Toename veteranenziekte, ook Ronald (68) werd ziek: 'Leek wel een geraamte'

Vandaag 25 jaar geleden overleden in korte tijd 32 mensen aan een longontsteking door legionella, ook wel bekend als de veteranenziekte. Dat gebeurde tijdens de Westfriese Flora in Bovenkarspel. Meer dan 200 mensen werden ernstig ziek. Sindsdien neemt het aantal legionellabesmettingen jaarlijks toe, ziet het RIVM. 2 tot 10 procent van de besmette personen overlijdt eraan.

Hoe het kan dat het aantal besmettingen toeneemt, durft een woordvoerder van het RIVM niet te zeggen. "Er is geen diagnostiekverandering en er wordt ook niet meer getest dan eerst. Het is onduidelijk waarom er een stijging is."

Kantje boord

Water dat lange tijd stilstaat en opwarmt tussen de 25 en 45 graden, is een perfecte broedplaats voor de legionellabacterie. Dat heeft Ronald Reiman van dichtbij ervaren, nadat hij onder de douche was gestapt bij een autowasstraat in Nederland. Hij werkte als vrachtwagenchauffeur en verbleef twee nachten bij de wasstraat, waar hij gebruikmaakte van de sanitaire voorzieningen.

"Het zag er netjes uit", vertelt hij. De douche bleek alleen al wekenlang niet te zijn gebruikt. Enkele dagen later begon Reiman zich onbehaaglijk te voelen, toen hij in Groot-Brittannië was voor zijn werk. In overleg met zijn baas keerde hij terug naar huis.

Het gebeurde allemaal midden in de coronaperiode, in juli 2020. In eerste instantie werd dan ook gedacht dat het om een coronabesmetting ging, waardoor hij dagenlang niet naar de huisarts mocht, in afwachting van een negatief testresultaat. Een kleine week later, toen hij 40 graden koorts had, kon hij pas worden geholpen. Hij werd meteen doorgestuurd naar het ziekenhuis.

De longarts concludeerde uiteindelijk dat het om een legionellabesmetting ging. Het was kantje boord, vertelt Reiman. "De arts zei tegen mijn vriendin dat ze blij moest zijn dat ze mij toen had gebracht, omdat het een paar dagen later niet meer had gehoeven. Dan hadden ze niks meer voor mij kunnen betekenen."

In korte tijd viel hij zo'n 12 kilo af. "Ik zag eruit als een geraamte", zegt Reiman. "Ik had geen kracht meer."

Restklachten

Het is inmiddels ruim drie jaar geleden, maar hij heeft nog dagelijks last van zijn besmetting. Hij heeft veel spier- en gewrichtspijn, maar het ergste vindt hij dat zijn kortetermijngeheugen is aangetast. Het is zo erg, dat als hij 's middags iets met zijn vriendin bespreekt, hij het 's avonds vaak alweer vergeten is.

Hij moet nog steeds op controle bij de longarts en bezoekt vaak zijn fysiotherapeut. Zijn weerstand is ook minder: "Van elk akkefietje blijf ik restklachten houden."

Veteranenziekte

De longontsteking als gevolg van de legionellabacterie staat beter bekend als veteranenziekte. De naam is ontstaan in 1976, toen de ziekte werd ontdekt na een grote uitbraak op een reünie van oorlogsveteranen.

Mensen kunnen besmet raken wanneer ze legionellabacteriën inademen, bijvoorbeeld tijdens het douchen, bij het nemen van een bubbelbad of het gebruik van apparaten die lucht bevochtigen, zoals apneu-apparatuur. Een besmetting met de bacterie kan voorkomen worden. Het RIVM heeft een lijst met preventiemaatregelen, waaronder het ontkalken van de douche en het reinigen van een apneu-apparaat.

De symptomen zijn hoofdpijn, spierpijn, misselijkheid, diarree, koorts en droge hoest. Heel soms veroorzaakt de bacterie een ernstige longontsteking, waaraan mensen kunnen overlijden. Dan pas wordt gesproken over de veteranenziekte.

Er is geen vaccin tegen de legionellabacterie, maar een behandeling met antibiotica is wel mogelijk. De veteranenziekte komt bijna niet voor bij mensen jonger dan 40 jaar.

Bron: RIVM