Advocaat Bernhard Z. boos om publiceren foto's en naam: 'Grens overgegaan'

Wat justitie gisteren deed, is hoogst uitzonderlijk. Ze maakte de voor- én achternamen bekend van de mannen die al vastzitten voor de kunstroof in Assen. Daarmee hoopt de politie op meer informatie over waar ze zijn geweest en met wie zij na de kunstroof contact hebben gehad. De topstukken die bij de kunstroof zijn buitgemaakt, een gouden helm en drie gouden armbanden, zijn nog altijd niet gevonden. De stukken waren uitgeleend aan het Drents Museum door Roemenië.

Volgens justitieminister Van Weel zouden de mannen zelf de keus hebben gekregen: of je zegt waar de kunstschat is, of je komt met je naam en foto online. "Ze kozen hier zelf voor", zei Van Weel tegen RTL Nieuws, zoals te zien is in deze video.

Micha Jonge Vos, de advocaat van Bernhard Z., stelt dat dit in strijd is met het zogenoemde pressieverbod. Daarbij is het verboden om iemand te dwingen tot het afleggen van een verklaring of het doen van een bepaalde handeling onder dreiging van geweld of andere vormen van dwang.

"Het OM zegt dat het een zorgvuldige afweging heeft gemaakt. Maar met name vanwege het feit dat deze verdachte al was aangehouden en dat het dus niet in dienst was van de aanhouding van de verdachte, vind ik dit zeker niet proportioneel." Het is onduidelijk of de advocaat van medeverdachte Douglas W. hier hetzelfde naar kijkt.

Het OM zegt in een reactie dat 'het vrijgeven van de identiteit van een verdachte een ingrijpend middel is en zelden wordt gedaan'. "Desondanks heeft het Openbaar Ministerie, na zorgvuldige afweging, geoordeeld dat dit in dit geval dringend noodzakelijk is omdat de gestolen kunstschatten nog altijd niet zijn teruggevonden. Dit heeft nog altijd onze prioriteit." 

Van Weel vulde aan: "We willen de kunstschatten zo snel mogelijk terug hebben. Daarbij speelt tijd ook een rol. Als die stukken op weg zijn naar het buitenland of naar vernietiging dan telt elke seconde."

'Echt een grens overgegaan'

Toch stelt Jonge Vos dat een dergelijk drukmiddel niet de oplossing is. "Ik vind dat we daarmee echt een grens zijn overgegaan. En de vraag is ook of je hiermee het doel wel bereikt."

Wat je wel bereikt, stelt Jonge Vos, is dat het OM zijn cliënt hiermee 'enorm beschadigt' terwijl hij nog niet is veroordeeld. "Hij is enkel nog verdachte. Je kunt je voorstellen dat hij hier allesbehalve blij mee is. En dat treft niet alleen hem, maar ook zijn gehele familie. En stel dat het OM later zegt: we halen de foto's weer offline, dan is het kwaad nu toch al geschied."

Waarom RTL Nieuws de beelden niet deelt

De politie publiceerde gisteren de namen en foto’s van twee gearresteerde verdachten van de kunstroof in Assen. De identiteit van de verdachten is daarmee openbaar. Desondanks anonimiseert RTL Nieuws de foto’s en achternamen. Die afweging wordt door de hoofdredactie per geval gemaakt. Anders dan bij voorvluchtige en mogelijk gevaarlijke verdachten is er in dit geval geen dringend maatschappelijk belang om de identiteit van de verdachten openbaar te maken. 

En anders dan de politie heeft RTL Nieuws geen opsporingstaak. Daar komt bij dat de rechter nog moet bepalen of de verdachten inderdaad schuldig zijn aan de overval. Dat vraagt om terughoudendheid. 

Joep Lindeman, hoogleraar strafprocesrecht van de Universiteit Utrecht, zei vanochtend tegen RTL Nieuws dat er door de keus van het OM ook gevolgen kunnen zijn voor de eventuele straf van de verdachten. "Als de rechter dit later een te zwaar middel vond en zal stellen dat het OM dit niet had mogen doen, dan zullen de mannen strafvermindering kunnen krijgen", zei Lindeman. 

Advocaat Jonge Vos daarover: "Ik denk zeker dat dit invloed kan hebben op de strafzaak. De straf zou bijvoorbeeld lager kunnen uitvallen. Maar ik benadruk: we hebben nog niet eens een strafzaak, hij is slechts nog verdachte."

'Liever schat terug en kortere straf'

Hoogleraar Lindeman denkt dat het OM zich maar al te bewust is van de mogelijke gevolgen. "Maar ik kan me goed voorstellen dat zij in dit geval hebben gedacht: liever die kunstschat terug en die mannen dan maar wat minder lang de cel in."

Bij de kunstroof zaterdag werden drie gouden armbanden van circa 50 jaar voor Christus en een helm van ongeveer 450 jaar voor Christus gestolen. Het Drents Museum had ze in bruikleen van het Nationaal Historisch Museum van Roemenië. De directeur van dat museum is inmiddels ontslagen. De politie zegt de verdachten op het spoor te zijn gekomen na de vondst van een tas die in Assen werd gevonden. Een foto van de tas, waarin ook kleding werd gevonden, was ook door de politie naar buiten gebracht.