Amsterdam UMC helpt eerste patiënt met nieuwe parkinsonbehandeling 'op maat'
Het Amsterdam UMC heeft gisteren als eerste ter wereld een patiënt behandeld met een nieuwe, 'op maat gemaakte' parkinsonbehandelmethode. Dat werd gedaan met adaptieve hersenstimulatie, waarbij elektroden pulsen sturen naar de hersenen wanneer de hersenen van de patiënt er zelf om vragen. 'Een heel bijzondere dag', zegt Martijn Beudel, neuroloog aan het Amsterdam UMC.
Hersenstimulatie, of deep brain stimulation (DBS, als behandelmethode voor onder andere de ziekte van Parkinson, bestaat al langer. De methode kan helpen om het beven te verminderen, maar werkt niet voor iedereen of kan bijwerkingen geven.
En daarom is er een nieuwe variant van de behandelmethode die hopelijk een oplossing kan bieden; adaptieve DBS ofwel aDBS. Alleen wanneer de hersenactiviteit is verstoord, wordt er vanuit de elektroden een serie pulsen gegeven. Dat gebeurt alleen als de hersenen daar zelf om 'vragen’.
Op maat gemaakt
Volgens Beudel, die al ruim 10 jaar onderzoek doet naar aBDS, is het met deze nieuwe variant mogelijk om de instellingen van de pulsen zo aan te passen 'dat de stimulatie zich aanpast aan de ernst van de symptomen van de patiënt'. En die instellingen worden per patiënt ingesteld, meent de neuroloog. Daarmee zouden mensen geen hersenstimulatie meer krijgen op momenten dat het niet nodig is.
Bij steeds meer (jonge) mensen wordt parkinson vastgesteld, laat deze video zien:
In theorie kunnen patiënten die de nieuwe behandelmethode volgen, al 'heel snel' verschil merken. Beudel: "Het is een methode die de stimulatie aanpast in perioden van enkele minuten." Naar verwachting worden de eerste effecten in de eerste dagen van de behandeling al merkbaar.
Eerste patiënt
De 47-jarige patiënt die gisteren de eerste aDBS-behandeling kreeg buiten studieverband, werd eerder al geholpen met DBS. "Toch hield hij nog last van bijwerkingen. Daarom hebben we het bij hem al eerder geïmplanteerde systeem als het ware een 'update' gegeven naar het adaptieve systeem. Hiermee zal hij dus alleen pulsen van de elektroden ontvangen als zijn hersensignalen aangeven dat dit nodig is."
Naar de slagingskans valt nog te gissen, aldus Beudel. Afgelopen jaren zijn er verschillende wetenschappelijke onderzoeken geweest naar aDBS. "Bij elkaar zijn er nu 108 patiënten gepubliceerd die met aDBS zijn behandeld. Bij hen waren de resultaten overwegend positief, maar werden de behandelingen vaak nog in een experimentele setting uitgevoerd." De resultaten van een onderzoek met nog eens 70 patiënten moeten nog worden beoordeeld.
Momenteel is aDBS alleen nog beschikbaar voor patiënten met de ziekte van Parkinson die DBS hebben ondergaan. Deze week zullen nog vier patiënten een update van BDS naar aBDS krijgen. Neuroloog Beudel verwacht iedere week met enkele patiënten te kijken of zij over kunnen stappen op de adaptieve BDS.