Onderhandelingsdeskundigen verbijsterd door Trumps vredesplan voor Oekraïne
De voorwaarden die de Verenigde Staten stellen om de oorlog in Oekraïne te stoppen, hebben internationaal veel onrust veroorzaakt. Op de NAVO-top in Brussel ontvouwde de Amerikaanse minister van Defensie Pete Hegseth afgelopen woensdag dat plan. Om vrede te krijgen moet Oekraïne diep buigen voor Rusland. Onderhandelingsdeskundigen zijn verbijsterd.
Hij is helemaal 'flabbergasted' en heeft dit nog nooit meegemaakt bij onderhandelingen; defensiespecialist Peter Wijninga van het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS). "Dit vredesplan van de VS is heel onverstandig. Hiermee beloon je de agressor. In feite heeft de Russische president Poetin een cadeau gekregen. Bovendien creëer je een groot probleem voor de internationale rechtsorde."
Klap voor Oekraïne
In ruil voor vrede moet Oekraïne door Rusland bezette gebieden afstaan. Ook mag Oekraïne van de regering Trump geen lid van de NAVO worden. "Dat is heel vergaand", zegt Wijninga. "Het betekent eigenlijk dat Oekraïne alle onderhandelingsruimte kwijt is om bij Poetin bepaalde overeenkomsten af te dwingen. Ik denk dat dit een enorme klap is voor de Oekraïense president Zelensky en voor alle Oekraïners eigenlijk."
De oorlog in Oekraïne duurt nu bijna drie jaar. Russische militairen vielen op 24 februari 2022 Oekraïne binnen. Sindsdien hebben de Russen grote delen van Oost-Oekraïne veroverd.
Aan Oekraïense kant vielen tot nu toe tienduizenden doden. Aan Russische zijde zou het dodental in de honderdduizenden lopen.
Troefkaart niets waard
Wijninga vervolgt: "De Oekraïners gaan er echt niet vanuit dat ze alle veroverde gebieden terugkrijgen, maar mogelijk wel een deel."
Oekraïne hoopte een troefkaart in handen te hebben. Sinds vorig jaar zomer bezetten de Oekraïners een flink stuk gebied in Rusland, in de regio Koersk. Ze hopen dat gebied bij onderhandelingen te ruilen met grondgebied dat Rusland in Oekraïne in handen heeft.
Maar die hoop van Oekraïne is nu al afgeserveerd door het vredesplan van Trump. "Het duidt op een deal tussen de VS en Rusland waar Oekraïne en Europese NAVO-landen part noch deel aan hadden", zegt Wijninga.
Het past allemaal in hoe Trump zaken doet: direct en met een partij waar wat te halen valt. Onlangs kreeg de Amerikaanse president de vraag of hij Oekraïne als een gelijkwaardige partner beschouwd bij vredesonderhandelingen. "Dat is een interessante vraag", zei hij. "Ik denk dat Oekraïne vrede moet sluiten, hun mensen worden gedood. Het was niet goed om de oorlog in te gaan."
Plek aan onderhandelingstafel
Daarmee lijkt Trump te vergeten dat Rusland de oorlog is begonnen en dat Oekraïne die nooit heeft gewild. Het is nu aan Oekraïne en de Europese NAVO-landen om een plek aan de onderhandelingstafel te krijgen. Dus bij de VS en Rusland. Daar zal het ongetwijfeld over gaan bij de veiligheidsconferentie in München die vandaag start.
Defensiespecialist Wijninga ziet een belangrijke rol weggelegd voor Mark Rutte. Die is nu secretaris-generaal van de NAVO. "Rutte is iemand die altijd compromissen probeert te sluiten, die tegengestelde partijen bijeen kan brengen." De Oekraïense president Zelensky is vastbesloten, hij wil meeonderhandelen. "We kunnen het als onafhankelijk land niet accepteren dat er overeenkomsten worden gesloten zonder ons."
