Doodsbedreigingen voor Jill Helena, zo schadelijk is victim blaming
Ze zou het voor het geld doen, ze is ongeloofwaardig en waarom doet ze nu pas eigenlijk aangifte? Het zijn een paar voorbeelden van reacties die gisteren binnenkwamen op de slachtofferverklaring van Jill Helena in de rechtszaak tegen Ali B. Hoe schadelijk is victim blaming voor slachtoffers?
De rechtszaak tegen rapper Ali B, die verdacht wordt van twee aanrandingen en twee verkrachtingen, begon gisteren in de rechtbank in Haarlem. De artiest las een verklaring voor waarin hij de aantijgingen ontkent. Op diverse momenten was Ali zichtbaar emotioneel.
Na de verklaring van Ali volgden de slachtofferverklaringen. De drie vermeende slachtoffers maakten daarna gebruik van hun spreekrecht. Zangeres Jill Helena las als enige zelf haar verklaring voor:
Ze kon rekenen op veel steunbetuigingen, maar daarnaast volgden er ook veel negatieve reacties op haar verklaring. In haar DM’s op Instagram werd ze onder meer uitgescholden voor 'hoer' en ze ontving ook doodsbedreigingen. Deze negatieve reacties komen vaak voor bij slachtoffers van seksueel misbruik, zegt Ellen de Ruiter, woordvoerder van Centrum Seksueel Geweld.
"75 procent van de mensen die naar buiten komt met een verhaal over seksueel misbruik, krijgt te maken met victim blaming. Het komt vaak zelfs van mensen in je persoonlijke kring. Ze stellen je vragen als: 'waarom ben je niet weggegaan?' en 'waarom heb je dat jurkje aangetrokken?'"
Juist dit soort reacties kunnen voor slachtoffers van seksueel misbruik schadelijk zijn, stelt De Ruiter. Volgens haar gaan slachtoffers zich hierdoor juist terugtrekken, durven vaak niet (meer) te praten over wat ze hebben meegemaakt en zoeken geen professionele hulp. "Dat kan ook weer allerlei gevolgen hebben op alle mogelijke levensgebieden. Dan kan je denken aan psychische problematiek, zelfbeschadiging, drugsgebruik, werkloosheid en schuldproblematiek. Of iemand steun krijgt, is ontzettend belangrijk voor zijn of haar herstel."
Ongemak
De negatieve reacties die op de verklaring van Jill Helena komen zijn ook voor een deel te verklaren door het ongemak rondom seksueel misbruik, zegt De Ruiter. "We kijken er liever voor weg. Als er dan zo’n verhaal naar buiten komt, weten we vaak ook niet hoe we erop moeten reageren."
Daarnaast speelt volgens haar ook een rol dat de verdachte vaak een bekende is van het slachtoffer. "Vaak hoor je dan reacties als ongeloof omdat het zo’n lieve man zou zijn bijvoorbeeld. Mensen durven dan ook niet in te zien dat anderen in onze eigen omgeving in staat zijn om dit soort dingen te doen. Het is dus niet heel gek dat er sommige mensen zo reageren, maar het is wel heel kwalijk en schadelijk voor het slachtoffer."
De Ruiter adviseert mensen vooral om helpend te reageren wanneer iemand naar buiten komt met zijn of haar ervaring over seksueel misbruik. "Probeer te luisteren en je oordeel buiten te houden. Laat de persoon zijn of haar verhaal doen zonder meteen waaromvragen te stellen en te oordelen."