X verboden in Brazilië: 'Musk moet zich houden aan de wet'
Brazilië doet het socialemediaplatform X in de ban. Het bedrijf houdt zich niet aan de regels, stelt het Braziliaanse hooggerechtshof. Wie het verbod omzeilt, riskeert een boete van 8000 euro per dag.
Het verbod komt uit de koker van de hoge rechter Alexandre de Moraes. Het maakt deel uit van een campagne tegen nepnieuws, en tegen de erfenis van voormalige president Jair Bolsonaro.
Het hooggerechtshof vroeg Elon Musk, de eigenaar van X, om accounts te verwijderen die nepnieuws zouden verspreiden. Ook vroeg het hof aan Musk om een officiële vertegenwoordiger aan te stellen in Brazilië, zodat diegene verantwoordelijk gehouden kon worden voor wat het bedrijf doet.
Musk ging niet in op de verzoeken. Daarnaast heeft X in Brazilië nog uitstaande boetes ter waarde van zo'n drie miljoen euro. Het hof heeft nu besloten dat X geblokkeerd moet zijn in Brazilië, totdat het platform voldoet aan de eisen van het hof. "We hebben het recht om grondrechten te verdedigen", zei Alexandre de Moraes vrijdag in een toespraak over het verbod op X. "Degenen die de democratie schenden, die fundamentele mensenrechten schenden, persoonlijk of via sociale media, moeten ter verantwoording worden geroepen."
"Het vrije woord is het fundament van de democratie, en een ongekozen pseudo-rechter in Brazilië vernietigt het voor politieke doeleinden", schreef Musk op X na het besluit van rechter Moraes.
Belangrijke nieuwsbron
"X wordt echt gezien als een belangrijke nieuwsbron", zegt Zuid-Amerika-redacteur Fabio Bravo Rebolledo. "Misschien nog wel meer dan hier in Nederland. Meer dan twintig miljoen Brazilianen hebben een account. De vorige president van Brazilië, Jair Bolsonaro, zag X als een uitstekend platform om mensen te voeden met zijn denkbeelden. Daar kwam ook veel nepnieuws bij kijken."
"Brazilië is een heel verdeeld land", legt Bravo Rebolledo uit. Zo won de huidige president, Lula da Silva, de verkiezingen in 2022 met 50,9 procent van de stemmen. Oud-president Bolsonaro kreeg 49,1 procent.
Die verdeeldheid is ook merkbaar bij dit besluit van Moraes, vertelt Bravo Rebolledo. "Veel Brazilianen vinden het slecht dat de rechtelijke macht zoveel invloed heeft, maar anderen zeggen juist: Elon Musk moet zich in Brazilië houden aan de wet. Als hij dat niet doet, dan houdt het op."
Bestorming van parlement
Aanhangers van Bolsonaro maakten gebruik van X tijdens de bestorming van het Braziliaanse parlement op 8 januari 2023. Ze waren het oneens met de uitslag van de presidentsverkiezingen van 2022, die Bolsonaro verloor, en probeerden de macht te grijpen. Bekijk hieronder beelden van de dag dat Bolsonaro-aanhangers het parlement bestormden.
Moraes, de rechter die X in Brazilië heeft verboden, voert al langer strijd tegen oud-president Bolsonaro. Zo is Moraes ook verantwoordelijk voor het onderzoek naar Bolsonaro's vermeende aanmoediging van zijn aanhangers om overheidsgebouwen te bestormen. De aanhangers van Bolsonaro zien X-baas Elon Musk nu als een medestander in hun strijd tegen Moraes.
Blokkade
Het Braziliaanse telecom-agentschap Anatel kreeg afgelopen vrijdag de opdracht om de blokkade in gang te zetten. Al snel konden veel Brazilianen niet meer gebruikmaken van het socialemediaplatform. Techbedrijven Google en Apple krijgen van de rechter vijf dagen om te zorgen dat Brazilianen de app van X niet meer kunnen installeren op hun smartphones.
Gebruikers die de blokkade proberen te omzeilen, kunnen volgens Moraes een boete verwachten van wel 8000 euro per dag. Het is nog niet duidelijk in hoeverre de overheid het besluit gaat handhaven, en hoe waterdicht de blokkade is.
