Nu of nooit voor plasticverdrag: 'We ademen, drinken en eten microplastics'
De wereld kampt met een overschot aan plastic. Daarom onderhandelen deze week 175 landen in Zuid-Korea over een wereldwijd verdrag dat de toename beperkt. Maar plasticproducerende landen als Saoedi-Arabië en Rusland zitten niet op het verdrag te wachten. Vier vragen en antwoorden over het plasticverdrag.
1. Wat houdt het verdrag in?
Het verdrag gaat over de aanpak van de wereldwijde plasticvervuiling. "We moeten een einde maken aan de plasticvervuiling voordat de plasticvervuiling een einde aan ons maakt", zei de Zuid-Koreaanse minister van Milieu eerder deze week.
"Microplastics zijn overal. We ademen, drinken en eten microplastics", zegt Jeroen Dagevos van de Plastic Soup Foundation tegen RTL Nieuws. "Je kan er eigenlijk niet omheen, het is heel erg uit de hand gelopen en vandaar ook dat het belangrijk is dat er een verdrag komt."
De Europese Unie wil samen met 66 andere landen de hoeveelheid plastic aanpakken door de productie en plaatsen waar plastic terechtkomt te controleren. Maar er zijn ook tegenstanders zoals olieproducerende landen als Saoedi-Arabië en Rusland. Olie is de grondstof voor plastic en zij vrezen voor hun productie. De onderhandelingen duren tot zondag.
2. Welke landen pleiten voor zo'n verdrag?
Over een mogelijke oplossing van het groeiende plasticprobleem in de wereld konden landen het tot nu toe niet eens worden. Veel Europese en Zuid-Amerikaanse landen willen dat er een verdrag komt dat ook de toenemende plasticproductie beperkt.
Ook lopen de meningen uiteen over een mogelijk verbod op bepaalde giftige chemicaliën en over de financiering van alles rond het akkoord. De vorige gespreksronde, in Ottawa in april dit jaar, werd beschouwd als een mislukking.
Cruciaal voor een mogelijk akkoord zullen de Verenigde Staten en China zijn, omdat ze allebei veel plastic produceren. Beide landen hebben zich nog niet duidelijk achter een bepaalde oplossingsrichting geschaard.
3. Hoe verlopen de onderhandelingen tot nu toe?
"Het gaat er heftig aan toe", zegt Jeroen Dagevos. "Er zijn emotionele oproepen in de plenaire zaal van Midden- en Zuid-Amerikaanse landen die veel last hebben van plastic. Panama is erg uitgesproken, ze legden emotioneel de vinger op de zere plek."
Voorzitter Luis Vayas Valdivieso zei afgelopen maandag tegen journalisten dat hij er vertrouwen in had dat de onderhandelingen deze week een verdrag opleveren. "Zonder tussenkomst zal de hoeveelheid plastic die jaarlijks in het milieu terechtkomt tegen 2040 naar verwachting bijna verdubbelen in vergelijking met 2022", benadrukte hij nog eens.
4. Ligt er eind 2024 een plasticverdrag?
Dagevos stelt dat de kans bestaat dat er geen akkoord komt over plasticvervuiling. "Dat wordt als een grote afgang gezien. Ik durf niet te zeggen welke kant het kwartje opvalt. Het zou ook kunnen dat er wel een akkoord komt, maar dan afgezwakt." Het zou ook kunnen dat er een verdrag komt zonder de landen die tegen het verdrag zijn.
Als er vandaag of morgen geen akkoord komt, kunnen de landen maandag nog verder onderhandelen. Maar het is wel een situatie van nu of nooit, zegt Dagevos. "Er worden hierna niet nog extra onderhandelingsrondes georganiseerd."