Duizenden huizen in handen van hypotheekfraudeurs, politie slaat alarm

De onderzoeksredactie van RTL Nieuws sprak met rechercheurs en agenten van verschillende politie-eenheden. Allemaal zijn ze gestuit op criminele netwerken, die tegen betaling van meestal duizenden euro's frauderen met hypotheekaanvragen. Zo komen duizenden woningen in handen van criminelen en grijpen eerlijke kopers mis.

De hypotheekfraudeurs regelen huizen voor sjoemelende burgers die hun inkomen wat hoger willen laten lijken, maar ook voor keiharde drugscriminelen, prostitutiebazen en arbeidsuitbuiters. "We denken dat er de afgelopen jaren bij zo'n 8000 woningen is gefraudeerd bij de aankoop", zegt de Amsterdamse politiechef Pim Jansonius. "En dat er rond de 60 miljoen euro crimineel vermogen mee is verdiend. Misschien is dat nog maar het topje van de ijsberg." De politie waarschuwt dat het met moderne technieken, zoals AI, steeds makkelijker wordt om papieren te vervalsen.

Wietplantages

Achter de deuren van zulke panden treft de politie regelmatig wietplantages en vuurwapens aan. Ook worden panden gebruikt om illegale arbeiders in op te hokken of om geld mee wit te wassen.

De politie, maar ook hypotheekverstrekkers en notarissen vragen daarom vandaag om maatregelen door de politiek. "De huidige wetgeving biedt veel te veel ruimte aan de crimineel", zegt Jansonius. "Wat wij bijvoorbeeld heel graag willen, is dat hypotheekverstrekkers, waaronder banken, de hoogte van inkomens kan verifiëren bij de Belastingdienst. Want dat kan nu niet."

Misbruik van bedrijven

Ook pleit de politie ervoor dat criminelen minder makkelijk een bedrijf kunnen beginnen. Eerder onthulde RTL Nieuws dat in vier jaar tijd 15.000 bedrijven zijn gestart, waarvan de Kamer van Koophandel vermoedde dat er criminelen achter zitten.

De Koninklijke Notariële beroepsorganisatie doet een uitzonderlijke oproep: notarissen moeten onderling meer informatie kunnen delen over de rotte appels in de huizenbranche. Een maatregel die schuurt met hun eigen beroepsgeheim. 

Dit zou er moeten veranderen

De belangrijkste aanbevelingen van politie, banken en notarissen om hypotheekfraude tegen te gaan:

• Onderzoek hoe de Kamer van Koophandel inschrijvingen van malafide bedrijven kan weigeren.
• Zorg dat hypotheekverstrekkers het opgegeven inkomen kunnen checken bij de Belastingdienst.
• Betrek de notaris eerder bij de woningaankoop, zodat die beter toezicht kan houden.
• Maak het makkelijker voor de politie om opsporingsinformatie te delen met hypotheekverstrekkers. 

In een onderzoek naar een drugscrimineel stuitte de Amsterdamse recherche enkele jaren terug op een groot netwerk van makelaars, hypotheekadviseurs en administratiekantoren. Ze spanden samen om hypotheekverstrekkers te misleiden, door valse papieren zoals loonstroken in te sturen, of door omzetgegevens van een bedrijf kunstmatig op te hogen.  

'Vertakt door heel Nederland'

In totaal gaat het om meer dan 800 woningen in Amsterdam en omgeving. Na berichtgeving in het FD over die zaak, stroomden reacties van collega's binnen bij de Amsterdamse politie. "We zien dat dit fenomeen vertakt is door heel Nederland", zegt Jansonius. "In alle tien regionale eenheden van de politie komen soortgelijke zaken voor, waarbij woningen worden onttrokken aan de woningmarkt."

Via een Limburgs onderzoek naar de verdachte drugscrimineel Idris C., stuitte de politie in 2022 op miljoenenfraude. 

Spil in het netwerk bleek Wilco A., directeur van 'Meesters in Hypotheken'. Deze keten van hypotheekadviseurs bleek volgens de politie betrokken bij grootscheepse hypotheekfraude, waarbij documenten als salarisstroken, werkgeversverklaringen, bankafschriften werden vervalst.

Opmerkelijk genoeg blijken ook meerdere profvoetballers hun hypotheek te hebben afgesloten via het inmiddels failliet gegane hypotheekbedrijf. In het hoofdkantoor in Houten hingen gesigneerde voetbalshirts van Oranjespelers, schreef De Telegraaf eerder. Bij ten minste één oud-topvoetballer zou zijn gebleken dat zijn aflopende contract is vervalst om een hypotheek af te kunnen sluiten. 

Uit een rondgang van RTL Nieuws blijkt dat deze praktijken inderdaad overal in het land voorkomen, in de vijf grote steden, maar ook in plaatsen als Badhoevedorp, Hoevelaken, Winschoten en Zutphen. Ook een hypotheekadviseur uit het Overijsselse Losser is afgelopen jaar veroordeeld tot 180 uur taakstraf en een boete van 180.000 euro. Hij fraudeerde onder andere met valse werkgeversverklaringen en regelde zo huizen voor mensen die ze officieel niet konden betalen. 

Morgen gaan de politie, de Nederlandse Vereniging van Banken, Stichting Fraudebestrijding Hypotheken en de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie in gesprek met de politiek. Ze zullen een reeks aanbevelingen overhandigen om hypotheekfraude beter aan te pakken.