Moet Oekraïne jongere soldaten naar het front sturen? 'Groep is heel klein'
Oekraïne moet volgens bondgenoot Amerika overwegen om de leeftijd voor de militaire dienstplicht te verlagen van 25 naar 18 jaar. Maar is dat wel verstandig? "Als je deze jongemannen verliest, houd je nog decennialang een probleem."
De regering-Biden dringt er op aan dat Oekraïne zo snel mogelijk het personeelsbestand van zijn strijdkrachten aanvult. Volgens de Amerikanen mobiliseert en traint Oekraïne onvoldoende mensen om de verliezen aan het front op te vangen.
Een van de suggesties vanuit het Witte Huis is om de mobilsatiewet aan te passen zodat voortaan ook jongere soldaten kunnen worden opgeroepen. De regering-Biden wil dat de leeftijdsgrens verlaagd wordt van 25 naar 18 jaar, meldt een hoge Amerikaanse regeringsambtenaar op anonieme basis aan persbureau AP.
In april verlaagde Oekraïne de minimumleeftijd voor mobilisatie al van 27 naar 25 jaar. Een maand later volgde de mogelijkheid voor gevangenen om hun straf om te zetten in een contract bij het leger. Alleen de zwaarste misdadigers komen daar niet voor in aanmerking.
Het Oekraïense leger heeft grote behoefte aan meer mankracht. De situatie is nijpend vanwege meerdere oorzaken. Ten eerste heeft Rusland een veel groter leger, naar schatting driemaal zo groot. Daarnaast vallen aan front veel gewonden en doden, die moeten worden vervangen. En tot slot vechten sommige Oekraïense soldaten al sinds dag één.
Geen rust
"Zij zijn moegestreden, maar kunnen niet langer weg van het front dan hier en daar een weekje', zegt RTL Nieuws-redacteur Chris Colijn vanuit de Oekraïense hoofdstad Kyiv. "Als je al bijna drie jaar vecht, heb je waarschijnlijk wel meer nodig dan dat. Maar Oekraïne kan zich dat niet veroorloven. Want als je nu pak 'm beet 100.000 soldaten een half jaar rust geeft, heb je een serieus probleem."
Deze maand stond Oekraïne stil bij de vele slachtoffers:
Een van de struikelblokken bij de aanwas is dat het in de praktijk niet heel moeilijk is om de dienstplicht te omzeilen. Er gelden namelijk een aantal uitzonderingen waarbij je niet wordt opgeroepen. Bijvoorbeeld als je studeert, meerdere kinderen hebt, alleenstaande vader bent, of om medische redenen niet kan dienen.
Colijn: "Oekraïense mannen die echt niet willen vechten, kunnen hun kansen dus verkleinen door bijvoorbeeld heel lang over hun studie te doen, of een nieuwe studie starten."
Stoere posters
Daarom probeert de Oekraïense overheid zo veel mogelijk nieuwe mensen te werven. Overal in de stad hangen wel posters en billboards van legerdivisies die mensen proberen te verleiden met stoere posters. "Sommige wekken de indruk dat als jij als stoere man het leger ingaat, de vrouwen in de rij staan voor je. Andere beloven de beste uitrusting en training als onderdeel van een elite-eenheid."
Daarnaast wordt nagedacht over nieuwe manieren om Oekrainers te verleiden, zoals met hogere salarissen van 3000 euro of meer. Nu krijgen soldaten aan front een salaris van omgerekend zo'n 2000 tot 2500 euro, wat naar Oekraïense maatstaven een heel behoorlijk salaris is. Werk je als miltiair achter het front verdien je doorgaans minder, zo'n 1000 tot 1500 euro. Al worden sommige mannen in militiaire dienst doorbetaald door hun werkgever.
Ook is er een grote vacaturewebsite waar Oekraïense overheid veel energie insteekt. Er staan momenteel uiteenlopende vacatures op. Van soldaat bij de artillerie of dronebestuurder. Maar ook voor ondersteunende functies, zoals it-specialist, legerarts, psycholoog en elektricien. Het idee daarachter: als mensen zelf kiezen voor zo'n baan zijn ze meer gemotiveerd.
Maar dat is natuurlijk niet genoeg. Daarom heeft de Oekraïense regering aangekondigd dat het nog eens 160.000 mannen gaat oproepen voor het leger. Als dat lukt, zijn er sinds februari 2022 in totaal een miljoen mannen opgeroepen. Vrouwen worden niet opgeroepen, al is er kans dat binnen enige tijd verandert gezien de grote tekorten.
Ongestructureerd
Iemand die wordt opgeroepen maar niet komt opdagen, riskeert een relatief behapbare boete van omgerekend zo'n 600 tot 700 euro. Betaal je die niet, volgt in het uiterste geval een celstraf - wat overigens niet vaak voorkomt. Ook kan je rijbewijs ongeldig verklaard worden en wordt zelfs gedacht aan het bevriezen van iemands banktegoeden.
"Al verloopt het mobiliseren van mannen hier nog vrij ongestructureerd", zegt Colijn. "De overheid kan een brief sturen of aan huis komen. Maar de meeste mannen worden op straat gemobiliseerd. Waarbij het erom draait: kom je de mobilisatiepolitie tegen of niet?"