Zonsverduistering zorgt voor hoofdbrekens bij stroombedrijf: 'Vier maanden voorbereid'
Vandaag is op veel plekken in de wereld een gedeeltelijke zonsverduistering te zien, ook in Nederland. Een bijzonder fenomeen, maar ook een grote uitdaging voor de stroomvoorziening, die steeds meer afhankelijk is van zonne-energie. "We zijn al vier maanden bezig met de voorbereidingen."
Tussen 11.12 uur en 13.07 uur schuift de maan tussen de aarde en de zon. Daardoor wordt in Nederland 26 procent van de zon verduisterd. Het zal dus niet donker worden, maar wie – door een eclipsbrilletje – naar de zon kijkt, zal zien dat er een flinke hap uit is.
Dat is een bijzonder gezicht, maar bij de bedrijven die verantwoordelijk zijn voor de elektriciteitsvoorziening moeten ze door de gedeeltelijke verduistering flink aan het werk om te voorkomen dat de stroom uitvalt.
Minder aanbod
"Bij een zonsverduistering krijg je ineens te maken met veel minder aanbod van zonne- en windenergie", zegt Jorrit de Jong van Tennet, het bedrijf dat het Nederlandse stroomnetwerk beheert.
"Je moet dus extra maatregelen nemen om dit te compenseren", legt hij uit. "Als het helemaal strakblauw is en de zon is dan voor een kwart verduistert, dan scheelt dat maximaal 4,6 gigawatt. Dat kan je vergelijken met het verbruik van zo’n vier miljoen huishoudens."
Daar moet dus iets tegenover worden gezet. "In eerste instantie vangen de energieleveranciers dat op", legt De Jong uit. "Mocht er toch iets misgaan dan kunnen wij gascentrales vragen om wat meer gas te verstoken en zo meer vermogen op het net te krijgen."
"Dan scheelt dat maximaal 4,6 gigawatt. Dat kan je vergelijken met het verbruik van zo’n vier miljoen huishoudens."
De opbrengst van zonnepanelen wisselt natuurlijk wel vaker, bijvoorbeeld als er veel bewolking is, maar die impact is niet te vergelijken met het effect van een verduistering van de zon, zegt De Jong. "Normaal gesproken zien we ook veel wolken overtrekken, maar nu heeft heel Europa minder zon. Dat heeft veel meer impact dan een lokaal wolkendek."
Daarnaast wordt de zon in Nederland ook nog eens meer verduisterd dan in andere delen van Europa. Dat komt door de hoek van de zon. In Frankrijk is de verduistering bijvoorbeeld maar 18 procent.
Bovendien zorgt een zonsverduistering ook voor minder wind. Dat heeft weer effect op de opbrengst van windmolens. "De temperatuur daalt tijdens een zonsverduistering ineens snel en dan zijn er minder luchtstromen en is er minder wind", zegt de Jong.
Tennet is al maanden bezig om zich op het bijzondere fenomeen voor te bereiden. Dat kan door extra energie in te kopen, maar bijvoorbeeld ook door grote verbruikers te vragen om tijdens de verduistering even wat minder stroom te gebruiken, zegt De Jong.
Vier maanden voorbereid
"We zien steeds meer bedrijven die flexibel zijn. Bijvoorbeeld een groot vrieshuis kan best een graadje of 2 minder als dat nodig is." En dat scheelt behoorlijk wat stroom.
Volgens de netbeheerder hoeven we ons geen zorgen te maken dat we straks zonder stroom zitten. "Het is spannend, onze collega’s in de control room kijken mee, maar de voorbereidingen zijn niet voor niks al vier maanden geleden begonnen."
Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.