Busje komt zo, zaklampje aan: 'Je ziet mensen echt niet in het donker'

Van de week moest Liesbeth Oelen (51), buschauffeur bij Arriva in het oosten des lands, last minute stoppen bij een bushalte. Niet omdat er een reiziger aan kwam gerend, maar omdat er iemand stond die Liesbeth eerst niet zag. Want: het was donker. 

Donkere winterjas

"Gelukkig was het rustig op de weg", zegt Liesbeth, "en zat er niemand achter me. Dus het was veilig. Maar op drukkere momenten kun je niet zomaar op de rem op het laatste moment. En best veel mensen beseffen niet dat ze slecht zichtbaar zijn in de vroege ochtend of avond, nu de dagen weer korter worden. En dan hebben ze vaak ook nog een spijkerbroek aan, een donkere winterjas en soms een donkere muts of capuchon op." 

Dat is precies de reden dat verschillende vervoerders in het hele land campagne voeren nu de wintertijd er weer aankomt. 'In het donker bij de halte? Zwaai met je verlichte telefoon', communiceert Arriva via sociale media en schermen in de bus. Qbuzz, vervoerder in Utrecht, is sinds vorig week gestart met de campagnevideo onder de noemer 'Bye bye, busmissers'.

"Schijnen = seinen is één van de tips die voorbijkomt", zegt een woordvoerder. "Door je licht bij de halte te schijnen weet de chauffeur dat je mee wilt, ook in het donker." 

Vervoerder Keolis laat weten dat reizigers vooral slecht te zien zijn bij 'kleine, onverlichte haltes in de buitengebieden'. "Soms zien chauffeurs pas bij het passeren van de halte dat er iemand staat en dan kunnen ze niet meer op tijd anticiperen." Ook Connexxion laat de zaklamp-boodschap 'met regelmaat' op de schermen in de bussen zien. "We doen dit al een jaar of drie, reizigers hebben vaak pas door dat ze slecht zichtbaar zijn, als de bus langsrijdt en niet stopt." Bovendien: mensen hebben die telefoon toch al vaak in de hand, is de ervaring van Oelen en collega's.

'Vroeger...'

Onder de campagne-uitingen op Facebook worden tips gegeven door reizigers over de zaklamp-methode. "Als het donker is verlicht ik het scherm van mijn mobiel, gewoon witte achtergrond, en zwaai daarmee", schrijft iemand. En, iemand anders: "Als het donker is, beweeg ik die zaklamp op en neer." "Handig die technologie van tegenwoordig, vroeger kon dit niet." Een andere reiziger is het er niet mee eens: "Ooit was er een tijd dat de bus gewoon stopte bij een halte.... zoals dat hoort."

"Als je in rustige gebieden rijdt, in dorpen, zoals je er veel hebt in de Achterhoek, zijn er veel bushaltes waar niemand staat en niemand uit hoeft te stappen", legt buschauffeur Liesbeth uit. "Vooral bij 80 kilometerwegen rijd je dan liever door." Het zijn ook diezelfde wegen waar, als een reiziger op het laatste moment pas te zien is, soms wordt doorgereden. "Op zo'n weg is abrupt stoppen soms te gevaarlijk."

Als dat gebeurt, seint Liesbeth altijd de verkeersleiding in. "Dan zeg ik dat er iemand die niet goed zichtbaar is, bij de halte staat te wachten. Zodat er aan de eerstvolgende buschauffeur wordt doorgegeven: er staat iemand te wachten die mee wil. Maar dan baal je hoor, als reiziger natuurlijk, maar ook als chauffeur. Je wilt iedereen meenemen. Mensen rekenen op je."

Daarom legt Liesbeth het soms uit. Dat het voor een chauffeur in het donker soms moeilijk is zó ver vooruit te kijken. "Reizigers reageren eigenlijk altijd begripvol. Het is vaak geen onwil, maar onwetendheid."