IJsland hervat walvisvangst: waarom is de traditie zo belangrijk?

De verlening van de vergunning is opmerkelijk, aangezien de regering van IJsland vorig jaar de walvisvangst nog stillegde. Dit naar aanleiding van een kritisch rapport dat stelde dat de dieren voor hun dood onnodig veel lijden. Er bestaat sowieso al decennialang kritiek op de walvisvangst, die alleen nog maar legaal is in Noorwegen, IJsland en Japan.

'Van vroeger uit arm land'

IJslanders houden vooral vast aan de walvisjacht uit traditie, vertelt hoogleraar Scandinaviëstudies Henk van der Liet van de Universiteit van Amsterdam: "IJsland is van vroeger uit een arm land, waar landbouw amper mogelijk is. Visserij was altijd van cruciaal belang voor de voedselvoorziening van het eiland."

"Maar behalve dat IJslanders graag vis eten is de visserij, en ook de walvisvisserij, belangrijk voor het zelfbeeld van de IJslanders", vervolgt Van der Liet. "Je zou kunnen zeggen dat wat de koe is voor Nederlanders, vis is voor de inwoners van IJsland."

'Gehaast besluit'

Volgens Zaan Olivier, oceaanexpert bij dierenwelzijnsorganisatie IFAW, heeft de IJslandse regering een 'gehaast besluit' genomen. "We werden enorm verrast door het nieuws en vinden het heel verdrietig", zegt ze. "Er is bewezen dat er geen humane manier is om een walvis te doden, het is gewoon een wrede praktijk."

"De regering van IJsland is onlangs gevallen. Er zit nu een demissionaire regering en de premier daarvan staat bekend als pro-walvisvaart. Het lijkt erop alsof die dit besluit wil doordrukken nu het nog kan", zegt Olivier. "Ondanks internationale afspraken wordt de jacht in de IJslandse politiek vaak verdedigd als een stukje autonomie van het land: dat alleen IJsland bepaalt wat er gebeurt in de IJslandse wateren."

Ook Olivier noemt 'traditie' als reden waarom IJslanders door willen gaan met jagen op walvissen. "Voor degenen die vóór de walvisvangst zijn dan. Maar weet dat in IJsland het merendeel van de bevolking helemaal niet meer achter de walvisjacht staat."

Amper geconsumeerd

Het is niet zo dat in IJsland ook daadwerkelijk veel walvisvlees gegeten wordt. "Ze kennen een traditioneel gerecht waarbij ze het vlees ingraven en na enkele maanden weer opgraven", vertelt Van der Liet. "Ik heb het weleens gegeten en vond het erg smerig. Naar mijn beste weten wordt het ook niet meer veel gegeten."

Cijfers bevestigen dat. Slechts 3,2 procent van de IJslanders zegt regelmatig walvissenvlees te eten. Het gros van de walvisvangst wordt dan ook geëxporteerd naar Japan, waar het vlees populairder is.