Vrees voor hoge belasting elektrische auto's: 'Stuk duurder dan benzineauto'

Als je kiest voor een elektrische auto in plaats van een brandstofvariant kun je in veel gevallen goedkoper uit zijn. Een elektrische auto biedt een aantal voordelen. Doordat je weinig bewegende delen hebt, gaan de auto's minder snel stuk. Wie thuis of op het werk kan laden, is per kilometer minder geld kwijt. Helemaal wie thuis genoeg zonnepanelen heeft of slim kan laden met een dynamisch energiecontract.

Nadelen zijn er ook. Het laden kan op sommige plekken duur zijn en de actieradius is voor veel mensen ook een belemmering.

De auto's zijn ook nog redelijk prijzig, zeker als je een grotere accu nodig hebt. Omdat de overheid een beter klimaat en milieu wil stimuleren, is er een aanschafsubsidie van 2950 euro voor nieuwe auto's en 2000 euro voor tweedehands auto's. Tot en met dit jaar zijn elektrische auto's ook vrijgesteld van de wegenbelasting, officieel motorrijtuigenbelasting. Normaal een flinke kostenpost.

Belasting kan hoog uitvallen

Die maatregel gaat dus verdwijnen. Vanaf 2025 wordt de wegenbelasting verhoogd naar 25 procent en per 2026 gaat dit naar 100 procent. Dat betekent nogal wat, zegt Sjors ten Tije van de Vereniging Elektrisch Rijders. "De hoogte van de belasting wordt bepaald door het gewicht van de auto. De accu in elektrische auto's zijn heel zwaar dus die belasting kan hoog uitvallen."

Volgens Ten Tije gaan elektrische rijders 60 tot 70 procent meer betalen aan belasting in vergelijking met een gewone brandstofauto. De ANWB pleit dan ook voor een kortingstarief voor elektrische auto's na 2025. Woordvoerder Sanne Over deelt een voorbeeldberekening voor twee vergelijkbare auto's van Volkswagen. Voor de ID3 betaal je nu 0 euro wegenbelasting, vanaf 2026 betaal je 1200 euro per jaar. Ter vergelijking: bij de brandstofvariant (een VW Golf) gaat het om 668 euro.

Ten Tije vreest dat elektrisch rijders massaal overstappen op benzine als de brandstofauto goedkoper wordt. Uit een onderzoek onder elektrische rijders blijkt dat 54 procent na 2025 overweegt terug te keren naar een brandstofauto. De Vereniging Elektrische Rijders roept op tot actie om dit te voorkomen.

'Heel raar'

Auke Hoekstra, duurzaamheidsexpert en onderzoeker aan de Technische Universiteit Eindhoven, heeft er geen goed woord voor over dat de wegenbelasting zo hoog gaat uitvallen. Hij vindt het onverstandig. "Ik vind het echt heel raar. Het ene moment zijn we elektrische auto's heel erg aan het stimuleren, en nu schieten we weer de andere kant op. Daarmee gooien we onze koploperspositie weer weg."

Volgens Hoeksta is Nederland een gidsland geworden in de wereld op het gebied van elektrische auto's en de laadinfrastructuur. "We lopen nog steeds voorop. Nergens op de wereld zie je zoveel laadpalen. Echt iets om trots op te zijn." 

Hoekstra vreest dat het nieuwe kabinet niks gaat veranderen aan de belastingmaatregel die eraan komt. De partijen die nu onderhandelen over een nieuw kabinet staan erom bekend de elektrische rijders te 'bashen', zegt hij.

'Er is niemand die de knoop doorhakt'

Ten Tije is iets hoopvoller. "Wat kan is dat er een gewichtscorrectie plaats gaat vinden: dan komen elektrische auto's in dezelfde tabel als benzineauto's, maar dan haal je het gewicht van de batterij eraf. Die geluiden zijn er wel. Het vervelende is: er is niemand die de knoop doorhakt. Dat er iets anders moet komen dan die 100 procent belasting dat is wel duidelijk."

Ook de ANWB vindt dat er minimaal een gewichtscorrectie moet plaatsvinden. "We vinden dat een elektrische auto voor iedereen haalbaar en betaalbaar moet zijn. Dat is het nu nog niet. Er zijn onvoldoende betaalbare elektrische auto's op de markt. Door de motorrijtuigenbelasting wordt het nog een stukje onbetaalbaarder."

"Je merkt dat mensen duidelijkheid willen", zegt ANWB-woordvoerder Over. "Veel mensen zijn nu hun aankoop aan het uitstellen en twijfelen of het financieel nou wel zo slim is."

Wel of niet doen?

Is het nu onverstandig om een elektrische auto aan te schaffen? Of is het beter om te wachten? Dat hangt van heel veel zaken af.

De ANWB heeft een speciale tool ontwikkeld waarin kosten van auto's met elkaar vergeleken kunnen worden. In deze tool wordt alvast rekening gehouden met de motorrijtuigenbelasting. Hierin wordt uitgegaan van een elektriciteitsprijs van 0,46 euro en een benzineprijs van 2,01 euro per liter. Je kunt zelf invullen hoeveel kilometers je verwacht te rijden en hoe lang je de auto in bezit houdt.

Vuistregels

Of de motorrijtuigenbelasting er komt of niet, volgens duurzaamheidsexpert Hoekstra is er een aantal vuistregels dat blijft staan. "Wel doen: als je een eigen oprit hebt waar je zelf kunt laden. Helemaal als je eigen zonnepanelen hebt."

En hoe meer kilometers je rijdt, hoe sneller het goedkoper is om met een elektrische auto te rijden. "Zo'n auto is duur in de aanschaf, maar minder in onderhoud en energiegebruik. Dus als je veel rijdt heb je het sneller terugverdiend."

Deelauto

Wie afhankelijk is van laadpalen op straat en weinig kilometers rijdt, is de elektrische auto minder interessant, voor de portemonnee welteverstaan.

Voor wie tóch elektrisch wil rijden, bijvoorbeeld voor het klimaat, heeft Milieu Centraal een tip: kies een elektrische deelauto. Door een deelauto te gebruiken, omzeil je de nieuwprijs van een nieuwe auto. Dat is extra gunstig voor het milieu, omdat er minder auto’s gemaakt hoeven te worden.