Openstellen online oorlogsarchief uitgesteld, zorgen om privacy
Het oorlogsarchief dat op 2 januari digitaal zou worden opengesteld, komt voorlopig toch niet online. Dat maakt minister Eppo Bruins (Onderwijs) bekend, naar aanleiding van een waarschuwingsbrief van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) over de privacyrisico's.
De toezichthouder stelt in de brief dat het online plaatsen en doorzoekbaar maken van het archief de privacy kan schenden van mensen die in het archief voorkomen en nog in leven zijn. Dat is wat de AP betreft onrechtmatig.
Om het archief toch nog voor iedereen toegankelijk te maken, wil minister Bruins de Archiefwet wijzigen. Daarmee moet het mogelijk worden om een 'belangenafweging' te maken tussen openbaarheid en privacy, stelt hij.
Stapsgewijs toegankelijk
Het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) bevat dossiers van ongeveer 425.000 Nederlanders die werden verdacht van samenwerking met de Duitse bezetter in de Tweede Wereldoorlog. Op 1 januari worden die op grond van de Archiefwet volledig openbaar en kan iedereen de dossiers opvragen.
Het idee was dat het oorlogsarchief vanaf 2 januari ook stapsgewijs digitaal toegankelijk en doorzoekbaar zou worden via een speciale website, maar dat wordt nu dus uitgesteld. Het zou anders de eerste keer zijn dat bijvoorbeeld ook op de namen van slachtoffers zou kunnen worden gezocht.
Het Nationaal ARchief kan zich niet vinden in de kritiek van de AP. Het archief is naar eigen zeggen zorgvuldig te werk gegaan bij het voornemen het archief 'zo laagdrempelig voor iedereen ter beschikking te stellen'.
Maatregelen privacy
Betrokkenen bij het online archief, waaronder beheerder Nationaal Archief, kondigden al eerder maatregelen aan om eventuele privacyvraagstukken het hoofd te bieden. Zo zouden de documenten uit het archief straks niet vindbaar zijn via zoekmachines als Google en zouden de dossiers van verdachten alleen online komen als vaststaat dat zij zijn overleden.
Voor nog levende getuigen of slachtoffers die in de dossiers van de verdachten voorkomen, kon alleen op verzoek worden gezocht. Maar er bestaan nu dus zorgen om de persoonsgegevens van die mensen.
Gesprek met AP
Bruins gaat daarom in gesprek met de AP over hoe het Nationaal Archief vanaf januari toegang kan bieden tot het digitale oorlogsarchief, tot de wetswijziging er is. Hij zegt het uitstel te betreuren met het oog op het grote maatschappelijke belang van de openbaarheid en digitale beschikbaarheid van het archief.
"Daardoor is het voor het eerst mogelijk voor nabestaanden van slachtoffers informatie te vinden over het lot van hun familie", zegt de minister. "Openheid van archieven is belangrijk voor nabestaanden, wetenschap, educatie en in dit geval ook in de strijd tegen antisemitisme."