Hoe blijft topcrimineel Ridouan Taghi al zo lang uit handen van de politie?

Dat vragen we Sander Schaepman die 25 jaar werkzaam is geweest als commissaris van de politie. Hij hield zich als hoofd van rechercheafdelingen bezig met opsporingen en observaties. Daarnaast is hij als hoofd van de recherche bekend van het televisieprogramma Hunted, waarbij Nederlanders uit handen moeten blijven van de opsporingsexperts.

Hoe langer, hoe moeilijker 

Alle kandidaten uit het programma weten altijd wel even uit handen te blijven van Schaepman en zijn team. Onderduiken of jezelf verstoppen, kan iedereen, zegt hij. "Maar hoe langer het duurt, hoe moeilijker het wordt."

Schaepman noemt het dan ook 'een unicum' dat Taghi, waar zo veel mensen naar op zoek zijn, zo lang vrij kan rondlopen.

Nou ja, echt vrij zal Taghi niet zijn. "In het meest uiterste geval zit hij ergens in een schuur ondergedoken en komt hij al maanden niet meer buiten", zegt Schaepman. Of dat zo is, is niet bekend.

Het enige wat we sinds gisteren weten is dat het Openbaar Ministerie er vanuit gaat dat Taghi zich schuilhoudt in het Midden-Oosten.

Schaepman vertelt dat het - naast een beetje geluk - aan drie dingen ligt waardoor Taghi nog niet is gepakt.

1. Ongekende discipline

"Als je op de vlucht bent, moet je heel gedisciplineerd zijn en dat gaat soms heel ver. Zo kun je bijvoorbeeld geen contact opnemen met familieleden en vrienden, dat is veel te gevaarlijk. Taghi zal die discipline dus blijkbaar hebben."

"Maar hoe gedisciplineerd je ook bent, eigenlijk gaat iedereen wel een keer in de fout. Ga je zelf maar na: als je begint met lijnen, dan ben je heel gedisciplineerd. Maar hoe langer je dit moet doen, hoe meer je gaat verslappen. Het is gewoon moeilijk om zo lang de scherpte te houden die nodig is. Je gaat dingen doen waarvan je in het begin zou hebben gedacht: dit moet ik niet doen. Zoals tóch je familie bellen. Want ook zij zijn een keer jarig, ook zij worden ziek en komen misschien te overlijden. Dan wil je contact hebben met familie en komt er een punt dat je misschien toch een keer je telefoon pakt."

2. Hulp van anderen

"Iemand zoals Taghi kan nooit zonder hulp van anderen zo lang succesvol uit handen blijven van welke overheid dan ook. Er zullen handlangers of vrienden zijn die zorgen dat hij te eten krijgt, dat hij verzorgd wordt. Maar de hulp aan dit soort lui komt ook vaak uit onverwachte hoek. Criminelen zoals Taghi hebben veel macht en zijn rijk. Er zijn misschien wel mensen tot het hoogste niveau die met hem samenwerken."

"Maar al die mensen worden ook een keer ziek, worden bang omdat zo veel mensen nu naar hem op zoek zijn of verspreken zich. Ook zij moeten heel gedisciplineerd zijn, wil Taghi onder de radar blijven."

3. Verstoppertje spelen in het buitenland

"Misschien weet de Nederlandse politie al lang waar hij zit. Dat wil alleen nog niet zeggen dat hij gepakt kan worden. In het buitenland kun je namelijk niet zomaar als Nederlandse recherche iemand aanhouden, daar moet je hulp van dat land voor nodig hebben. Als Taghi bijvoorbeeld in Dubai zit, dan kan Nederland de aanhouding niet verrichten. Dat zal Dubai zelf moeten doen."

"Nederland zal dan moeten samenwerken met Dubai en de autoriteiten bijvoorbeeld moeten overtuigen om tot aanhouding over te gaan. Dat kan heel lang duren. En daarna is het nog maar de vraag of dat land Taghi uitlevert."

Hoe goed Taghi ook is in verstoppen, hij zal ooit gepakt worden, denkt Schaepman. Al is het alleen maar omdat iedere voortvluchtige op een gegeven moment paranoia wordt. "Iemand die misschien net iets te lang bij het verkeerslicht staat, iemand die even naar je auto kijkt, iemand die te laat komt tijdens een afspraak: bij alles ga je je afvragen of er iets aan de hand is. Komt die man op die scooter voor mij? Kan ik mijn handlangers nog wel vertrouwen? De psychologische druk is groot."

Druk opvoeren

Dat het OM gisteren via een persbericht heeft aangegeven dat ze aanwijzingen hebben dat ze weten waar Taghi zich ophoudt, kan dus een tactiek zijn om de psychologisch druk op te voeren. "Het kan een strategie zijn om aan Taghi het signaal af te geven: we weten waar je zit, we komen eraan."

Kan Taghi aan Nederland worden uitgeleverd?

Ooit zal Taghi gepakt worden, daar is Schaepman zeker van. Maar wat dan? Stel dat de crimineel in Dubai zit, dan wordt het lastig om hem hier te berechten. Nederland heeft namelijk geen uitleveringsverdrag met Dubai, onder andere omdat dat land de doodstraf toepast. "Een uitlevering is dan moeilijk, maar niet onmogelijk", legt advocaat Geert-Jan Knoops uit.

Dubai is een van de Verenigde Arabische Emiraten, die lid zijn van de Verenigde Naties. Er is een VN-verdrag waarin is geregeld dat verdachten van corruptie, witwassen of lidmaatschap aan een criminele organisatie wel kunnen worden uitgeleverd. Deze verdachten kunnen alleen worden vervolgd voor de misdrijven op basis waarvan ze zijn uitgeleverd. Knoops: "Dubai bepaalt simpelweg zelf of ze daaraan meewerken of niet." 

Dubai heeft tot nu toe één keer eerder een verdachte aan Nederland uitgeleverd. In 2016 werd een 65-jarige man uitgeleverd die 'als bankier van de onderwereld' grote geldbedragen zou hebben witgewassen.