Ontvoerde piloot uit Nieuw-Zeeland na 1,5 jaar vrijgelaten op Papoea
De Nieuw-Zeelandse piloot die begin 2023 werd ontvoerd door Papoease separatisten, is vrijgelaten. Volgens de Indonesische autoriteiten is Phillip Mehrtens overgebracht naar een ziekenhuis in de stad Timika waar hij medisch is onderzocht. De politie zegt dat de piloot in goede gezondheid is en inmiddels contact heeft gehad met zijn familie.
"Vandaag ben ik bevrijd. Ik ben heel blij dat ik snel weer terug naar huis kan keren en mijn familie kan zien", zei Mehrtens in het Indonesisch tegen de pers. "Dank aan iedereen die me heeft geholpen vandaag, zodat ik veilig en gezond kan terugkeren".
Geland met klein vliegtuig
De Nieuw-Zeelander landde in februari 2023 met een klein commercieel vliegtuig in het afgelegen berggebied Nduga. Daar werd hij ontvoerd door het West-Papoea Nationale Bevrijdingsleger (TPNPB).
Drie maanden na zijn ontvoering gaven de separatisten een video vrij waarin de sterk vermagerde Mehrtens liet weten dat het TPNPB wilde dat andere landen dan Indonesië mee gingen praten over een onafhankelijk Papoea.
"Als dat niet binnen twee maanden gebeurt, zeggen ze dat ze me doodschieten", zei de piloot toen. Hoe de vrijlating tot stand is gekomen, is nog niet bekend. De autoriteiten geven later vandaag een persconferentie.
Wel is duidelijk dat er lang is onderhandeld over de vrijlating van Mehrtens. "We zijn altijd geduldig geweest, om zo te zorgen dat hij vrij zou komen. De veiligheid van de piloot had de hoogste prioriteit", zei de Indonesische president Joko Widodo. Nieuw-Zeeland en Indonesië hebben samen opgetrokken om hem vrij te krijgen.
Het Nieuw-Zeelandse ministerie van Buitenlandse Zaken zegt 'blij en opgelucht' te zijn de vrijlating van de piloot te kunnen melden. "Phillip Mehrtens is veilig en heeft intussen met zijn familie kunnen spreken. Dit moet voor hen een enorme opluchting zijn." Op beelden van de Indonesische televisie is een hevig geëmotioneerde Mehrtens te zien, die belt met zijn familie.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Referendum over onafhankelijkheid
De huidige Indonesische provincies Papoea en West-Papoea vormden eerder de kolonie Nederlands-Nieuw-Guinea. Nederland stond het gebied onder internationale druk in 1962 af aan Indonesië.
In 1969 gaven de Verenigde Naties Indonesië de opdracht een onafhankelijkheidsreferendum te houden. Dat referendum is veel bekritiseerd, omdat veel lokale Papoealeiders onder druk zouden zijn gezet om te kiezen voor inlijving door Indonesië.
Schaakstuk in gewelddadige strijd
"De vrijlating betekent voor Philip Mehrtens het einde van een lange en ongetwijfeld erg spannende tijd", zegt Zuidoost-Azië correspondent Thom Schelstraete. "Mehrtens was anderhalf jaar lang een schaakstuk in een gewelddadige strijd tussen Indonesië en de separatisten."
De precieze impact van dat geweld is lastig vast te stellen. Zo beperkt de Indonesische overheid journalisten de toegang tot het gebied, schrijft Human Rights Watch. De Verenigde Naties lieten eerder weten dat het nauwelijks humanitaire hulp die kant op krijgt. Twee jaar geleden deelde de VN in een rapport zijn zorgen over beschuldigingen van 'buitengerechtelijke executies, waaronder van jonge kinderen, gedwongen verdwijningen en martelingen door veiligheidstroepen.'
'Strijd nog lang niet voorbij'
Die Indonesische veiligheidstroepen waren volgens Amnesty International tussen januari 2018 en juni 2024 verantwoordelijk voor '128 onwettige moorden en totaal aantal doden van ten minste 236 burgers'. De Papoease separatisten houden geregeld vredige demonstraties om onafhankelijkheid te eisen, maar een deel gebruikt ook geweld. Zo doden ze twee jaar geleden acht technici die een telecommunicatietoren aan het repareren waren. En eerder dit jaar werd een andere Nieuw-Zeelandse piloot gedood door rebellen.
Volgens Schelstraete is er nog veel onduidelijk over de precieze details van de vrijlating van vandaag. "De separatisten trokken eerder al wel hun eis in om erkend te worden als onafhankelijke staat. Of ze vandaag iets hebben gekregen in ruil voor het vrijlaten van de piloot is niet bekend. Afgelopen februari zeiden ze openstaan voor de vrijlating 'om de mensheid te beschermen en de mensenrechten te waarborgen'. Mehrtens is nu veilig, maar de strijd tussen de separatisten en het leger van Indonesië lijkt nog lang niet voorbij."