Cash betalen boven 3000 euro in de ban in strijd tegen witwassen, maar helpt het?
Niet meer met bankbiljetten de nieuwe keuken, stukadoor of auto betalen, maar het geld voortaan gewoon overmaken. Het kabinet wil de strijd met zwart geld harder aangaan en wil daarom een verbod op contante betalingen van meer dan 3000 euro. Vandaag komt het kabinet met het wetsvoorstel.
Jaarlijks wordt er in Nederland maar liefst 16 miljard euro witgewassen, bleek uit eerder onderzoek van het WODC. Dat is 2,5 procent van het bruto binnenlands product (bbp), alles wat mensen in Nederland verdienen. Een deel daarvan wordt via cash betalingen witgewassen of via banktransacties, weet Paul Vlaanderen, voorzitter van de anti-corruptieorganisatie Transparency International. "Het gaat in totaal om grote sommen geld."
Meldplicht
Op dit moment moeten ondernemers officieel melding maken als klanten vanaf 10.000 euro cash willen betalen. Als het voorstel wordt aangenomen, zijn cashbetalingen van meer dan 3000 euro voortaan taboe. Ook het bedrag omzeilen via meerdere losse betalingen is dan ook verboden. Deze maatregel geldt al in België.
Autohandelaar Willem Beukenkamp van Indewal in Zwolle is uitgesproken voorstander, ook al kost het hem klanten. Tot voor kort kwamen bijna dagelijks ondernemers uit het buitenland auto's of partijen auto's bij hem kopen met cashgeld. Dat ging soms over vele tienduizenden euro's. Hij moest dan onderzoek doen naar de ondernemer en ook melden dat hij veel geld had ontvangen. Veel tijd ging erin zitten, maar hij kon niet anders: als hij cash bij voorbaat zou weigeren, zouden klanten naar concurrenten gaan. "Dat zou mijn eigen ondergang kunnen zijn."
Vertrouwen
Van de ondernemers met wie hij zaken deed, weet hij zeker: die waren wel te vertrouwen. "Ze betaalden met contanten omdat geld overmaken via de bank in sommige landen veel omslachtiger is. Maar we kregen bijna dagelijks ondernemers die bijvoorbeeld geen legitimatie wilden laten zien. Bij ons konden ze dan niet terecht, maar dan gingen ze waarschijnlijk door naar een volgende ondernemer. Niet iedereen neemt het even nauw, je kan snel veel geld verdienen."
Zelf heeft Beukenkamp al maatregelen genomen toen bekend was dat het kabinet werkte aan het verbod. Sinds november kunnen klanten bij hem alleen maar via de bank betalen. Daarmee loopt hij iets voor op de meeste andere autohandelaren. Sommige klanten heeft hij daardoor verloren, maar het is het waard, zegt hij. "Ik wilde er het liefst zo snel mogelijk vanaf. Het risico was te groot, we waren er te veel tijd mee kwijt."
Grote stap
De maatregel is een grote stap en houdt verschillende brancheorganisaties bezig. Zo vindt autobrancheorganistie BOVAG dat de minister nog wel een stap verder mag gaan. "We willen als BOVAG graag de mogelijkheid bespreken om cashbetalingen bij handel van auto’s helemaal achterwege te laten en louter naar bankbetalingen over te gaan." Op die manier zouden de 'rotte appels' helemaal uit de markt verdwijnen, denkt de organisatie.
Maar Detailhandel Nederland staat er juist anders in. De limiet van 3.000 euro is veel te streng, vinden ze daar. Winkeliers die bijvoorbeeld aan toeristen verkopen, zouden daar de dupe van kunnen worden, menen ze. "Zij betalen regelmatig met cash doordat ze niet kunnen pinnen met hun bankpassen. Grote kans dat zij de aankoop dan achterwege laten."
Ook wijst Detailhandel Nederland erop dat de regeling niet geldt voor verkoop via Marktplaats. "We zijn tegen witwassen van crimineel geld en willen zeker meewerken aan het bestrijden ervan. Alleen is het de vraag of dit een effectieve maatregel is."
Prijzen
Fraude-expert Paul Vlaanderen ziet de discussie, begrijpt de moeilijkheden, maar prijst de maatregel wel. "In Nederland wordt naar verhouding heel veel geld witgewassen. We staan internationaal gezien met een paar nul achter. Met dit soort maatregelen maken we een inhaalslag. Er zullen wellicht zwakke plekken zijn, maar je moet ergens beginnen."
Dat toeristen de dupe zijn, gelooft hij niet. "Toeristen die meer dan drieduizend euro voor een product betalen, hebben ook wel een goede creditcard.
Afschrikken
Criminelen die met willen witwassen, zul je afschrikken doordat ze minder hoge bedragen cash kunnen afrekenen, denkt hij. Maar daar moet het absoluut niet bij blijven. "Via banktransacties en vastgoed wordt ook geld witgewassen. En dan gaat om vele euro's meer dan bij cash betalingen."