Geen land volgde Trump na klimaatexit: 'Mogelijk zelfs beter af zonder de VS'
Direct na zijn aantreden stapte president Donald Trump met de VS uit het klimaatakkoord van Parijs. Gevreesd werd voor een uittocht van landen, maar de VS staat twee maanden later nog altijd alleen. Het vertrek van de VS kan ook positieve effecten hebben, stellen deskundigen.
Het is best opmerkelijk, zegt klimaatspecialist Heleen Ekker van RTL Nieuws. Geen land is tot nu toe de VS gevolgd en ook uit het klimaatakkoord gestapt. "Terwijl er genoeg landen zijn die ook niet staan te springen om vergaand klimaatbeleid."
Andere landen zoeken toenadering
Landen als Argentinië en Indonesië lieten al vaker weten in de toekomst mogelijk wat klimaatmaatregelen te laten varen, maar kwamen daar toch steeds van terug. Soms door andere handelsdeals die dan op de tocht zouden komen staan, soms omdat ministers toch weer werden teruggefloten door de eigen regering.
Zij stopten dus niet, maar andere landen zoeken na de exit van de VS juist meer toenadering. Japan heeft de doelstelling om minder vervuilend te zijn juist verscherpt, Groot-Brittannië kwam eind vorig jaar met nieuwe plannen en Duitsland zoekt toenadering richting Europa. China en Frankrijk spraken afgelopen week nog hun betrokkenheid uit voor het Parijse akkoord. Alle landen moeten volgens afspraak dit jaar hun klimaatambities aanscherpen.
Klimaatadvocaat Roger Cox ziet dit ook gebeuren. "Amerika loopt als een olifant door de porseleinkast. Het is een logische reactie dat andere landen zich dan beter groeperen. Niet alleen om tegenwicht te bieden, maar ook om een voorsprong te nemen door deze nieuwe situatie." En dat proberen andere landen nu ook, bijvoorbeeld door vooraanstaande wetenschappers over te halen om naar Europa te komen.
Klimaatakkoord Parijs in het kort
Doel van het akkoord, gesloten in 2015, is om de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder 2 graden Celsius. Met een duidelijk zicht op 1,5 graden Celsius.
Om de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs te halen zijn afspraken in Europa gemaakt. De EU-lidstaten hebben met elkaar afgesproken dat de EU in 2030 minimaal 55 procent minder moet uitstoten. In 2050 wil de Europese Unie klimaatneutraal zijn. Dat betekent dat er dan geen broeikasgassen meer worden uitgestoten.
Bron: Rijksoverheid
Natuurlijk lijkt het vertrek van de VS uit het klimaatakkoord een stap terug, als je naar het aanpakken van de klimaatcrisis kijkt. Het land is een grote vervuiler, en dus is het goed als zo'n land maatregelen neemt en aan tafel zit.
Maar Cox zag de afgelopen decennia ook hoe de VS veel gesprekken over het klimaat frustreerde. "Ze hebben het akkoord van Kyoto - dat gaat over de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen - bijvoorbeeld getorpedeerd. Dat kwam omdat het Amerikaanse bedrijfsleven en de auto-industrie veel druk uitoefenden op de regering."
We praten dus al tientallen jaren over de CO2-uitstoot. Maar die daalt nog altijd niet. In onderstaande video zie je waarom:
Een Australische denktank noemde het vertrek enkele dagen geleden daarom 'a blessing in disguise'. Mooi Engels voor 'een vermomde zegening'. Al werd ook daar een kanttekening geplaatst: het geld dat de VS in klimaat stak, is lastig op te vangen. Ook al zijn er rijke Amerikanen die zeggen in dat gat te stappen.
16 miljoen dollar per uur
De acties van Trump zullen mogelijk ook in de VS financieel negatieve gevolgen hebben. De kosten van klimaatverandering blijven stijgen zo lang de aarde blijft opwarmen, denk aan orkanen die steeds sterker worden, of mensen die meer zorg nodig hebben vanwege de hitte. Het World Economic Forum berekende in 2023 al eens dat klimaatverandering toen al 16 miljoen dollar per uur kostte.
Misschien dat andere landen zonder de VS dus wel tot betere afspraken kunnen komen. "En als de VS dan echt achterblijft, is het de vraag of het bedrijfsleven eieren voor z'n geld kiest", zegt Cox.
'Wereld is verbonden geraakt'
Want Trump kan dan misschien niets hebben met klimaatbeleid, veel beslissingen worden helemaal niet landelijk genomen, weet Cox. "Steden en deelstaten nemen in veel gevallen hun eigen beslissingen. Deze koers betekent niet dat de VS ineens niets meer doet aan vergroening. Bedrijven bepalen nog altijd zelf waar ze in investeren."
In Amerika zelf is lang niet iedereen blij met de nieuwe koers. Klimaatspecialist Heleen Ekker sprak op de klimaattop nog met een lid van de Amerikaanse delegatie. "Die zei te verwachten dat de VS zichzelf volledig gaat isoleren de komende jaren. En dat dat als een boemerang zal terugkomen bij de VS.
Waarom? "De wereld is inmiddels te zeer verbonden geraakt, er zijn te veel uitdagingen waarbij landen en continenten elkaar nodig hebben. Dus als het zonder de VS moet, dan is dat maar zo. De wereld gaat toch gewoon door."