Aan het einde van het vierde jaar werd ik op de intensive care opgenomen omdat ik aan de beademing moest. Ik heb toen geregeld dat ik vanaf de IC mijn tentamens kon maken. Dat hoefde niet van school, maar ik wilde het zelf graag omdat die stof ook terugkomt in het eindexamen."

"Dat was toen normaal voor mij. Wat dat betreft ben ik blij dat ik een chronische ziekte heb en niet plotseling ziek werd. Ik wist gewoon niet beter." Toch heeft hij ook veel gemist door zijn ziekte. "Schoolwerk kan je inhalen, maar de sociale contacten niet. Ik had niet zoveel vrienden in die eerste jaren. Als je er niet bent, besta je niet", legt hij uit. "De laatste jaren is dat veranderd. Als ik nu een week niet op school ben of niet naar een feestje kan, appen mijn vrienden me wel."

Meedenkende school 

En toen kwam corona. Een moeilijke tijd voor alle jongeren, maar helemaal als je zoals Jip een kwetsbare gezondheid hebt. "Ik zat maandenlang in quarantaine. Het liep niet lekker met mijn vrienden en mijn stiefvader overleed. Toen ik slechte cijfers haalde, ben ik halverwege het jaar gestopt. Ik was zo somber." Met de hulp van een psycholoog wist hij uit het dal te klimmen en ging hij zich langzaam beter voelen. Hij deed het vijfde jaar opnieuw en was vastberaden om eindexamen vwo te doen. "Dat is altijd het doel geweest."

Dat hij deze maand in die gymzaal zat te zwoegen op zijn examens, heeft hij te danken aan zijn optimisme én aan zijn welwillende middelbare school. "Ik kijk altijd naar wat ik wel kan en mijn school heeft altijd met meegedacht. Daar kunnen andere scholen echt een voorbeeld aan nemen."

Stilstaan bij de gedachte dat hij ook tot die groep had kunnen horen die de achttien niet haalt, doet Jip liever niet. "Toen ik vorig jaar achttien werd, voelde dat voor mij ook niet specialer dan andere verjaardagen. Die statistieken zijn heftig, maar gaan niet over mij als persoon."

Toekomst 

Liever kijkt hij naar de toekomst. Na de zomer wil hij muziekwetenschappen studeren in Utrecht, hij is al druk op zoek naar een kamer. Maar eerst wachten op dat verlossende telefoontje… Even na drieën is het dan eindelijk zover. "Ik ben geslaagd."

Ook de dochter van demissionair minister Hugo de Jonge kreeg vandaag goed nieuws te horen: