Oekraïne raakt doelen diep in Rusland: 'Oorlog lijkt zich te verplaatsen'

Afgelopen weken waren er verschillende voorbeelden van Oekraïense aanvallen op Russisch grondgebied. "Het zijn vaak halfdonkere filmpjes waarop ineens een explosie te zien is", zegt Patrick Bolder, defensiespecialist van het Haagse Centrum voor Strategische Studies (HCSS). "Het is moeilijk te zeggen wát dat dan precies is geweest. Maar wat we wel weten, is dat Oekraïne de afgelopen twee à drie weken elke nacht wel iets wist te raken op Russisch grondgebied." 

Waarschijnlijk wordt daarbij een combinatie van verschillende wapens gebruikt, waar dan ook weer verschillende types luchtverdediging voor nodig zijn. "Dat doen ze steeds slimmer en de laatste tijd ook steeds vaker. Het lijkt erop dat dit een methode is die werkt."

Neptune-raket

Een van de redenen waarom het Oekraïne steeds beter lukt doelen verder in Rusland te raken, is de Neptune-raket. "Die is eigenlijk bedoeld voor maritieme doelen, zoals schepen", legt Bolder uit. Hiermee werd onder andere in het begin van de oorlog de Moskva tot zinken gebracht, tot dan toe één van de grootste oorlogsschepen van Rusland.

Het is de Oekraïners gelukt deze Neptune-raket om te bouwen voor landdoelen. "Op zee zijn doelen heel makkelijk te onderscheiden. Het is vlak, en alles wat boven de golven uitsteekt is voor de radar een doel. Maar als je zo'n raket op land wilt gebruiken, moet je anders met de zoeksensoren omgaan."

De Russische doelen die nu worden geraakt, liggen allemaal op zo'n 250 kilometer van de frontlijn. Of het succes van de Neptune-raket ook komt doordat die minder kwetsbaar is voor luchtafweer, zal nog moeten blijken.

De verbetering van deze Neptune-raket lijkt een oplossing voor het feit dat Oekraïne tot voor kort geen westerse wapens mocht inzetten voor Russische doelen. "Die beperking is vorige maand verruimd", zegt Peter Wijninga. "De Amerikanen hebben toen gezegd dat Oekraïne bijvoorbeeld doelen over de grens bij Kharkiv, rondom Belgorod, mag aanvallen."

Grenzen opzoeken

Die grenzen zijn nu zelfs nóg iets verder verruimd. De Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan zei gisteren dat Oekraïne de wapens nu mag gebruiken 'overal waar Russische troepen aanvallen'. "De Oekraïners zullen nu ongetwijfeld de grenzen opzoeken van wat ze op basis hiervan kunnen en mogen", zegt Wijninga. 

Het gaat dan onder andere om het gebruik van ATACMS-rakketten, die een bereik van 300 kilometer hebben. "Oekraïne zouden het liefst nog veel verder kunnen gaan, maar ook Amerikaanse wapens hebben dat bereik niet. Ze zijn dus aangewezen op de langeafstanddrones die ze zelf gebouwd hebben", zegt Wijninga. 

En daar worden de Oekraïners steeds beter in. "Sinds het begin van de oorlog zijn er maar liefst acht dronefabrieken gebouwd. Ik verwacht dat de massaliteit van de productie zal toenemen en daarmee dus ook de aanvallen. Die moeten dan met name gericht worden op Russische vliegbasissen, lanceerinstallaties of op de fabrieken waar Rusland zijn wapens maakt."

Ook thuis knutselen Oekraïners aan drones:

Russische economie

Oekraïne valt deze doelen in Rusland niet alleen aan om de aanvoer naar het front te bemoeilijken, maar ook om de Russische economie te treffen, denkt zowel Bolder als Wijninga. "Oekraïners willen de Russen laten voelen dat de oorlog hen ook thuis kan treffen. Er is de hoop op een psychologisch effect", zegt Wijninga. "Als ze in staat zijn de Russische olie-industrie flinke klappen te bezorgen, kan dat effect hebben op de burgerbevolking. Maar dat merk je niet op de korte termijn."

Het lijkt er dus op dat er flink wat positieve ontwikkelingen zijn voor Oekraïne. "Maar ik deins ervoor terug om te zeggen dat een bepaald wapen een game changer kan zijn", zegt Wijninga. "Daar is veel meer voor nodig. We zien absoluut een verandering op het slagveld, maar of het de uitkomst van de oorlog verandert, kun je nooit met zekerheid zeggen."