Afvuren raketten Oekraïne op Rusland dichterbij: 'Kan heel effectief zijn'

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken en zijn Britse collega David Lammy zijn in Kyiv om te praten over de mogelijke inzet van westerse langeafstandswapens op Russisch grondgebied. Ze zouden van de Oekraïense president Zelensky meer willen horen over zijn oorlogsdoelen.

Er zijn tekenen dat de Verenigde Staten hun eerdere verbod gaan opheffen. Toen de Amerikaanse president Joe Biden gisteren werd gevraagd naar de raketten, zei hij: "We werken er nu aan." Aankomende vrijdag is de Britse premier Keir Starmer in Washington voor een ontmoeting met Biden. "Ik verwacht dat dit iets is wat ze zullen bespreken", zegt Antony Blinken.

De Oekraïense president Zelensky vraagt wekelijks toestemming om westerse wapens ver achter het front te mogen gebruiken. "We moeten deze langeafstandscapaciteit niet alleen op het grondgebied van Oekraïne hebben, maar ook op Russisch grondgebied, zodat Rusland gemotiveerd wordt om vrede te zoeken", zei Zelensky eerder deze maand.

Aanvallen vliegvelden

Voormalig commandant der Landstrijdkrachten Mart de Kruif legt uit wat Oekraïne met de westerse langeafstandsraketten wil doen: "Oekraïne zou daardoor meer capaciteit krijgen om vliegvelden, logistieke voorraden en verkeersknooppunten aan te vallen. Daarmee kan je meer druk uitoefenen op de logistieke aanvoerlijn van de Russen." Dat kan al op korte termijn heel effectief zijn, zegt hij. "Als je het vermogen hebt om bijvoorbeeld vliegvelden aan te vallen, dan verminder je daarmee het luchtoverwicht van de Russen."

De afgelopen twee jaar heeft Oekraïne veel westerse luchtverdedigingssystemen gekregen, maar het lukt lang niet om alle drones en raketten af te slaan. Daarom wil Oekraïne westerse raketten inzetten om wapensystemen uit te schakelen die op Russisch grondgebied staan. Als de lanceerinstallaties en vliegvelden worden beschoten, neemt het aantal aanvallen mogelijk af.

Oekraïne heeft al wapens gekregen waarmee het zulke aanvallen zou kunnen uitvoeren, van de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Die wapens mogen alleen niet zomaar worden afgevuurd op doelen buiten Oekraïne, vooral omdat westerse landen verdere escalatie van de oorlog wilden voorkomen.

Mart de Kruif verwacht dat Oekraïne vooral toestemming wil om wapens te gebruiken die het nu al in handen heeft. "Ik neem aan dat het vooral zal gaan om Amerikaanse ATACMS en HIMARS. Dat zijn systemen die vanaf de grond worden afgevuurd, met hoge precisie. Ook de Britse Storm Shadow raketten." Zodra Oekraïne toestemming krijgt, zou het die wapens dus op nieuwe doelen kunnen inzetten.

Blinken geeft aan dat de VS een weloverwogen besluit wil nemen. "We sluiten nooit iets uit. Maar als we instemmen, willen we er zeker van zijn dat het op zo'n manier gebeurt dat het de Oekraïners kan helpen bij wat ze proberen te bereiken."

Iraanse raketten in Rusland

Dat Amerika juist nu haar beleid lijkt te veranderen, is niet geheel toevallig. Gisteren kwam naar buiten dat Iran een groot aantal raketten naar Rusland heeft gestuurd. "Rusland heeft nu ladingen met deze ballistische raketten ontvangen en zal ze waarschijnlijk binnen enkele weken gebruiken tegen Oekraïne", zei Blinken daarop. De VS ziet dit als een vorm van escalatie.

Dat Rusland escaleert in deze oorlog, bevestigt De Kruif. "Door ballistische raketten van Iran in te zetten, drones uit Iran te gebruiken, en Noord-Korea bij de oorlog te betrekken. Dan krijg je ook weer tegenmaatregelen. Dus het is geen escalatie van één kant."

De voorzitter van het Russische parlement, Viatsjeslav Volodin, waarschuwt voor consequenties als Oekraïne de gevraagde toestemming krijgt. "Dit alles zal ertoe leiden dat ons land gedwongen zal worden om te reageren met krachtigere en destructievere wapens om zijn burgers te beschermen", zegt Volodin.

Wanneer komt het definitieve besluit?

Naast de Verenigde Staten wil Zelensky ook toestemming van het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland. De eerste drie landen hebben al langeafstandsraketten geleverd, maar willen niet dat Oekraïne ze gebruikt voor doelen die diep binnen Rusland liggen. Duitsland heeft dergelijke raketten nog niet geleverd, maar discussieert al ruim een halfjaar over het sturen van zogeheten Taurus raketten met een bereik van zo'n 500 kilometer.

Amerika lijkt te luisteren naar het Oekraïense verzoek, maar een definitief besluit is nog niet genomen. Persbureau Reuters meldt op basis van anonieme bronnen binnen de Amerikaanse overheid dat de Amerikanen 'dicht bij een overeenkomst zijn' over de levering van nieuwe langeafstandswapens, wat nogmaals suggereert dat ze overstag gaan en instemmen met het verzoek van Oekraïne.

Oekraïne valt Russisch grondgebied nu ook al aan, maar gebruikt daarvoor vooral zelfgemaakte drones. De onbemande vliegtuigjes blijken een groot bereik te hebben. Zoals te zien in de video hieronder voert Oekraïne zelfs aanvallen uit op de Russische hoofdstad Moskou, ruim vierhonderd kilometer van de grens.