Hervormingsgezinde Masoud Pezeshkian wint verkiezingen Iran
De hervormingsgezinde kandidaat Masoud Pezeshkian heeft de tweede ronde van de Iraanse presidentsverkiezingen gewonnen. Hij kreeg 53,7 procent van de stemmen en versloeg daarmee de zeer conservatieve Saeed Jalili, die 44,3 procent van de stemmen kreeg.
De 69-jarige Pezeshkian won waarschijnlijk vooral door de steun van kiezers uit de middenklasse in grote steden en jonge Iraniërs. Die hopen met zijn verkiezing op meer sociale en maatschappelijke vrijheden en een pragmatischer buitenlands beleid.
In het land werd vorig jaar op grote schaal gedemonstreerd voor hervormingen. Dat deden mensen met gevaar voor eigen leven:
Er zijn in totaal iets meer dan 30 miljoen stemmen uitgebracht. Pezeshkian sleepte daarvan zo'n 17 miljoen in de wacht en Jalili ruim 13 miljoen. De opkomst bij de tweede ronde van de presidentsverkiezingen was volgens het ministerie 49,8 procent.
Drie grote kanshebbers presidentsverkiezing Iran: twee hardliners en een gematigde hervormer
Alle andere presidentskandidaten vielen eerder al af tijdens een eerste stemronde. Bij die ronde bleven veel van de 61 miljoen Iraanse kiezers thuis. De opkomst was toen ongeveer 40 procent, het laagste percentage sinds de islamitische revolutie van 1979.
Dood door helikopterongeluk
Oud-minister van Volksgezondheid Pezeshkian wil een constructieve relatie met westerse regeringen. Hij wordt gesteund door prominente gematigde politici, zoals oud-president Hassan Rohani. Voormalig nucleair onderhandelaar Jalili gold juist als een hardliner. Ook de vorige president, Ebrahim Raisi, stond bekend als een conservatieve hardliner. Hij kwam in mei om het leven door een helikopterongeluk.
De president heeft in Iran veel invloed, maar is niet de hoogste leider van de Islamitische Republiek. Dat is grootayatollah Ali Khamenei. Verkiezingen gelden ook niet als volledig democratisch, omdat de conservatieve Raad van Hoeders de kandidaten selecteert.
Wie is Masoud Pezeshkian?
De 69-jarige Masoud Pezeshkian is hartchirurg en dus voormalig minister van Volksgezondheid. Hij valt op vanwege zijn visie op onder meer de hoofddoekplicht en de banden met het Westen. Voor Iraanse begrippen heeft hij nogal 'spectaculaire ideeën', legde Midden-Oostendeskundige Paul Aarts eerder uit aan RTL Nieuws. Pezeshkian pleit voor het hervatten van de gesprekken met de Verenigde Staten over een nucleair akkoord. "Op dit moment bevindt die zich in een soort comatoestand", zei Aarts.
Als het gaat om de strenge kledingvoorschriften in het land, zoals de hoofddoekplicht voor vrouwen, houdt hij er een minder strenge kijk op na. De discussie daarover blijft 'een hot topic in het land', zei Midden-Oostendeskundige Aarts daarover.
Dat Pezeshkian mocht meedoen met de verkiezingen, leek een tactische zet van de machthebbers in Iran. Zijn deelname zou mogelijk meer mensen naar de stembus trekken, waarmee het regime zijn legitimiteit een boost hoopte te geven, zei Aarts.