Jongeren sneller geneigd nepnieuws te geloven en te verspreiden
Jongeren van 15 tot 24 jaar vallen sneller voor nepnieuws, blijkt uit een nieuw literatuuronderzoek van onderzoekers van de Hogeschool Utrecht. Ze zijn geneigd te vertrouwen op hun onderbuikgevoel en denken juist dat ze goed in staat te zijn om nepnieuws te herkennen.
"Jongeren zijn wel heel geïnteresseerd en vinden het belangrijk om op de hoogte te blijven van het nieuws", vertelt onderzoeker Sophie Duvekot aan RTL Nieuws. Op de hoogte blijven van nieuws zou jongeren ook helpen bij het voeren van gesprekken met mensen uit hun omgeving.
Overweldigend
Toch zorgt het grote nieuwsaanbod er ook voor dat jongeren zich al gauw overweldigd voelen, blijkt uit het onderzoek. "Het nieuws is continu beschikbaar. Je ontkomt er niet echt aan", vertelt Duvekot.
Dankzij het grote nieuwsaanbod hebben jongeren wel een breder begrip van wat nieuws precies inhoudt. Ze zijn bijvoorbeeld niet zoals oudere generaties opgegroeid met loyaliteit voor een specifiek nieuwsmerk. Zo komt het veel voor dat jongeren niet alleen nieuws consumeren via traditionele bronnen, zoals de krant, maar ook via sociale media en influencers.
Volgens Duvekot zijn jongeren op zoek naar diverse perspectieven. "Ze willen meerdere kanten van een kwestie zien, en dat zien ze bij alternatieve media meer naar voren komen." Denk bij alternatieve media bijvoorbeeld aan nieuws via sociale media. Wanneer dat door een bekende wordt gedeeld, kan dat al genoeg zijn om de inhoud te vertrouwen.
Traditionele nieuwsmedia worden door jongeren ook al snel als negatief en deprimerend beschouwd. Vanwege het brede media-aanbod verwachten ze ook niet dat media een onderwerp objectief en neutraal behandelen. Jongeren zijn volgens het onderzoek kritischer geworden als het aankomt op 'mainstream'-nieuws.
Gesprek gaande houden
Nieuwsmedia zouden er volgens Duvekot goed aan doen verschillende perspectieven bij het nieuws naar voren te brengen. Op die manier zouden media kunnen helpen het gesprek op gang te houden onder jongeren die het belangrijk vinden dat nieuws ook betrekking heeft op het dagelijks leven.
Daarnaast helpt nieuws volgens het onderzoek bij het ontwikkelen van standpunten van jongeren. "Dat is belangrijk bij hun identiteitsvorming", zegt Duvekot.
In het boek "Immuun voor nepnieuws" vergelijkt hoogleraar psychologie Sander van der Linden nepnieuws met een virus en biedt hij oplossingen aan om je weerbaarheid ertegen te verhogen.
Het onderzoek werd in opdracht van UseTheNews uitgevoerd door onderzoekers van het Lectoraat Kwaliteitsjournalistiek in Digitale Transitie van de Hogeschool Utrecht en maakte gebruik van literatuur van de jaren 2006 tot en met 2022.