'School moet lessen over psychische gezondheid leerlingen verplichten'
Op school moet structureel aandacht komen voor de psychische gezondheid van leerlingen. Als het aan stichting MIND ligt, worden lessen hierover voortaan verplicht. "Dit moet nu gebeuren. Zo niet, dan krijgen we een ongezonde generatie met steeds meer mentale problemen."
Een aanzienlijk aantal jongeren kampt met psychische problemen. Ze hebben last van stress, prestatiedruk, eenzaamheid en onzekerheid. Zelfmoord is zelfs doodsoorzaak nummer één onder jongeren, zegt stichting MIND.
Over al die zaken wordt in de klas al wel gepraat – lessen in burgerschap zijn namelijk al verplicht op scholen. Daar valt ook het mentaal welbevinden onder. Maar op welke manier en hoe vaak scholen hierover met hun leerlingen praten, daar zijn ze vrij in. Zo kan het gebeuren dat een school in vier jaar tijd slechts één uur les geeft over psychische problemen.
'Cultuuromslag noodzakelijk'
Dat moet anders, stelt MIND, een belangenorganisatie voor mensen met psychische problemen. "Er moet een cultuuromslag komen", zegt bestuurder Marjan ter Avest. "Als er nu geen actie wordt ondernomen, dan krijgen we straks een generatie die lijdt aan psychische problemen met depressies, angsten, burn-outs, verslavingen en dwang- en eetstoornissen."
Hoeveel jongeren hebben psychische problemen?
Het Trimbos-instituut, de Universiteit Utrecht en het Sociaal en Cultureel Planbureau deden gezamenlijk onderzoek. 20 procent van de jongeren op de middelbare school heeft psychische problemen, blijkt uit het onderzoek 'Gezondheid en Welzijn van Scholieren'. De afgelopen jaren is dit aantal aanzienlijk gestegen. In 2009 had 14 procent van de jongeren last van psychische problemen.
Op de basisschool ligt dat aantal lager. Daar heeft ongeveer 16 procent psychische problemen, in 2009 lag dat aantal op bijna 15 procent.
Daarnaast heeft bijna 50 procent van de jongeren op de middelbare school meer dan één keer per week psychosomatische klachten. Dit is al vijf jaar het geval en wordt niet beter. Het gaat dan voornamelijk om slaapproblemen.
Het hoge aantal jongeren met psychische klachten is te verhelpen, zegt MIND. Door structureel verplichte lessen op scholen in te plannen, het liefst wekelijks. "Net als gymnastiek bijvoorbeeld, want anders leert een kind er niets van", zegt Ter Avest.
Ze pleit voor lessen in elke laag van het onderwijs: van basisschool en middelbare school tot mbo, hbo en universiteit. MIND gaat hier onder meer over in gesprek met het ministerie van Onderwijs.
De lessen moeten vooral het bewustzijn van de klachten vergroten. Diversion, een bureau voor maatschappelijke innovatie, organiseert al lessen die gegeven worden door jongeren.
'Herkenning en begrip'
Leeftijdgenoten die zelf of in hun eigen omgeving te maken hebben gehad met psychische problemen, vertellen over hun ervaringen.
"Hierdoor ontstaat er een veilige sfeer in de klas. Leerlingen die vaak al langer rondlopen met psychische problemen, durven die hierdoor te delen in de klas", vertelt een medewerker van Diversion. "Er ontstaat herkenning en begrip. Ook zijn er veel jongeren die hierdoor de stap durven zetten naar het zoeken van hulp."
Mentorlessen
Het ministerie van Onderwijs laat weten dat scholen nu in principe genoeg aandacht besteden aan psychische gezondheid. "Het valt vaak onder de mentorlessen. Er wordt gepraat over sociale veiligheid, pesten, plannen en dergelijke." Volgens het ministerie ligt de verantwoordelijkheid hiervoor bovendien niet alleen bij school, maar ook bij ouders en hulpverleners.