Kiescommissie: kleine meerderheid Moldaviërs ziet toetreding tot EU zitten

De pro-Europese president van Moldavië, Maia Sandu, heeft verklaard dat ze 'met recht maar na een ongelijke strijd' de eerste ronde van de presidentsverkiezingen heeft gewonnen, net als het gelijktijdige referendum over lidmaatschap van de Europese Unie.

Moldaviërs konden gisteren stemmen in presidentsverkiezingen en een referendum over de Europese Unie. Eerdere voorlopige uitslagen lieten een ander beeld zien. Toen 92 procent van de stemmen waren geteld, zou 52 procent van de Moldaviërs 'nee' hebben gestemd in het referendum over hun EU-aspiraties. De stemmen van de grotendeels pro-EU-diaspora, de Moldaviërs die in andere Europese landen wonen, moesten toen nog worden geteld. Nu laat de uitslag van het referendum volgens de kiescommissie toch zien dat een kleine meerderheid voor toetreding tot de EU is. 

Omgekocht door Rusland

Een groot deel van de nee-stemmers zou volgens de regering van president Maia Sandu zijn omgekocht door benden die door Rusland gefinancierd worden. Sandu zei gisteravond dat groeperingen die 'samenwerken met een buitenlandse partij' het verkiezingsproces hebben verstoord. Ze beschuldigt Rusland al langer van inmenging in het democratische proces in Moldavië. De president gaf aan daar verder op in te gaan als de officiële uitslag van de verkiezingen is vastgesteld.  

"Het is duidelijk dat Rusland de verkiezingen wilde beïnvloeden, maar het is niet duidelijk in hoeverre dat is gelukt", zegt RTL Nieuws-redacteur Chris Colijn vanuit Moldavië. "Het is namelijk heel moeilijk om te controleren hoeveel mensen er precies zijn omgekocht, want dat gaat vooral via Russische banken en contante betalingen."

Volgens Colijn is het verband tussen omkoping en stemgedrag niet te controleren. "Als je honderd euro hebt gekregen om 'nee' te stemmen, is er geen waterdichte manier om te controleren of je dat ook echt hebt gedaan."

De verkiezingen en het referendum van gisteren zijn volgens Sandu 'een eerste slag geweest in de moeilijke strijd die de toekomst van het land bepaalt'. Sandu behaalde rond de 40 procent van de stemmen en hierdoor is een tweede ronde nodig die 3 november wordt gehouden. Dan neemt ze het op tegen de pro-Russische Alexandr Stoianoglo. Hij werd tweede met 27 procent van de stemmen.

"De overheid staat nu voor een moeilijke keuze: of ze accepteren de uitslag, terwijl ze zelf zeggen dat de verkiezingen oneerlijk zijn verlopen", zegt Chris Colijn. "Of ze zeggen: we moeten opnieuw gaan stemmen, want deze uitslag is niet geldig. In het eerste geval geven ze eigenlijk toe dat ze niks kunnen doen tegen Russische inmenging. In het tweede geval loopt de overheid risico op sociale onrust. Want de mensen die tegen Europa hebben gestemd, die komen dan misschien in opstand tegen de zittende regering."