Gisèle Pelicot, van verkrachtingsslachtoffer naar moedige heldin
Gisèle Pelicot spreekt vandaag in de rechtszaal van het Zuid-Franse Avignon. Ze is het slachtoffer van een van de grootste verkrachtingszaken uit de Franse geschiedenis, maar in Frankrijk wordt ze inmiddels gezien als veel meer dan dat. "Ze is voor heel veel mensen een heldin." Overal duiken muurschilderingen van haar op.
'De schaamte wisselt van kant', prijkt er, in tekst, op verschillende muren in Frankrijk. Naast de tekst staat een gezicht. Het is het gezicht van de 72-jarige Gisèle Pelicot.
In september dit jaar hoorde de wereld ineens van haar. Ze was de vrouw van de 71-jarige Dominique Pelicot, maar vooral ook: zijn slachtoffer. Dominique drogeerde Gisèle 's avonds, nodigde vervolgens online tientallen mannen bij hen thuis uit die haar verkrachten terwijl zij bewusteloos in haar bed lag. Het misbruik duurde negen jaar, tot het in 2020 aan het licht kwam.
Het stel heeft drie kinderen. In totaal konden er vijftig mannen geïdentificeerd worden aan de hand van duizenden beelden die Dominique van het misbruik maakte. Franse media spreken van een van de 'gruwelijkste verkrachtingszaken' van Frankrijk.
In onderstaande video doet Gisèle haar verhaal aan de media:
Gisèle noemde zichzelf in een eerdere zitting 'een volledig verwoeste vrouw', maar koos er óók voor in de openbaarheid te treden. Ze stond toe dat journalisten haar naam deelden met de rest van de wereld. Ze koos ervoor de beelden van het misbruik (waar haar man er duizenden van had) te tonen in de rechtszaal.
Zodat Frankrijk kon zien wat haar man, en al die andere mannen haar hadden aangedaan.
'Ongewone beslissing'
Die keuze voor de openbaarheid bleef niet onopgemerkt. Omdat slachtoffers veel vaker in de anonimiteit blijven, noemden Franse journalisten Gisèles beslissing 'ongewoon'.
"Gisèle is een heldin", zegt auteur Alma Mathijsen tegen RTL Nieuws. Ze volgt de zaak op de voet, Mathijsen schreef zelf ook veel over dit thema, onder andere de roman Onderland, waarvoor ze met negen mensen optrok die, net als Mathijsen zelf, ook seksueel misbruik meemaakten.
'Gisèle geeft ons kracht'
"Ik heb enorme bewondering voor Gisèle. Ze heeft mensen die ook zoiets hebben meegemaakt, opgetild en gedragen. Ik ben ook gedragen. Zij geeft een kracht die ik niet eerder heb gevoeld. Hoe zij keer op keer die rechtbank in is gelopen, onderweg naar die mannen... Daar word ik nu weer stil van."
Ook gingen mensen de straat op om steun te betuigen. In oktober rukten Fransen in zo'n twintig steden massaal uit, op naar een rechtbank aldaar, om Gisèle te laten zien dat ze niet alleen staat. Vooral bij de rechtbank in Avignon, waar de zaak dient, was tijdens eerdere zittingen veel publieke steun. Ook schreef een Franse journaliste, Hélène Devynck, een van de voortrekkers van de #MeToo-beweging in Frankrijk, een open brief aan Gisèle die veelvuldig werd gedeeld op sociale media.
"Je kwam in ons leven zoals je de rechtbank van Avignon binnenkwam, via de voordeur. Jij bent niet de enige die ze als een ding hebben behandeld." En ook: "Jouw kracht herstelt de onze. Bedankt voor dit immense geschenk."
Kinderen naar school
Journalist Devynck was aanwezig bij de eerste zitting. Daarover schrijft ze ook iets in de brief: "Eén van de verdachten kwam te laat omdat hij, zo zei hij, zijn zoon naar school moest brengen, het was de eerste dag van het schooljaar. Ik vroeg me af wie er met uw kleinkinderen was meegegaan, die ook weer naar school gingen. Ik weet dat je op dat moment aan hen dacht."
Volgens auteur Alma Mathijsen betekent de openbaarheid waar Gisèle voor koos, veel voor mensen zoals zij. "Ze is met opgeheven hoofd de rechtszaal in gelopen, heeft ervoor gekozen deze hele zaak in de openbaarheid te laten doen, alles te laten zien, ze schuwt niets."
Gesprek openen
De herhaalde uitspraak van Gisèle, 'de schaamte moet van kant wisselen' (pour que la honte change de camp), noemt Mathijsen een 'heel belangrijke boodschap': "En natuurlijk, die schaamte móét bij de daders liggen, en niet bij de slachtoffers. En zij laat dat op zo'n sterke, waardige manier zien. Dit is een aardverschuiving. Zij laat zien dat als zij het kan, geen schaamte voelen, dat anderen het ook kunnen. Ik hoop dat Gisèle nog heel lang onthouden wordt."
Gisèle bedankte eerder alle mensen die haar hebben gesteund tijdens het proces. Het geeft haar, zo zei ze, de kracht om door te gaan voor 'alle mensen - mannen en vrouwen - die over de hele wereld slachtoffer worden van seksueel geweld'.